Text copied!
CopyCompare
PIIPILI ƖSƆ TƆM TAKƎLAƔA - Luku

Luku 8

Help us?
Click on verse(s) to share them!
1Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Yesu sʋʋ cɔɔʋ kɛ ɑcɑlɛɛ sɔsɔɔnɑ nɑ sǝkpenɑ nɑ ɩ́ lɑkɩ wɑɑsʋ, nɑ ɩ́ kpɑɑlǝɣɩ Ɩsɔ Kɑwulɑɣɑ Lɑɑpɑɑlɩ Kʋpɑŋ. Nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ,
2nɑ ɑlɑɑ mpɑ pɑ ɑlɔɣɑɑ ɩ loowɑ, nɑ ɩ wɑɑsɑ mpɑ pɛlɛɣɛ pɑ kʋtɔmǝŋ tɔ. Ɩsɩɩ Mɑlɩ wei pɑ yɑɑkɑɣɑ Mɑkǝtɑlɑ tʋ nɑ pɑɑ loo-ɩ ɑlɔɣɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ tɔ,
3nɑ Helɔtɩ pǝyɑlʋ Cusɑ ɑlʋ Sɑɑnɩ, nɑ Susɑɑnɩ, nɑ lɛlɑɑ kɛ pɑɣɑlɛ mpɑ pɑ sǝŋɑɣɑnɑ Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ nɑ pɑ wɛnɑʋ tɔ.
4Yǝlɑɑ sɑmɑɑ lɩɩkɑɣɑnɑ ɑcɑlɛɛ ɑcɑlɛɛ nɑ pɑ́ kɔŋ ɩ kiŋ, ɩlɛnɑ ɩ́ sɛɛ-wɛɣɛ ɩsɔ sɩ:
5Tuulu polǝnɑ tuutu. Ɩ tuukɑɣɑ ɩ mǝtutuunɑ, ɩlɛnɑ lɛnnɑ hoti mpɑɑʋ nɔɣɔ nɔɣɔ. Nɑ pɑ́ fɛlǝɣɩ-yɛɣɛ nɔɔhɛɛ, nɑ sumɑsɩ tii nɑ sɩ tɔɔsɩ-yɛ.
6Ḿpʋ́ɣʋ́ lɛnnɑ hotɑ kʋwɑʋ tɔɔ, ɩlɛnɑ ɑ nyɔ nɑ ɑ tɑɣɑnɩ wʋlʋɣʋ kɛ nikɑɣɑ fɛɩ tɔ pǝ tɔɔ.
7Lɛnnɑ nɑ́ɑ́ hoti sɔwɑ tɑɑ nɑ ɑ nɑ sɔwɑ pɑ́ kpɛntɩ nyɔʋ, ɩlɛnɑ sɔwɑ nɑ́ɑ́ kʋ-yɛ.
8Lɛnnɑ nɑ́ɑ́ hoti tɛtʋ mʋsʋŋ nyǝntʋ tɑɑ, nɑ ɑ nyɔ nɑ ɑ lʋlɩ teu pǝ tɩɩ fɛɩ. Ɩ tɛmɑ ḿpʋ́ɣʋ́ yɔɣɔtʋɣʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ cuɣusinɑ nɔɣɔ sɔsɑɣɑ sɩ: Ye wei ɩ kɛ́ tɔm nɩɩlʋ pʋntʋ ɩ́ nɩɩ.
9Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ ɩfɑlɑɑ pɔɔsɑ-ɩ ɩsɔ sɛɛʋ mpɩ pǝ hʋwɛɛ.
10Ɩlɛnɑ Yesu cɔ sɩ: Pǝ hɑ-mɛɣɛ sɩ ɩ́ nyɩ Ɩsɔ Kɑwulɑɣɑ tɔm kʋŋmɛsǝtʋ. Amɑ pǝ kɑɑsɑ lɛlɑɑ tɔ, ɩsɔnɑɑ kɛ pɑɑ sɛɛ-wɛ sɩ: Pɑɑ pɑ nyǝnǝɣɩ ɩsǝntɔ, pɑ́ tɑɑ nɑ́. Pɑɑ pɑ nɩɩkɩ, pɑ́ tɑɑ cɛkǝnɑ pǝ hʋwɛɛ.
11Mɑɑ kilisi-mɛɣɛ ɩsɔ sɛɛʋ mpɩ pǝ hʋwɛɛ. Ɩsɔ Tɔm ntɛ́ mǝtutuunɑ ɑnɩ.
12Wenɑ wenɑ ɑ hotɑ mpɑɑʋ nɔɣɔ nɔɣɔ tɔ, ɑlɛ ɑ wɛnnɑ ɩsɩɩ mpɑ pɑ nɩɩkɩ Ɩsɔ Tɔm nɑ Ɩlɔɣɔʋ tǝŋ nɑ ɩ́ lǝsɩ-tǝɣɩ kpɑkpɑɑ kɛ pɑ lotu tɑɑ, sɩ pɑ́ tɑɑ kɔɔ nɑ pɑ́ mʋ-tɩ nɑ Ɩsɔ yɑ pɑ nyɔɔŋ.
13Nnɑ ɑlɛ ɑ hotɑ kʋwɑʋ tɔɔ tɔ, ɑlɛ ɑ wɛnnɑ ɩsɩɩ mpɑ pɑ nɩɩkɩ-tɩ nɑ pɑ́ mʋ-tɩ nɑ lɑŋhʋlʋmlɛ, ɩlɛ tǝ tɑ cɑɣɑ pɑ tɑɑ. Pɑ mʋɣɩ kɛ́ nɑ pǝ́ lɑ wɛɛ nɑɑlɛ, mɑɣɑsʋɣʋ kɔŋ kʋ kɔɔ, ɩlɛnɑ pɑ́ lɩɩ Ɩsɔ sɛɛʋ kɛ kpɑkpɑɑ.
14Wenɑ ɑ hotɑ sɔwɑ tɑɑ tɔ, ɑlɛ ɑ wɛnnɑ ɩsɩɩ mpɑ pɑ tɛŋ tǝ nɩɩʋ, ɩlɛnɑ ɑtɛ cǝnɛ nǝɣǝsɛɛ nɑ pǝ wɛnɑʋ nɑ pǝ kʋnyɩɩlǝŋ pǝ tɔm kɔɔ nɑ pǝ́ kʋ-tǝɣɩ pɑ tɑɑ, nɑ pɑ́ kpisi pee kʋpɑnɑ lʋlʋɣʋ tɔ.
15Wenɑ ɑlɛ ɑ hotɑ tɛtʋ mʋsʋŋ nyǝntʋ tɑɑ tɔ, ɑlɛ ɑ wɛnnɑ ɩsɩɩ mpɑ pɑ nɩɩ Ɩsɔ Tɔm nɑ pɑ́ mʋ-tɩ nɑ lotu kʋlʋmtʋ nɑ hʋwɛɛ nnɑ ɑ tewɑ tɔ, nɑ pɑ́ tɔkɑ-tɩ tǝkpɑŋkpɑŋkpɑ, nɑ pɑ́ lʋlǝɣɩ pee kʋpɑnɑ kɛ teu tɔ.
16Awe mʋsǝɣɩ fǝtǝlɑ nɑ ɩ́ pɑmɩ-ɩ pʋlʋpʋ tɛɛ, yɑɑ ɩ́ sʋsɩ-ɩ kɑto tɛɛ ye? Tesikɑ tɔɔ kɛ́ pɑɑ pusi-ɩ sɩ pǝ́ nɑ́ mpɑ pɑ sʋʋkɩ tǝyɑɣɑ tɑɑ tɔ.
17Kʋŋmɛlǝm nɑpǝlɩ pǝ fɛɩ sɩ pǝ kɑɑ kuli pǝ tɔɔ. Pǝ́cɔ́ mukɑɣɑ tɛɛ pʋlʋpʋ fɛɩ mpi pɑ kɑɑ lǝsɩ nɑ pɑɑ ɑwe nɑ tɔ.
18Ɩ́ lɑ lɑɑkɑlɩ nɑ ɩsǝnɑ ɩ́ nɩɩkɩ tɔ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, wei ɩ wɛnɑ tɔɣɔ pɑɑ hɑ, nɑ pɑ́ lɛɛkɩ wei ɩ fɛɩnɑ tɔɣɔ pǝciimɑɣɑ wei ɩ hʋʋ sɩ ɩ tɩ tɔ.

19Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu too nɑ ɩ newɑɑ pɑ kɔmɑ ɩ kiŋ. Amɑ sɑmɑɑ tɔɔ pɑ tɑ pǝsɩ pɑ́ tɑlɑ ɩ kiŋ.
20Ḿpʋ́ɣʋ́ nɔɣɔlʋ heelɑ-ɩ sɩ: Nyɑ́ too nɑ nyɑ́ newɑɑ pɑ wɛ ɑwɑlɩ nɑ pɑ́ cɑɑ pɑ nɑ-ŋ.
21Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Mɑ too nɑ mɑ newɑɑ ntɛ́ mpɑ pɑ nɩɩkɩ Ɩsɔ Tɔm nɑ pɑ́ tǝŋǝɣɩ-tɩ tɔ.
22Ḿpʋ́ɣʋ́ kʋyɑkʋ nɑkʋlɩ Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ pɑ kpɑ kpɩɩlʋɣʋ tɑɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ-wɛ sɩ ɩ́ nɑ-wɛ pɑ́ tɛsɩ lʋm. Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ pɑ tɛɛwɑ.
23Pɑ tɔŋnɑ pote kɛ lʋm tɔɔ kɛ́ mpʋ, ɩlɛnɑ Yesu too. Tǝnɑɣɑ heelimuɣu hɔkɑ lʋm tɔɔ tǝnɑ, nɑ lʋm fɑlǝɣɩ kpɩɩlʋɣʋ tɑɑ hɑlǝnɑ kʋ cɑɑ suɣu, nɑ lʋm cɑɑ pǝ tɔɣɔ-wɛ.
24Tǝnɑɣɑ pɑ polɑ Yesu kiŋ nɑ pɑ́ feesi-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, Tɑcɑɑ, tǝ lepɑɣɑ. Yesu femɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ kɑlǝnɑ heelim nɑ lʋm holɑ nɑ pǝ tǝnɑ pǝ́ hɛɛ tǝli.
25Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ pɔɔsɑ-wɛ sɩ: Mǝ tɑɑ tɛmnɑʋ kɛ Ɩsɔ kɛlɛ le ɩlɛ? Tǝnɑɣɑ sɔɣɔntʋ nɑ piti kpɑ Yesu ɩfɑlɑɑ, nɑ pɑ́ tɔŋ tǝmɑ sɩ: Aweɣelɛ ɩnɛ ɩnɩ nɑ hɑlɩ ɩ́ yɔɣɔtǝɣǝnɑ heelim nɑ lʋm nɑ pǝ́ nɩɩkǝnɑ-ɩ?
26Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tɑpǝnɑ pɑ kpɩɩlʋɣʋ kɛ Selɑsini nyǝ́mɑ tɛtʋ nti tǝ wɛ kʋtɛsʋɣʋ tɔɔ nɑ tǝ́ nyǝnǝɣɩ Kɑlilee tɔ.
27Yesu tii tɛtʋ tɔɔ, ɩlɛnɑ ɩcɑtɛ ńtɛ́ tǝ yʋlʋ nɔɣɔlʋ wei ɩ hii ɑlɔɣɑɑ tɔ ɩ́ kɔɔ ɩ kiŋ. Hɑtoo tɔ yʋlʋ ɩnɩ ɩ tɑ nyɩ wontuɣu kɛ ɩ tɔɔ. Pǝ́cɔ́ ɩ tǝcɑɣɑlɛ ntɛ́ pǝlɑɑŋ tɑɑ, ɩ tɑ nyɩ tǝyɑɣɑ.
28Ɩ nɑ Yesu, ɩlɛnɑ ɩ́ mɑ kɑpukɑ nɑ ɩ́ hoti ɩ nɔɔhɛɛ tɛɛ nɑ ɩ́ kooki sɩ: Ɩsɔtɑɑ Ɩsɔ Sɔsɔ Pǝyɑlʋ Yesu, mɑ nɑ-ŋ suwe? Hɑɩ, lɑ suulu tɑɑ tʋ-m wɑhɑlɑ.
29Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, Yesu kɑ heelɑ ɩlɔɣɔʋ sɩ ɩ́ se ɩ wɑɑlɩ tɔɣɔ ɩ yɔɣɔtɑ mpʋ. Pǝ kɛɛsǝɣɩ nɑ pǝ́ kʋlǝɣǝnɑ-ɩ tɔ, pɑ hɔkǝɣɩ-ɩ ɑlukpɑlɑ nɑ ɩ́ cɛkɩ, nɑ ɩlɔɣɔʋ sʋsʋɣɩ-ɩ nyɩɩtʋ.
30Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu pɔɔsɑ ɩlɔɣɔhilu sɩ: Pɑ yɑɑ-ŋ suwe? Ɩlɛnɑ ɩ́ cɔ sɩ: Pɑ yɑɑ-m sɩ Kʋpiŋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɑlɔɣɑɑ pɑɣɑlɛ kɑ wɛnɑ ɩ wɑɑlɩ.
31Nɑ ɑlɔɣɑɑ mpɛ pɑ wiikɑɣɑnɑ Yesu sɩ ɩ́ tɑɑ tɔ-wɛ sɩ pɑ́ mǝlɩ pɑ hɔɔʋ tɛɛ.
32Afɑnɑɑ kɑlǝkʋ sɔsɔɔʋ nɑkʋlɩ kɩɩ wɛ tǝnɑɣɑ pɔ́ɔ́ŋ tɑɑ nɑ kʋ tuliɣi. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑlɔɣɑɑ mpɛ pɑ wiinɑ Yesu sɩ ɩ́ yele nɑ mpɛ pɑ́ sʋʋ ɑfɑnɑɑ mpɛ pɑ tɑɑ, ɩlɛnɑ Yesu tisi.
33Tǝnɑɣɑ ɑlɔɣɑɑ mpɛ pɑ yelɑ ɑpɑlʋ ɩnɩ nɑ pɑ́ sʋʋ ɑfɑnɑɑ tɑɑ. Ɩlɛnɑ ɑfɑnɑɑ tʋ cɑsǝlɛ kɛ yem nɑ pɑ́ tii kɑlɑkɑlɑ nɑ pɑ́ tʋ lʋm nɑ pɑ́ sɩ.
34Afɑnɑɑ tiikilɑɑ nɑ́ mpʋ, ɩlɛnɑ pɛlɛ pɑ́ lo kpɑkpɑɑ nɑ pɑ́ polo pɑ́ heeli tɔm ntɩ, nɑ tɔm yɛkɩ kpɑkpɑɑ kɛ ɑcɑlɛɛ tɑɑ nɑ cɑcɑkǝŋ tɛɛ.
35Ḿpʋ́ɣʋ́ yǝlɑɑ kʋlɑɑ sɩ mpɛ pɑ puki nɑ pɑ́ nɑ́ mpi pǝ lɑpɑ tɔ. Pɑ polɑ Yesu kiŋ, ɩlɛnɑ pɑ́ mɑɣɑnɑ ɑpɑlʋ wei ɩnɩ ɩ ɑlɔɣɑɑ pɑ loowɑ tɔ, nɑ pǝ́ cɛpɑ ɩ tɔɔ, nɑ ɩ́ cɑɣɑ Yesu nɔɔhɛɛ tɛɛ nɑ ɩ́ suu wontu. Ɩlɛnɑ sɔɣɔntʋ kpɑ-wɛ.
36Mpɑ pɑ nɑ́ tɔm ntɩ nɑ pɑ ɩsǝpǝle tɔ, pɑ kɛɛsɑ-wɛɣɛ ɩsǝnɑ pǝ lɑpɑ nɑ ɑpɑlʋ ɩnɩ ɩ́ hiki ɑlɑɑfǝyɑ tɔ.

37Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ lɑpɑ Selɑsini tɛtʋ nyǝ́mɑ kɛ sɔɣɔntʋ kɛ sɔsɔm, ɩlɛnɑ pɑ́ tɔ Yesu sɩ ɩ́ lɑ suulu nɑ ɩ́ tɛɛ. Ɩlɛnɑ Yesu kpɑ kpɩɩlʋɣʋ sɩ ɩ tɛɛkɩ.
38Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑpɑlʋ wei ɩnɩ ɩ ɑlɔɣɑɑ pɑ loo mpʋ tɔ, ɩ sǝlǝmɑ Yesu sɩ ɩ́ yele nɑ ɩnɩ ɩ́ tǝŋɩ-ɩ. Ɩlɛnɑ Yesu nɑ́ɑ́ kisi nɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ:
39Mǝlɩ nyɑ́ tǝyɑɣɑ tɑɑ nɑ ń heeli pǝ tǝnɑ mpi Ɩsɔ lɑpɑ-ŋ tɔ. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑpɑlʋ ɩnɩ ɩ tɛɛwɑ nɑ ɩ́ heeli ɩcɑtɛ tǝnɑ tɑɑ kɛ́ pǝ tǝnɑ mpi Yesu lɑpɑ-ɩ tɔ.
40Yesu mǝlɑ Kɑlilee tɑɑ, ɩlɛnɑ sɑmɑɑ lɑŋɑ hɛɛ teu. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, pɑ tǝnɑ pɑɑ tɑŋɑ-ɩ teu kɛ́.
41Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑpɑlʋ nɔɣɔlʋ wei pɑ yɑɑ sɩ Yɑilu nɑ ɩ́ kɛ́ pɑ tǝkotile nyʋɣʋ tʋ tɔ ɩ kɔmɑ nɑ ɩ́ hoti Yesu nɔɔhɛɛ tɛɛ, nɑ ɩ́ wiinɑ-ɩ sɩ ɩ́ polo ɩnɩ ɩ tɛ.
42Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɩ kɑ wɛnɑ pɛɛlɔ nɑ ɩ́ cɑɑkɩ sǝpʋ. Pǝ́cɔ́ ɩ tike kɛ ɩ kɑ wɛnɑ, nɑ ɩ pɩɩsɩ wɛ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ. Yesu kʋlɑɑ sɩ ɩ puki tɔ nɑ sɑmɑɑ nyǝkɑɑ kɛ́ teu.
43Alʋ nɔɣɔlʋ nɑ́ɑ́ wɛ tǝnɑ wei hɑtoo pɩɩsɩ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ tɑɑ ɩ tɔŋnɑ tɔɣɔlʋɣʋ nɑ pǝ́ wɛ-ɩ toŋ tɔ. Alʋ ɩnɩ ɩ liɣitee tǝnɑ tɛmnɑ fɛtɑɑ. Pǝ́cɔ́ nɔɣɔlʋ tɑ pǝsɩ nɑ ɩ́ wɑɑsɩ-ɩ.
44Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ kpǝtǝnɑ Yesu nɑ ɩ wɑɑlɩ tɔɔ, nɑ ɩ́ tokinɑ ɩ cɑpɑ ntʋmpile. Ɩlɛnɑ pǝ tɛmɩ-ɩ kpɑkpɑɑ ɩnɩ.
45Ntɛnɑ Yesu pɔɔsɩ sɩ: Awe tokinɑ-m ye? Mpʋɣʋlɛ yǝlɑɑ tǝnɑ kpɛɛsɑɑ. Ɩlɛnɑ Piyɛɛ nɔɣɔ tǝkpɑʋ sɩ: Tɑcɑɑ, kɛ yǝlɑɑ timsinɑ-ŋ nɑ pɑ́ nyǝkǝɣɩ-ŋ?
46Amɑ Yesu cɔwɑ sɩ: Aɑɩ, nɔɣɔlʋ tokinɑ-m kɛ́. Mɑ nɩɩ mɑ tomɑ lɛnnɑ lɩɩwɑ.
47Alʋ kɔmɑ nɑ ɩ́ nyɩ sɩ pǝ nyǝmɑ́ ɩ tɔɔ, ɩlɛnɑ ɩ́ kʋlɩ nɑ ɩ́ polo ɩ́ hoti Yesu nɔɔhɛɛ tɛɛ nɑ ɩ́ seliɣi. Nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ sɑmɑɑ tǝnɑ ɩsɛntɑɑ kɛ́ mpi pǝ tɔɔ ɩ tokinɑ-ɩ, nɑ ɩsǝnɑ pǝ tɩɩ wɑɑsɑ-ɩ kpɑkpɑɑ tɔ.
48Mpʋɣʋlɛ Yesu tɔmɑ-ɩ sɩ: N tɛmɑ Ɩsɔ nɑ nyɑ́ tɑɑ tɔɣɔ pǝ wɑɑsɑ-ŋ mɑ pu, tɛɛnɑ lɑŋhʋlʋmlɛ.
49Yesu tɔŋɑ yɔɣɔtʋɣʋ kɛ mpʋ, ɩlɛnɑ Yutɑ nyǝ́mɑ tǝkotile nyʋɣʋ tʋ ɩnɩ ɩ tǝyɑɣɑ tʋ nɔɣɔlʋ kɔɔ nɑ ɩ́ heeli-ɩ sɩ: Tɑɑ tʋ Tɑcɑɑ kɛ kʋnyɔŋ kɛ yem, nyɑ́ pɛɛlɔ fɛɩ.
50Tǝnɑɣɑlɛ Yesu nɔɣɔ tǝkpɑʋ sɩ: Tɑɑ nyɑ́, nyɑɑ tɛ Ɩsɔ nɑ nyɑ́ tɑɑ te, ɩ kɑ́ hiki ɑlɑɑfǝyɑ.
51Yesu wɛ pɑ kɔmɑ pɑ́ tɑlɑ tǝyɑɣɑ tɔ Yesu tɑ tisi sɩ sɑmɑɑ ɩ́ tǝŋɩ-ɩ nɑ pɑ́ sʋʋ. Amɑ Piyɛɛ nɑ Yohɑɑnɩ nɑ Sɑɑkɩ nɑ pǝyɑɣɑ cɑɑ nɑ kɑ too pɑ tike pɑ sʋʋnɑ.
52Pɑ tǝnɑ pɑɑ kpɑ pɑ lɑŋɑ kɛ́ nɑ pɑ́ wiiki sɔsɔm. Amɑ Yesu heelɑ-wɛ sɩ: Ɩ́ tɑɑ wii, kɑ too kʋtoo kɛ́, kɑ tɑ sɩ se.
53Yǝlɑɑ nyǝmɑ́ sɩ yʋlʋ tɛmɑ tɛɛʋ tǝkpɑtɑɑ, ɩlɛnɑ pɑ́ woŋi-ɩ.
54Amɑ Yesu tɔkɑ pǝyɑɣɑ niŋ tɑɑ nɑ ɩ́ yɔɣɔtǝnɑ nɔɣɔ sɔsɑɣɑ sɩ: Pǝyɑɣɑ nyɑ́, kʋlɩ.

55Tǝnɑɣɑ kɑ mǝlɑɑ nɑ kɑ́ kʋlɩ kpɑkpɑɑ. Ɩlɛnɑ Yesu sɩ pɑ́ hɑ-kɛɣɛ tɔɣɔnɑɣɑ.
56Ɩlɛnɑ piti kpɑ pɛɛlɔ ɩnɩ ɩ nyǝ́mɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu heelɑ-wɛ sɩ pɑ́ tɑɑ yele nɑ nɔɣɔlʋ nɩɩ nti ɩnɩ tǝ lɑpɑ mpʋ tɔ.