Text copied!
CopyCompare
Ri utzilaj rutzij ri Dios pa kachʼabel - San Mateo

San Mateo 5

Help us?
Click on verse(s) to share them!
1Y cuando ri Jesús xerutzu' chi je q'uiy winak quimolon-qui', raja' xbe-e parui' ri juyu', y xch'oquie-ka. Y ri ru-discípulos xquimol-qui' riq'uin.
2Y ri Jesús yerutijoj ri winak, y nu'ij:
3Can quiequicot ri niquina' chi c'o necesidad pa cánima chech ri Dios, roma can quichi-wi reje' ri ru-gobierno raja'.
4Can quiequicot ri ntok' cánima chech ri Dios, roma ri Dios can xtujal ri cok'ej y xtu'on chique chi yequicot.
5Can quiequicot ri can manak oc quik'ij niquina' pa cánima, roma can c'o ri xtiyo'x chique chupa ri rech-ulef ri can richi-wi ri Dios.
6Can quiequicot ri can ninum y nichake'j ruchi' cánima chi niquic'uaj jun chojmilaj c'aslen chech ri Dios, roma ri Dios can xtuya' ronojel chique chi quiri' manak chic xtinum ni xtichake'j ruchi' cánima.
7Can quiequicot ri can niquijoyowaj quiwech ch'aka chic winak, roma ri Dios can xtujoyowaj chuka' quiwech reje'.
8Can quiequicot ri winak ch'ajch'oj cánima, roma reje' can xtiquitzu-wi rech ri Dios.
9Can quiequicot ri man niquiya' ta lugar chi c'o ayowal yebanataj, roma reje' xti'ix chique chi je ralc'ual ri Dios.
10Can quiequicot ri quic'uan jun chojmilaj c'aslen y romari' niquik'axaj sufrimiento pa quik'a' ch'aka chic; can quiequicot roma quichi chic reje' ri ru-gobierno ri Dios.
11Y can quixquicot rix ri itzel jixtz'et y ni'ix itzel tak tzij chiwe, y chuka' can nitz'uc tzij chiwij roma nubi' ren.
12Romari' siempre quixquicot pa iwánima y quixquicot yalan, roma nim ri ruq'uiexel ri xtiyo'x chiwe chicaj. Roma can anche'l ri sufrimiento nik'axaj rix cami, can quiri' chuka' xquik'axaj ri achi'a' ri xek'alajin rutzij ri Dios ojer can, ri achi'a' ri xec'ue' na'ey que chiwech rix.
13Ja rix ri anche'l atz'am chi quic'aslen ri winak ri jec'o chech-ulef. Y xa ri atz'am re' niq'uis ri ratz'amil, ¿anchique ta chic xtaka'an che chi nitzolaj chic pe ri ratz'amil? Xa can man nic'atzin ta chic, romari' nitorix-e chi niquixak' can ri winak.
14Rix can jix sakil chi quic'aslen ri winak ri jec'o chech-ulef y jabel jixk'alajin, anche'l nik'alajin-pe jun tenemit ri c'o parui' jun juyu' y manak modo nrewaj-ri'.
15Rix nitzaj jun luz, pero man niya' ta chuxe' jun cajón; cuando nitzaj jun luz, nicanoj jun lugar chicaj anchi' niya-wi chi nuya' sakil chique conojel ri jec'o pa jay.
16Quiri' chuka' tibana' rix chiquiwech ri winak; can tiya' sakil anche'l jun luz chi quiri' cuando ri winak niquitzu' chi rix xe ri utz ye'iben, can xtiquiya' ruk'ij ri Itata' c'o chicaj.
17Man tinojij chi ren xipe chi nin-en anche'l man jun rakalen ri ley chi ri Moisés, y chuka' man tinojij chi ren xipe chi quiri' mismo nin-en chique ri tz'iban can coma ri achi'a' ri xek'alajin ri x-ix chique roma ri Dios ojer can; man roma ta ri' xipe. Ren xipe chi can nin-en-wi ri niqui'ij.
18Roma can ketzij nin-ij chiwe chi ronojel ri tz'iban chupa ri ley, can xquiebanataj-wi. Ri rech-ulef y ri rocaj can xquieq'uis. Pero ri je-tz'iban chupa ri ley can xquiebanataj-wi; can man jun ri xe choj quiri' xtic'ue' ta can.

19Xabachique (Xama'anchique) winak ri man nrojo' ta nu'on ri nu'ij chupa ri ley, más que jun tzij ri xa anche'l can man jun rakalen, y chuka' nu'ij chique ch'aka chic winak chi can man tiqui'en ri nu'ij ri tzij ri', ri nibano quiri', man jun ruk'ij xtic'ue' chiquicojol ri ye'an gobernar roma ri Dios. Pero ri nibano ronojel ri nu'ij chupa ri ley y chuka' nu'ij chique ri ch'aka chic winak chi tiquibana' ri nu'ij ri ley, can xtic'ue' ruk'ij chiquicojol ri ye'an gobernar roma ri Dios.
20Y xa rix nijo' chi can ja ri Dios nibano gobernar iwichi, nic'atzin chi can más choj ta ic'aslen, chech quic'aslen ri maestros chi ri ley y ri achi'a' fariseos. Roma reje' niquinojij chi can choj quic'aslen, y xa man quiri' ta.
21Y rix can ic'oxan ri x-ix chique ri winak ojer can, que man tiquicamisaj jun winak; roma xabachique (xama'anchique) winak ri nicamisan, can ti'an juzgar.
22Pero ren nin-ij: Más que xe ta ruyowal nipe chirij jun winak, can mac-wi ri nu'on, y can ti'an juzgar. Chuka' ri nu'ij che jun chic: ¡Anchi' jac'atzin-wi ret!; ri ni'in quiri', can tic'uax chiquiwech ri autoridades chi ri tenemit chi ti'an juzgar. Y chuka' ri nu'ij nacanic che jun winak, ri nibano quiri' can yoben chic roma ri k'ak'.
23Romari' xa ret can jatc'o chic apo chech ri altar, roma c'o anchique najo' naya' che ri Dios y ja noka pa awi' chi ret c'o jun ex itzel abanon che jun winak;
24taya' can ri ac'uan chiri' pa altar y tacanoj ri jun ri', y tabana' arreglar awi' riq'uin chi quiri' manak ayowal chi'icojol. Y c'ajari' catzolaj y tajacha' che ri Dios ri najo' naya' can che.
25Y cuando c'o jun ri jatrusujuj y jatruc'uaj pa juzgado, can tabana' arreglar awi' riq'uin cuando c'a man jani quixapon pa juzgado. Roma xa man na'an ta quiri', ri jun ri jatrusujuj xcatruya' pa ruk'a' ri juez, y raja' xcatrujach-e pa ruk'a' ri achi ri nuchajij ri cárcel chi jatrutz'apij can chiri'.
26Y can ketzij nin-ij, chi jun ri nuc'ulumaj quiri', manak xtel-pe pa cárcel, c'a tutojo' na hasta ri ruq'uisbel centavo che ri jun anchok riq'uin rubanon-wi ruc'as.
27Chuka' ic'oxan ri tzij ri x-ix ojer can. Ri tzij ri' nu'ij: Jun achi c'ulan, man tuc'uaj-ri' riq'uin jun chic ixok. Y chuka' ri ixok man tuc'uaj-ri' riq'uin jun chic achi.
28Pero ren nin-ij chi ri achi ri nutzu' jun ixok y nurayij rech; xe romari' can xu'on yan mac riq'uin ri ixok pa ránima.
29Romari' xa ja ri awech ri c'o pa derecha nibano chawe chi na'an mac, más ta utz nalesaj y natorij-e. Roma más utz chi xe jun awech nalesaj-e y mani chi can ronojel ach'acul nibe chupa ri k'ak' chi ronojel tiempo.
30Chuka' xa ja ri ak'a' derecha nibano chawe chi na'an mac, más ta utz chi nakupij y natorij-e. Roma más utz chi xe jun chique ri ak'a' nalesaj-e y mani chi can ronojel ach'acul nibe pa k'ak'.
31Y chuka' keta'n chi ojer can, x-ix: Ri achi ri man nrojo' ta chic raxayil y nujach-ri' riq'uin, tu'ona' jun carta ri nu'ij chi can nujach-ri' riq'uin, y tuya' che ri raxayil.
32Pero ren nin-ij chiwe: Ri achi ri nujach-ri' riq'uin ri raxayil pero man roma ta ri ixok ruc'uan-ri' riq'uin jun chic achi; ri achi ri' can nu'on che ri raxayil chi nu'on mac xa nibe riq'uin jun chic achi, y ri achi chuka' mac ri nu'on, y quiri' chuka' ri achi ri nic'ule' riq'uin ri ixok, can nu'on mac chuka', roma ri ixok ri' c'a c'o ri na'ey rachijil.
33Y chuka' ic'oxan ri x-ix chique ri kawinak ojer can; man tiquijal quitzij, xa can tiquibana' ri xqui'ij roma can chech ri Ajaf Dios xqui'en-wi jurar chi can niqui'en-wi.
34Pero ren nin-ij chiwe: Man jun mej (bey) tiben jurar; man tisiq'uij ri rocaj chi niben jurar, roma ja chicaj c'o-wi ri Dios.
35Chuka' man tisiq'uij ri rech-ulef chi niben jurar, roma chiri' nuya-wi rakan ri Dios. Man tisiq'uij chuka' rubi' ri tenemit Jerusalem, roma ri tenemit ri' chi ri Nimalaj Rey.
36Y chuka' man tisiq'uij ri ijolon chi niben jurar; roma xe ri Dios nitiquier nujal rusmal-iwi', roma nu'on xak o sak che, y rix man jixtiquier ta niben ri'.

37Can man tiben jurar. Ronojel ri ni'ij, xe ti'ij ja' o ti'ij ni; roma xa niben jurar, man utz ta, roma ronojel ri' xa riq'uin ri itzel nipe-wi.
38Y rix can ic'oxan ri x-ix chique ri kawinak ojer can, chi xa c'o jun nulesaj ruwech jun chic winak, quiri' chuka' ti'an che raja'. Y ri nuk'aj rey jun winak, can quiri' chuka' ti'an che ri xbano quiri'.
39Pero ren nin-ij chiwe: Man titzolej ruq'uiexel che ri nibano jun ex itzel chiwe. Xa c'o jun jixruch'ey, man tiya' ruq'uiexel che, xa tiya' chic iwi' pa ruk'a'.
40Y xa c'o jun ri jixruc'uaj pa juzgado roma nrojo' numaj jun itziak, can tiya' lugar che chi nuc'uaj, y can tiya' can chuka' ri tziak ri ik'u'n-e che.
41O xa c'o jun naj nibe-wi y nu'on chiwe chi nic'uaj reka'n (raka'n) c'a pa jun kilómetro, xa can tic'uaj ri eka'n (aka'n) jun chic kilómetro más.
42Y xa c'o jun chiwe rix ri c'o nic'utux che roma jun winak, can tuya-e che ri nic'utux che. Y xa c'o jun ri nuc'utuj jun ex pa kajic chiwe, man tiq'uieq'uiej che.
43Chuka' rix can ic'oxan ri x-ix ojer can. Ri tzij ri' nu'ij: Can quie'ajo' ri jatquijo' ret. Pero ri itzel jatquitzu', can itzel quie'atzu' chuka'.
44Pero ren nin-ij chiwe: Can quie'ijo' ri itzel yetz'eto iwichi; quie'ibana' bendecir ri winak ri jixqui'en maldecir; can utz tibana' quiq'uin ri man jixquijo' ta; tibana' orar che ri Dios pa quiwi' ri xe itzel tak ex niqui'en chiwe y xe itzel tak tzij niqui'ij chiwe.
45Chi quiri' k'alaj chi jix ralc'ual ri Dios ri c'o chicaj. Roma raja' can utz quiq'uin conojel. Raja' nuya-pe rusakil ri k'ij pa quiwi' utzilaj tak winak y pa quiwi' ri winak itzel quic'aslen, y chuka' nuya-pe ri job pa quiwi' chojmilaj tak winak, y pa quiwi' ri man choj ta quic'aslen chech ri Dios.
46Roma xa rix xe ri winak ri jixquijo', xe reje' ye'ijo', man jun ruq'uiexel xtiwil romari'. Roma hasta ri winak ri itzel quic'aslen niqui'en quiri'.
47Y xa rix xe quiq'uin ri iwach'alal jabel niben saludar-iwi', ¿anchique ta niben? Man jun. Roma hasta ri winak ri man quieta'n ta rech ri Dios niqui'en quiri'.
48Rix, can choj ic'aslen tibana' riq'uin ronojel ri niben, anche'l ri Itata' c'o chicaj; roma raja' can choj-wi ruc'aslen riq'uin ronojel ri nu'on.