1 Baṉara 1

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

¹Se Devita sa baṉara si ele barogoso sisigiti, meke vea soku gua sa baleqete nobi nia ri nana nabulu si asa, ba lopu boka maṉini si asa.

²Ke zama sari nana nabulu koasa, “Baṉara, mami hata ia gami si keke vineki vaqura pude kaqu kopu nigo na koa turaṉigo. Kote eko kapae si asa koa goi pude va maṉinigo,” gua si arini.

³Ke hata ia rini si keke vineki tolavaena pa doduruna sa popoa Izireli, meke pa vasileana Sunemu dogoria rini sa vineki sapu gua asa. Pozana sa si e Abisaqa, meke turaṉa la nia rini koasa baṉara si asa.

⁴Na tolavaena hola si asa, meke kopu totoko nia sa sa baṉara, ba lopu tavete nia keketoṉa sa baṉara si asa.

⁵Ego, se Abusalamu d si ele mate, meke se Adonaeza sapu sa tudia ari Devita e Haqiti sapu podo lulina la koe Abusalamu si hiva nia sa pude asa si kaqu baṉara. Na tie leleana hola tugo si asa. Meke namu lopu hite ele gegese nia keketoṉa Devita si asa. Vagi sa sari na totopili varipera na hose, meke sari ka lima ṉavulu puta tie kopu pude haqala pa kenuna totoso ene pa totopili varipera si asa.

⁷Meke zama i sa sari Zoabi, sapu sa tinana si e Zeruia, meke e Abiata d sa hiama meke va egoa ri karua pude toka nia koasa nana hiniva.

⁸Ba e Zedoki sa hiama, se Benaea sa tuna e Zehoiada, Netani sa poropita, e Simi, Rei, meke sari na ṉati varane te Devita si lopu toka nia rini se Adonaeza.

⁹Ego, keke rane si tavetia Adonaeza si keke vinukivukihi sipi, na bulumakao, na tuna bulumakao nobonobokodi koasa patu Zoheleti tata koasa kolo pa Eni Roqeli. Meke ruvati sa sari doduru tuna sa baṉara Devita meke sari nana nabulu koimata saripu mae guadi pa Ziuda pude mae koasa nana inevaṉa vina vukivukihi.

¹⁰Ba lopu ruvatia sa se Solomone sa tasina, meke se Netani sa poropita, meke se Benaea, meke sari na tie turu kopu tanisa baṉara Devita.

¹¹Meke la nanasia Netani se Batisiba sa tinana e Solomone, “Vegua lopu ele avoso nia goi sapu ele va habotu pule nia telena pude na baṉara se Adonaeza tuna e Haqiti? Meke se Devita sa baṉara ba lopu hite gilania sapu gua asa?

¹²Be hiva harupia goi sa mua tinoa meke tanisa tumu koreo se Solomone, si maqu tozi nigo pude

¹³kaqu la koe Devita sa baṉara si goi kamahire, mamu la nanasa guahe: ‘Ke qua baṉara, vea lopu va tatara zoṉazoṉa nia tu goi koa rau sapu sa tuqu koreo se Solomone si kaqu hobego pude na baṉara? Ba na vegua ke ele tava baṉara tu se Adonaeza?’ mamu gua.”

¹⁴Meke zama se Netani, “Ego, pana korapa zama si goi koe Devita sa baṉara, si kote nuquru atu si rau meke va sosodei sari na mua vivinei,” gua si asa.

¹⁵Ke topue la dogoria e Batisiba sa baṉara pa korapa nana lose putaputana. Na ele barogoso sisigiti si asa, meke se Abisaqa, sa barikaleqe pa vasileana Sunemu, si korapa kopu nia si asa.

¹⁶Meke kokotuṉu pa kenuna sa baṉara se Batisiba, meke nanasia sa baṉara si asa, “Nasa si hiva nia goi?” gua si asa.

¹⁷Meke olaṉa se Batisiba, “Ke qua baṉara, ele va tatara zoṉazoṉa nau tu goi pa korapa pozana e Zihova, sa mua Tamasa sapu sa tuqu koreo se Solomone si kaqu baṉara pa mudimu agoi, gua.

¹⁸Ba se Adonaeza si ele tava baṉara, meke lopu gilania tu goi sapu gua asa.

¹⁹Ele vukivukihi bulumakao, soku ṉavulu sipi, meke sari na bulumakao nobonobokodi, meke ruvata lani sa sari na tumu koreo, meke se Abiata sa hiama, meke se Zoabi sa ṉati palabatu tanisa mua qeto minate, meke la koasa inevaṉa, ba se Solomone sa tumu koreo si lopu ruvatia sa.

²⁰Ke qua baṉara, sari doduru tie pa popoa Izireli si korapa doṉo atu mo koa goi, pude tozini sapu esei si kaqu hobego pude na baṉara, gua.

²¹Be lopu tavetia goi sapu gua asa, pana mate goi, sa tuqu koreo se Solomone meke arau si kote guni gami mo rini na kana.”

²²Sipu korapa zama la se Batisiba koasa baṉara si kamo la mo se Netani.

²³Meke tozi nia rini sa baṉara sapu sa poropita si ele kamo, ke nuquru la se Netani meke kokotuṉu gore pa kenuna sa baṉara.

²⁴Meke zama si asa, “Qua baṉara, vegua ele tozi vura nia goi sapu se Adonaeza si kaqu hobego pude na baṉara?

²⁵Pa rane ṉinoroi si la va vukivukihi ni sa sari na bulumakao sokudi, na sipi meke sari na tuna bulumakao nobonobokodi. Meke ruvati sa sari doduru tumu koreo, meke se Zoabi sa ṉati palabatu tanisa mua qeto minate, meke se Abiata sa hiama, meke kamahire si korapa henahena turaṉia rini si asa pa inevaṉa meke velavela guahe si arini, ‘Mani toa va gelenae sa Baṉara Adonaeza!’ gua.

²⁶Ba lopu ruvata au sa si rau, babe sa hiama se Zedoki, babe se Benaea tuna e Zehoiada, meke se Solomone.

²⁷Vegua baṉara, va egoi mo goi sari doduru hire ba lopu hite va avoso ni goi sari mua nabulu sapu esei kote hobego pude koa baṉara?”

²⁸Meke zama se Devita sa baṉara, “Tioko nuquru pule mae nia se Batisiba,” meke mae turu si asa pa kenuna sa baṉara.

²⁹Meke tiqe zama la koasa si asa, “Maqu zama tokotokoro atu si rau koa goi pa pozana e Zihova sa Tamasa Toana pu ele va sare au koari doduru qua tinasuna,

³⁰sapu pa rane ṉinoroi si kaqu kopu nia arau sa qua vina tatara sapu tavete atunia rau koa goi pa korapa pozana e Zihova sa Tamasa pa Izireli sapu sa tumu se Solomone si kaqu hobe au pude na baṉara,” gua si asa.

³¹Meke kokotuṉu gore se Batisiba meke zama, “Mani toa hola ninae rane sa qua baṉara!”

³²Meke tioko vagi i e Devita sa baṉara sari Zedoki, Netani meke se Benaea tuna e Zehoiada, meke sipu nuquru la si arini,

³³si zama la koa rini si asa, “Mi turaṉi sari na qua nabulu, mamu va habotua pa qua miulu soti sa tuqu Solomone, mamu turaṉa la nia koasa kolo pa Qihoni.

³⁴Meke vasina si kaqu zoropo nia oela ari Zedoki meke e Netani pa vina madina si asa pude na baṉara tadi na tinoni Izireli. Beto asa si mamu ivua sa buki na kukili iraṉa, ‘Mani toa va gelenae se Solomone sa baṉara!’ gua.

³⁵Mamu luli maea tani meke kaqu mae habotu si asa koasa qua habohabotuana baṉara. Kaqu hobe au sa pude na baṉara, ura asa tugo si ele vizatia rau pude kopu nia sa popoa Izireli, meke Ziuda.”

³⁶Olaṉa se Benaea, “Kaqu ta tavete si asa. Mani va nabua e Zihova sa mua Tamasa si asa!

³⁷Gua sapu ele koa turaṉa igo se Zihova si goi, si kaqu gua tugo koe Solomone, meke kaqu va mamutia Sa sa nana kinopu hola nia sapu tamugoi.”

³⁸Ke la ari Zedoki, Netani, e Benaea, meke sari na tie kopu te Devita va habotia se Solomone koasa miulu te Devita sa baṉara, meke turaṉa gore la nia koasa kolo pa Qihoni.

³⁹Meke vagia Zedoki sa vovoina oela olive sapu vagia sa koasa Ipi Hopena pa kenuna e Zihova meke zoropo la nia sa koe Solomone pa vina madina. Meke ivua rini sa buki. Meke kukili sari na tie, “Mani toa va gelenae se Solomone sa baṉara!” gua.

⁴⁰Beto asa si luli pule ia rini si asa, qetuqetu meke kukili na iraṉa, ivui rini sari na dia ivivu, meke vevehe sisigiti si arini ke niu sa pepeso.

⁴¹Sipu beto tugo henahena pa inevaṉa se Adonaeza meke sari doduru nana tie pu somana koasa, si avosia mo rini sa vevehe. Totoso avosia Zoabi sa kabona sa buki si nanasa si asa, “Sa sa ginuana sa vinevehe sapu korapa ta evaṉa pa korapa vasileana lavata?” gua si asa.

⁴²Sipu korapa zama sa, si kamo mo se Zonatani tuna e Abiata sa hiama. Meke zama se Adonaeza, “Nuquru mae. Na tie leamu si goi, gina inavoso leana si paleke mae nia goi?” gua si asa.

⁴³Olaṉa se Zonatani, “Lokari! Se Devita sa baṉara si ele va habotia sa se Solomone pude na baṉara.

⁴⁴Garuni Devita sari Zedoki, e Netani, meke Benaea, meke sari na tie kopu tanisa baṉara, meke va hakea si asa koasa miulu tanisa baṉara, meke turaṉia rini si asa.

⁴⁵Meke zoropo nia oela ri Zedoki e Netani si asa pa vina madina, meke va baṉaria pa kolo Qihoni. Meke tiqe la si arini koasa vasileana lavata, meke kukili qetuqetu si arini. Asa sa vevehe sapu avosia gamu.

⁴⁶Meke kamahire si na baṉara se Solomone.

⁴⁷Qetuqetu sari na ṉati palabatu tavetavete tanisa baṉara meke la zama va leana ia se Devita sa baṉara meke zama guahe: ‘Sa mua Tamasa agoi si mani va enea inavosona sa pozana e Solomone hola nia sa pozamu, meke sa nana binaṉara si mani hola nia sa mua binaṉara.’ Meke kokotuṉu gore pa nana teqe se Devita sa baṉara meke vahesia sa sa Tamasa.

⁴⁸Meke varavara guahe, ‘Mada vahesia se Zihova sa Tamasa tadi pa Izireli, sapu ele vata evaṉia pa rane ṉinoroi si keke koasa tutiqu meke sogo hobe au pude baṉara, meke ele va dogoro nau Goi totoso toaqu si rau!’ ” gua si asa.

⁴⁹Matagutu beto sari doduru tinoni pu ruvati e Adonaeza, meke gasa turu si arini meke hopeke la pa dia vasina.

⁵⁰Matagutu hola nia e Adonaeza se Solomone. Ke topue la koasa Ipi Hopena si asa pa kenuna e Zihova meke la tuqe va nabu nana koari na kikiho pa iiona sa hope.

⁵¹Tozi nia rini se Solomone sa baṉara sapu matagutu sisigiti nia e Adonaeza si asa, meke korapa tuqe va nabu nana koa rina kikiho pa iiona sa hope, meke sapu guahe si zama nia sa, “Kekenu si hiva nia rau se Solomone sa baṉara pude mae zama tokotokoro koa rau sapu lopu kaqu va mate au sa si arau,” gua.

⁵²Meke olaṉa se Solomone, “Be koa va pepekae si asa, si namu lopu keke lozi kalu pa batuna si kote ta tiqu; ba be lopu gua, si kaqu tava mate si asa,” gua si asa.

⁵³Meke garunu la nia tie sa baṉara Solomone, meke vagi gore mae nia rini koasa hope se Adonaeza. Meke la koasa baṉara se Adonaeza meke kokotuṉu gore pa kenuna sa, meke zama la koasa sa baṉara, “Boka pule la mua pa mua vetu,” gunia sa.