1Iḷaŋatni uvlut Jesus agaayulgiññiqsuq kisiŋŋuqhuni. Agaayuŋŋaiqman iḷaŋata maliġuaqtaiñ nipliutigaa, “Ataniiq, iḷisauttutigut qanuq agaayułiksraptiknik John iḷisautripmatun maliġuaqtimiñik.”
2Jesus nipliutiniġai, “Agaayugupsi itnaġusi, ‘Aapapta: Iñupayaaq nunami kamaksriḷi ilipnik ipqiqsitlugu taavrumuuna atqiñ. Aullaġniiḷi aŋalatchił̣hiñ iñupayaanik.
3Aatchuqtigut uvluġaġikpan niqimik inuġikkaptiknik.
4Natqigutiluta killuqsautiptiknik natqigutrisimaaqmatun savamaqłuutriruanik uvaptiknun. Sivulliutiniaqasigut uuktuaqsiułiġmun.’”
5Jesus nipliutigai maliġuaqtini, “Iḷapsisamma utlakkayaġaa iḷauraani tupqanun unnuami nipliutilugu, ‘Iḷauraaŋ, simmiḷiaksraġuktuŋa piŋasunik qaqqianik.
6Iḷauraaġa iglauruaq tikiumaruq tupimnun. Niqaitchuŋa niġipkautiksraŋanik.’
7Iḷauraaŋan kiunayaġaa tupqum iḷuaniñ, ‘Iḷaksianaŋa! Talu kiluusaaniktuq. Qitunġatkalu uvaŋalu nallaaniktugut. Makitchuŋitchuŋa aatchuġiaġutin.’
8Uqautigipsi, una makitchuŋitkaluaġuni aatchuġiaġlugu qaqqumik iḷauraaġiłhagun, makitchumiñaqtuq aatchuġiaġlugu inuġikkaŋanik atakkii taamna iŋiqsruqtuiñaqhuni.
9Taatnamik nipliutigipsi, Iŋiġupsi qaisaugisiruq ilipsitñun; pakaaqaġupsi paqitkisigiksi; katchaktuġupsi talu aŋmakkauniaqtuq ilipsitñun.
10Atakkii kisupayaaq apiqsruqtuaq akuqtuigisiruq, suli pakaaqaqtuaq paqitchigisiruq, suli talu aŋmakkaugisiruq kisupayaamun katchaktuqtuamun.
11Uvva kisupayaam aapauruam aatchuġayaqpauŋ iġñi nimiġiamik iŋiqsruqpani iqaluktuġukhuni?
12Naagaqaa aatchuġayaqpauŋ putyuutiliŋmik iŋiqsruqpani manniksuġukhuni?
13Pigiitchaluaqhusi iḷisimaraġigiksi qanuq aatchułiksraqsi nakuuruanik qitunġapsitñun. Maatnaasu Aapa pakmaniittuaq aatchuiñiapiaqtuq Ipqitchuamik Irrutchimik tamatkunuŋa iŋiqsruqtuanun iŋmiñun.”
14Jesus anitchiñiqsuq irrusiqł̣uŋmik uqalguitchuamik. Aasiiñ irrusiqł̣uk anipman taamna iñuk uqaaqsiñiqsuq. Iñuich quviġutchaŋniqsut
15aglaan iḷaŋich nipliqhutiŋ, “Beelzebul-ŋum, aŋalataata irrusiqł̣uich, qaitchiñiġaa saŋŋimik anitqataitḷasipḷugu.”
16Atlat uuktuaġukługu Jesus apiqsruġniġaat savaaqaquplugu quviqnaqtuamik iḷitchuqqutaulugu Agaayyutmun tuyuġitilaaŋanik qiḷaŋmiñ.
17Aglaan Jesus-ŋum iḷisimaniġai qanuq isummatiqałhat. Nipliutiniġai, “Iñuich nunaaqqikpaŋmi akikŋautikpata avatmun makitayumiñaitchuq akuni. Atanġuviich aviksimagumiŋ suksraunġiġñiaqtut.
18Taatnatuntuuq tuunġaum irrusiqł̣uŋi avgumagumiŋ akikŋaqtuutilutiŋ avatmun aŋaayuqautaa isukłiññiaqtuq. Nipliqsusi anitchiraġaġnipḷuŋa irrusiqł̣uŋnik atakkii Beelzebul qaitchipḷuŋaguuq saŋŋimik savaaqatlasipḷuŋa taatnatchimik.
19Anitchiraġaġuma irrusiqł̣uŋnik Beelzebul-kun kisukun maliġuaqtigikkasi anitchiraqmiraġivat? Tarra iliŋich atanniqsuqtiginiaġisi iḷisimanaqsiḷugu killukuapiaġataqtilaaqsi.
20Aglaan anitchiraġaqtuŋa irrusiqł̣uŋnik Agaayyutim irrusiḷḷautaŋagun, taavrumuuna nalupqinaitchuq Agaayyutmun aullaġniiŋaniktilaaŋa aŋaayuqautaa akunnapsitñi.”
21“Saŋŋiruam iñuum paqnasimaaqmagich satkupayaani qaunaksripḷuni tupiġmiñik, suurai tiglikkautlaitchut.
22Aglaan saŋitḷuktuam aŋuyakługu akiiḷikamiuŋ aullautiraġigai satkui tunŋavigikkaŋi, avguqługich tiglikkani piqatmiñun.
23Iñuk piqatauŋitchuaq uvamni akikŋautiruq uvamnun, suli iñuk katitchiqatauŋitchuaq siamitchił̣hiñaqtuq.
24“Irrusiqł̣uk anikami iñuŋmiñ iglauraqtuq paliumaruakun nunakun pakakhuni minġuiqsiallagviksraġmiñik. Paqiŋitñamiuŋ nipliqsuq, ‘Utiġniaqtuŋa tupiġmun unisaġikkamnun.’
25Utiqami paqinniġaa ini salumaplugu suli iłuaqsaqsimapluni.
26Aasiiñ anipḷuni aggiutigai tallimat malġuich irrusiqł̣uich pigiitḷuktuat iŋmiñiñ. Isiqhutiŋ iñuuniaġniqsut tavrani. Taamnaasiiñ iñuk pigiiḷitḷuŋniqsuq sivuaniġniñ.”
27Jesus uqaqtitlugu aġnam iñugayaaniñ nipliutiniġaa, “Qanutun quvianaqtigiva aġnaq iġñiruaq ilipnik suli miluktitlutin!”
28Jesus-ŋum kiuniġaa, “Aa, aglaan qanutun quvianatluktigivat tamatkua tusaaruat uqałhanik Agaayyutim aasiiñ tupigiplugu!”
29Iñuich iñugiaksisaiñaaqsipmata Jesus uqaaqsiñiqsuq, “Iñuich uvlupak pigiitchuaŋuruat qiñiġuktut quviqnaqtuamik savaamik iḷitchuqqutaulugu kisuutilaamnik, aglaan qiñiġumiñaitchut taatnatchimik. Qiñiłhiñaġisigaat quviqnaqtuaq savaaq atuupmatun sivuniksriqirimun Jonah-mun.
30Iġñiŋa Iñuum iḷitchuqqutauniaqtuq iñuŋnun marrumani uvlumi, atripḷugu sivuniksriqiri Jonah iḷitchuqqutauruaq iñuiñun Nineveh-m.
31Atanniivium uvluani atanġuruam aġnam aggiqsuam uŋallamiñ maatnaasu patchisigigisigai iñuich iñuuruat uvlupak atakkii taimmani iglauniqsuq uŋasiksuamiñ naalaġnityaqhuni Solomon iḷisautripman puqiutmigun. Ataŋii, iñuk maaniittuq kamanatluktuaq Solomon-miñ.
32Atanniivium uvluani iñuŋisa Nineveh-m patchisigigisipmigai iñuuruat pakmapak, atakkii taimani isummitqiŋñiqsut mumikhutiŋ killuqsautmikniñ tusaakamitruŋ Jonah-m quliaqtuaqałha. Ataŋii, iñuk maaniittuq kamanatluktuaq Jonah-miñ!
33“Kia-unniiñ ikitnamiuŋ naniq iritlaitchaa naagaqaa iḷitḷaitchaa ataanun utkusium aglaan iḷiraġigaa naniqaġviŋmun. Iñuiḷḷi qiñiġumagaat qauma isiġumiŋ.
34Irisi nannisun ittut timipsitñun. Irrakkiñ qiñitlakpaknik qaunagilguniaqtutin aullapayaaġuvich. Aglaan irrakkiñ pigiitpaknik saptaaqsiñiaqtutin.
35Qaunagititchi qaumaruaq iḷupsitñi taaqtuaŋitchumuuq.
36Iluqani timin qaummaaġikpan, iḷaŋa taaqtuamiisuŋaqani, qaummaaġikkisiruq iluqaani, atriḷugu naniq qaummatripmatun ilipnik qaumamiñik.”
37Jesus uqaŋaiqman, Pharisee-ŋuruam aiyugaaġniġaa niġiyaqtuaquplugu. Malikługu nayummagataġniqsuq tamauŋa niġiaqsipḷuniasiiñ.
38Pharisee-ŋuruaq atlasuktuq iḷitchuġikamiuŋ Jesus-ŋum iġġuŋisilaaŋat argaŋiñ niġigaluaqani.
39Atanġuruam nipliutiniġaa, “Aatai Pharisee-ŋuruasii, salumapkairusi qaałhiñaŋitñik qallutipsi suli puggutapsi, aglaan iḷupsitñi immaukkaqtusi ivayaqtułiġmik suli pigiiḷiqiłiġmik.
40Ukunani iḷisaġunġitchalukkut. Agaayyutim iñiqtaġigik iluqaanik qaaŋalu iḷualu. Taatnatuntuuq iñiqtaġigik iñuum timaalu isumaalu.
41Aatchuutigisiuŋ immaŋat qallutipsiḷu puggutapsiḷu nagliŋnaqtuanun. Taatnaġupsi suapayaaq salumagisiruq sivuġaani Agaayyutim.
42Nakłiuŋ Pharisee-ŋuruasii! Qulikuraqtusi Agaayyutmun avuuġutinik naurianik. Naagatai iñuŋnik aŋalatchitḷaitchusi nalaullugu suli piqpaksriñġitḷusi Agaayyutmik. Atuumaraksraqtarra suli qulikuruksraupmiusi.
43Nakłiuŋ, Pharisee-ŋuruasii! Qiñiqusaaġaqtusi aquppiutaġiksaanun aquvitlusi katraġviŋñi suli paġlatqusuurusi kamagilusi tauqsiġñiaġviŋñi.
44Nakłiuŋ, ukpiŋŋuaqtisii! Atriqaqtusi nalunaitŋutchiġniġiḷaanik iḷuviġnik iñuich pisugvigikkaŋitñik qaaŋatigun naluplugich.”
45Iḷaŋata iḷisautrit maliġutaksranik nipliutiniġaa, “Iḷisautrii, taavrumiŋa nipliqavich upyaktuġiptiguttuuq.”
46Jesus-ŋum kiuniġai, “Nakłiuŋ, iḷisautrisii maliġutaksranik. Iñuich natmiġaġigisi kivipqaqtaġnaqtuanik aglaan ilipsi isatlaitchisi argagikkasi ikayuutigisuglugich natmaŋnun.
47Nakłiuŋ! Iñiqsiraqtusi iḷuviġiksaanik sivuniksriqirinun, taipkunuŋaami sivuniksriqiripayaanun sivulliaġikkapsi tuqqutaġikkaŋitñun.
48Taatnaqapsi aŋiqataupmiusi, aasiisuli iłuagigiksi tamanna savaaġikkaŋat sivulliaġikkapsi. Taipkua tuqqutchiñiqsut sivuniksriqirinik, naagasuli nappairusi iḷuviŋitñik.
49Piqutigiplugu Agaayyun nipliġñiqsuq puqił̣iġmigun, ‘Tuyuqaġisiruŋa sivuniksriqirinik uqqiraqtiniglu iñugikkamnun. Tamatkua tuqqutkisiḷgitchaich iḷaŋich suli piyuaġlugich atlat.’
50Taatnaqhutiŋ Agaayyutim anasiñŋuqsaġisigai iñugikkaŋi pakmapak iñuaqtułhatigun iluqaŋitñik sivuniksriqirinik aullaġniił̣haniñaglaan nunam,
51aullaġniipḷutiŋ tuqqutaułhaniñ Abel-ŋum tuqqutaułhanun Zechariah-m, tuqqutauruam akunġakni tuniḷḷaġvium suli ipqitchuam inim. Aa, nipliutigipsi, iñuich iñuuruat pakmapak anasiñŋuqsakkaugisirut iluqaagun tamarrumuuna.
52Nakłiuŋ, iḷisautrisii maliġutaksranik! Kaŋiqsitḷaitkiksi Agaayyutim uqałha uqqiraqtaalu suli iḷisauttutigiŋitḷugich. Atriqaqtusi iñuŋmik aŋmautiqaqtuaq Agaayyutim aŋaayuqautaanun aglaan aŋmaŋitḷugu. Isiŋitchusi sulipsuuq piñaiḷutchiqsuġmipḷugich tamatkua isiġniuraqtuat.”
53Jesus aullaaqsipman tavrakŋa aglaliqirit suli Pharisee-ŋuruat naipiqtuaqsiñiġaat apiqsruqtaqługu supayaatigun,
54pisaġisukługu uqaqpan nalaunġiḷḷuni.
