Los Hechos 7:5-55

⁵Majoꞌ tasiquindaaꞌ Tyoꞌtsꞌon juu ndyuaamin jon, min na veꞌ vi tanꞌ chjohanꞌ. Majoꞌ min na nndaꞌ, tcoꞌ Tyoꞌtsꞌon ꞌndyo jon jñꞌoon na tyiꞌjeꞌquitscüejndyo jonhanꞌ na mancüiixjen nndaaꞌ juu ndyuaaminhin, ndoꞌ ya na ngueꞌ juu, ntsinda juu, joohan nnanꞌxuanhan cüentahanꞌ. Nndaꞌ tso Tyoꞌtsꞌon nnon juu min na juu xjenꞌñeen minꞌncüii jnda juu tacꞌoon.

⁶Ndoꞌ mantyi tso Tyoꞌtsꞌon na nque nnꞌan tsjan Abraham na nndyocahanꞌ, ncꞌohan ncüiichen ndyuaa naijon na nduihan nnꞌan na veꞌ sque ya. Ndoꞌ joꞌ ngotyeꞌntjontyenhan ndëë nnꞌan juu ndyuaaꞌñeen, ndoꞌ joo nnꞌan na mꞌanhanꞌ, nenque ciento ndyu ngontꞌaviꞌ nanꞌñeenhan.

⁷Majoꞌ tsontyichen Tyoꞌtsꞌon nnon Abraham: “Ndoꞌ joo nnꞌan ndyuaaꞌñeen na ntꞌahan na ngotyeꞌntjontyen ntsindaꞌntyjoꞌ ndëëhan, ncö ntcoꞌxën nanꞌñeen jnaanꞌ na nndaꞌ nntꞌahan. Ndoꞌ ndë joꞌ, joo ntsindaꞌntyjoꞌ nndyochö ntcüꞌëhan ndyuaavahin na nnanꞌtꞌmaanꞌ nndaꞌhan ja ntjoohin.” Ndöꞌ vaa jñꞌoon na tso Tyoꞌtsꞌon nnon tsanꞌñeen.

⁸Ndoꞌ tquen Tyoꞌtsꞌon jñꞌoon nnon Abraham na juu jnda jon na jndëcya nnduihin, quityjee jon tjan na yusꞌahin. Ndoꞌ na nndaꞌ, juu xjen na tui Isaac, tyjee jon tjan na yusꞌahin juu xee na jndë nen xuee ꞌnaanꞌ juu. Ndoꞌ juu Isaac, manincüajon sꞌaa jon xjen na tui jnda jon Jacob. Ndoꞌ nquii Jacob, majoꞌntyi sꞌaa jon yo nchoꞌve ntsinda jon nnꞌan na conduihan ndochiihi, manquëhë na condui jaa nchoꞌve ntmaanꞌ nnꞌan Israel.

⁹“Ndoꞌ nque ntsinda Jacob, na conduihan ndochiihi na tomꞌanhan ndyu na toxenꞌchen, tonanꞌtëëꞌ jndyi nꞌonhan ntyjehan José. Ndëëhanhin ndëë nnꞌan ndoꞌ joo nanꞌñeen tyeyꞌonhanhin ndyuaa Egipto. Majoꞌ nquii Tyoꞌtsꞌon tomꞌaan jon yohin na tomꞌaan juu ndyuaaꞌñeen.

¹⁰Ndoꞌ tsoñꞌen naviꞌ na toquenon juu Joséꞌñeen, totsiquindyaa Tyoꞌtsꞌonhin, mantyi tyincyaa jon na jndaꞌ xquen juu, ndoꞌ sꞌaa jon na tëveeꞌ ntyjii Faraón yohin. Nquii Faraónꞌñeen, conduihin tsanmꞌaantsꞌian tꞌman juu ndyuaa Egipto. Tꞌion jon tsꞌian José na tonduihin gobernado ninvaañꞌen ndyuaaꞌñeen, ata mantyi juu vatsꞌian naijon na coꞌxen juu Faraónꞌñeen.

¹¹“Ndoꞌ tentyja xjen na tyioo jndoꞌ tꞌman ninvaa ndyuaa Egiptoꞌñeen yo ninꞌndyuaa Canaán. Jnaanꞌ joꞌ ji vaa jndyi toquenon nnꞌan. Ndoꞌ nque ndochiihi tandicüijndaꞌ ꞌnan na ntcüaꞌhan.

¹²Majoꞌ nquii Jacobꞌñeen, jndyii jon jñꞌoon na juu ndyuaa Egiptoꞌñeen, joꞌ min ꞌnan na ya ntcüaꞌ tsꞌan. Yajoꞌ nque ndochiihi, ntsinda jon, jñon jonhan joꞌ na vejndyee ngue.

¹³Ndoꞌ vi na jndë joꞌ, nque ndochiihi nanꞌñeen, tyꞌe nndaꞌhan joꞌ na vja ve, ndoꞌ juu xjenꞌñeen José siꞌman nquiiꞌ jon ndëëhan na manquiintyi jon na conduihin ntyje nquehan. Ndoꞌ na nndaꞌ, nquii tsanmꞌaantsꞌian tꞌmanꞌñeen, tajnaanꞌ jon ntyje nquii José nanꞌñeen.

¹⁴Ndoꞌ vi na jndëcya, nquii José tꞌua jon tsꞌian ndëë ntyje jon na quitsacyꞌonhan tsotyehan yo ninꞌtsoñꞌen nnꞌan chuuꞌhan. Joo nanꞌñeen jndë ndyennꞌan nchoꞌnqui vantjoꞌ ꞌonhan.

¹⁵Nndaꞌ vaa na tui na tja Jacob ndyuaa Egipto. Joꞌ tomꞌaan jon, ndoꞌ majoꞌ tueꞌ jon. Mantyi ndochiihi ntsinda juu Jacobꞌñeen, juu ndyuaaꞌñeen tjëhan.

¹⁶Ndoꞌ ndëcya nque ndantyjo ntꞌooꞌñeen, tyecho ntcüeꞌhan siꞌtsꞌo ꞌnaan nanꞌñeen tsjoon Siquem, ndyuaa naijon na jnanhan. Ndoꞌ tyequityꞌiuhan ntꞌooꞌñeen quiiꞌ tsiꞌtsꞌua na sijnda Abraham yo sꞌon xuee ndëë ntsinda tsan na jndyu Hamor.

¹⁷Ndoꞌ sininntyichen Esteban. Tso jon: “Ndoꞌ viochen xjen na ngatsiquindëhanꞌ juu jñꞌoon na tcoꞌ Tyoꞌtsꞌon ꞌndyo jon nnon Abraham na ntsiquindyaa jon nanꞌñeen na nnduiꞌ ntcüeꞌhan juu ndyuaaꞌñeen, majndyentyichenhan tandë.

¹⁸Ndoꞌ joo ndyuꞌñeen jndye nnꞌan na ncüii ro ncüiihan na jndë tomꞌanhan tsꞌian tꞌman ndyuaa Egipto. Ndoꞌ tueeꞌ xjen na tëcjo ncüiichen tsꞌan na nduihin tsanmꞌaantsꞌian tꞌman ndëë nnꞌan Egipto. Juu tsanꞌñeen tatajnaanꞌ jon tsoJosé.

¹⁹Nquii tsanmꞌaantsꞌianꞌñeen, yo na jndaꞌ xquen jon, totsiviꞌnnꞌan jon ndochiihi. Ee tquen jon jñꞌoon na quiꞌndyehan yoꞌndaa ndahan na cüje nque joo.

²⁰Ndoꞌ majooto xueeꞌñeen tui Moisés. Ndoꞌ tëveeꞌ ntyjii Tyoꞌtsꞌon yo jon. Tye jon yo ndyee jon, ninndye chiꞌ na tonanꞌquehan jon vꞌaahan.

²¹Majoꞌ tueeꞌ xjen, yo najndeiꞌhanꞌ na jntyꞌehanhin na cueꞌ jon, majoꞌ manquiito yuscu jnda tsanmꞌaantsꞌian tꞌmanꞌñeen ntjii juu yujntꞌa Moisés. Juu yuscuꞌñeen tovantyjeeꞌ juuhin chaꞌvijon jnda nquii juu.

²²Mangꞌe na nndaꞌ tui, juu Moisés totsijnaanꞌ jon tsoñꞌen na jndaꞌ nquen nnꞌan Egipto. Ndoꞌ jaaꞌ jñꞌoon na totsinin jon, yo ntyja ꞌnaanꞌ ꞌnan na totsꞌaa jon.

²³“Juu Moisésꞌñeen, ya na tueeꞌ jon chaꞌna vennꞌan chu, sꞌaahanꞌ tsꞌon jon na ninꞌcaquindyiaaꞌ jon nque nnꞌan na nincüii tsjan conduihin, nque nnꞌan tsjan Israel.

²⁴Tja jon ndoꞌ jndyiaaꞌ jon ncüii tsꞌan Egipto na itsꞌaa viꞌ tsanꞌñeen ncüii tsꞌan na ninncüii tsjan conduihin yo nquii jon. Juu xjenꞌñeen tañoonꞌ jon tsanꞌñeen, tjiꞌ jonhin quiiꞌ nanviꞌñeen. Iscueeꞌ jon juu tsanEgiptoꞌñeen.

²⁵Nndaꞌ vaa na sꞌaa jon ngꞌe toquindyiiꞌ tsꞌon jon na nque nnꞌan ꞌnaanꞌ jon, nnꞌan Israel, ncüaaꞌ ya nꞌonhan na ninjntꞌue Tyoꞌtsꞌonhin chaꞌ ntyja ꞌnaanꞌ nquii jon ndyaahan juu naviꞌ na mꞌanhan, majoꞌ joohan tataaꞌ nꞌonhan na nndaꞌ.

²⁶Ndoꞌ vi tonco ncüiichen xuee, jndyiaaꞌ Moisésꞌñeen ve ntyje jon nnꞌan Israel na ninncüii tsjan conduihan yo nquii jon, na conanꞌntjaꞌhan. Ndoꞌ ntꞌue tsꞌon jon na quintjo ya ntcüeꞌhan yo ntyjehan. Ngꞌe joꞌ na tso jon ndëëhan: “ꞌOꞌ ninncüii tsjan conduihoꞌ. ¿Ndu na conanꞌntjaꞌhoꞌ yo ntyjehoꞌ?”

²⁷Majoꞌ juu tsꞌan na ntꞌue tyiaꞌ yo ncüiichen tsanꞌñeen, jñoon juu ntꞌö nquii Moisés. Ndoꞌ tso juu nnon jon: “¿Nin tsꞌan tquen ꞌuꞌ na nintque ꞌuꞌ ndë́, ndoꞌ na ntcoꞌxenꞌ já?

²⁸¿Aa mantyi ninꞌquitscueꞌ ja chaꞌna iscueꞌ juu tsꞌan Egipto vja?”

²⁹Ndoꞌ Moisés, vi na jndë jndyii jon jñꞌoonvaꞌ, sꞌaa jon vi ntyja, tja jon ndyuaa Madián. Joꞌ tomꞌaan ya jon, ndoꞌ majoꞌ toco jon, tui ve nannon ntsinda jon juu ndyuaaꞌñeen.

³⁰“Ndoꞌ vi na jndë tenon vennꞌan chu na tomꞌaan jon joꞌ, sijonhanꞌ na mꞌaan jon ncüii joo quiiꞌ jndëë na ndyo juu tyoꞌ na jndyu Sinaí. Juu xjenꞌñeen tityincyooꞌ ncüii ángel nnon jon quityquiiꞌ tsachon na coco ncüii tsonneon.

³¹Ndoꞌ na jndyiaaꞌ jonhanꞌ, tomꞌaanꞌ jndyi tsꞌon jon nin ꞌnan ninꞌquitsiquindyihanꞌ. Majoꞌ juu xjen na sindyooꞌhin na ndyiaaꞌ ya jonhanꞌ, jndyii jon na nquii ta Tyoꞌtsꞌon itsinin.

³²Tso jon: “Ja condui Tyoꞌtsꞌon cüentaaꞌ tsochiꞌ Abraham, tsan na tomꞌaan ndyu na toxenꞌchen, majoꞌntyi cüentaaꞌ juu Isaac yo ninꞌJacob.” Ndoꞌ xjen na jndyii Moisés na nndaꞌ, tyeꞌ coviquijntyꞌehin na tyꞌue jon, min ndincyaahanꞌ na ndyiaaꞌ jon juu tsꞌoonꞌñeen.

³³Ndoꞌ tso Tyoꞌtsꞌon nnon jon: “Cüjiꞌ ntconꞌ, ngꞌe naijon na mintyjeꞌ, conduihanꞌ tyuaa na jiꞌua ngꞌe jndë tyjënön ntjoohin.

³⁴Ee jndë jntyꞌia nnön na nque nnꞌan ndyuaa Egipto contꞌaviꞌhan nnꞌan njan, nnꞌan Israel, ndoꞌ mantyi jndë mandyi na cotcüihan quityquiiꞌ juu naviꞌñeen. Ndoꞌ joꞌ jndë jndyocuë na ntsiquindyahin. Ndoꞌ naneinhin, ꞌuꞌ njñön na cjaꞌ ntcüeꞌ ndyuaa Egipto.”

³⁵Ndoꞌ tsontyichen Esteban: “Nque nnꞌan Israel tontꞌahin na tyiꞌcueeꞌ nꞌonhan juu Moisés. Ee jnduehan nnon jon: ¿Nin tsꞌan tquen ꞌuꞌ na nintque ꞌuꞌ ndë́ ndoꞌ na ntcoꞌxenꞌ já? Majoꞌ manquiintyi Tyoꞌtsꞌon tꞌua jon tsꞌian nnon tsanꞌñeen na coꞌxen jon joohan ndoꞌ na ntsiquindyaa jonhan naviꞌ na tomꞌanhan ndyuaa Egipto. Ntyja ꞌnaanꞌ juu ángel na tityincyooꞌ nnon Moisés quityquiiꞌ tsonneon na covꞌa, joꞌ na sijndaꞌ Tyoꞌtsꞌon na tsixuan Moisés juu tsꞌianꞌñeen.

³⁶Majuuntyi Moisésꞌñeen, tjiꞌ jon ndochiihi nnꞌan Israel ndyuaa Egipto na tomꞌanhan joꞌ ndyu na toxenꞌchen. Majon na totsꞌaa tsꞌian tꞌman na tyiꞌjeꞌquinduihanꞌ ntyja ꞌnaanꞌ najndei nquii jon. Manquiintyi jon na totsꞌaa jnꞌaan tꞌman xjen na tenonhan Ndaandue Ve, ndoꞌ mantyi viochen xjen na tomꞌan yahan vivennꞌan chu ndyuaa naijon tajndaꞌ ya covaꞌ.

³⁷Manquiintyi jon na tso jon ndëë ntyjëëhë nnꞌan Israel: “Nquii Tyoꞌtsꞌon ntquen jon ncüii nnꞌan ꞌnaanhoꞌ na ntsixuan jon tsꞌian na nnincyaa jon jñꞌoon ndëëhoꞌ chaꞌxjen na tꞌua jon juu tsꞌianꞌñeen nnön.”

³⁸Manquii jon na tomꞌaan yo tmaanꞌ ntyjëëhë Israel viochen xjen na tomꞌan yahan ndyuaa na tajndaꞌ covaꞌ. Manquii jon na tomꞌaan jon Tyoꞌ Sinaí xjen na sinin ángel nnon jon yo ndëë ndochiihi nanꞌñeen. Manquii jon na tyꞌoon cüenta joo jñꞌoon na concyahanꞌ na ngüandoꞌ ñuaanꞌ tsꞌan na tonnon Tyoꞌtsꞌon na itscüenon jonhanꞌ ndëëhë.

³⁹“Majoꞌ nque ndochiihi na tomꞌan ndyu na toxenꞌchen, tyíꞌquitaꞌngueeꞌhan jñꞌoon na toninncyaa Moisés ndëëhan. Min tajnanꞌjñꞌoonꞌhan jñꞌoon na totso jon ndëëhan ndoꞌ mantyi totsꞌaa jndyihanꞌ nꞌonhan na nincꞌo ntcüeꞌhan Egipto.

⁴⁰Mangꞌe na nndaꞌ, joꞌ na tonduehan nnon Aarón: Quitsiaꞌ ꞌnan na nnanꞌquijndyu jaahanꞌ Tyoꞌtsꞌon na nnanꞌtꞌmaanꞌ jaa na juuhanꞌ ngüejndyeehanꞌ tondëëhë, ngꞌe ntyja ꞌnaanꞌ juu Moisésvaꞌ, tsan na tjiꞌ jaa ndyuaa Egipto, min tyiꞌquindiö nin ꞌnan tjon jon.

⁴¹Ndoꞌ na jnduehan na nndaꞌ, jnanꞌyahan ncüii ꞌnan na chaꞌvijon toro chjo. Ndoꞌ tonanꞌcüjehan quiooꞌ na tonanꞌtꞌmaanꞌhan juuhanꞌ na tonduehan na juuhanꞌ conduihanꞌ Tyoꞌtsꞌon. Mantyi tontꞌahan nguee na tonanꞌtꞌmaanꞌhan juu nanꞌñeen na jnanꞌya nquehan.

⁴²Mangꞌe na nndaꞌ, jntyꞌii Tyoꞌtsꞌon joo nanꞌñeen. Ata tyincyaa jon na nque nanꞌñeen jnanꞌtꞌmaanꞌhan ncjuu na mꞌan tsjöꞌndue. Ee juu tsan na tonincyaa jñꞌoon ntyja nchu vaa ꞌnan na nguaa, vaa jñꞌoon na tji jon ntyja ꞌnaan nanꞌñeen. Ndö vaa tso jñꞌoonꞌñeen: ꞌOꞌ nnꞌan Israel, joo quiooꞌ na tonanꞌcüjehoꞌ xjen na tomꞌanhoꞌ vennꞌan ndyu juu ndyuaaꞌñeen na tajndaꞌ covaꞌ, ¿Aa nnön na toninncyahoꞌ quiooꞌñeen?

⁴³Quiooꞌñeen, chito nnön toninncyahoꞌ joo oꞌ. Ee ꞌoꞌ tonanꞌyꞌonhoꞌ vꞌaa ndiaa na toquindyiiꞌ juu ꞌnan na tonanꞌtꞌmaanꞌhoꞌ na jndyuhanꞌ Moloc. Mantyi yo juu ꞌnan na jndyu Renfán, quixjuu ntyja ꞌnaanꞌhanꞌ, juuhanꞌ na tonanꞌtꞌmaanꞌhoꞌ. Joo nanꞌminꞌ na tonanꞌtꞌmaanꞌhoꞌ, ninnquiiꞌchen ꞌnan na tonanꞌya nquehoꞌhanꞌ. Ngꞌe tsojnaanꞌ na conanꞌtꞌmaanꞌhoꞌ nanꞌminꞌ, joꞌ na ncüjiꞌ ja ꞌoꞌ ndyuaa tsjoonhoꞌ na njñönhoꞌ na ncꞌohoꞌ ndyuaa na tonnon tsjoon Babilonia. Ndöꞌ vaa jñꞌoon na tyincyaa tsanꞌñeen. Ndoꞌ tsontyichen Esteban:

⁴⁴“Nque ndochiihi na tomꞌan ndyu na toxenꞌchen, xjen na tomꞌanhan juu ndyuaaꞌñeen na tannꞌan cꞌoon, tonanꞌyꞌonhan juu vꞌaa ndiaa naijon na tonanꞌvehan ntcaaꞌ ntjöꞌ na chuuꞌ ntji na tquen Tyoꞌtsꞌon na icoꞌxenhanꞌ. Juu vꞌaa ndiaaꞌñeen jndëhanꞌ chaꞌxjen jñꞌoon na siꞌman jon nnon Moisés ee tso jon nnon juu na quitsia juuhanꞌ chaꞌxjen ꞌnan na jndë siꞌman jon nnon juu.

⁴⁵Nque ndochiihi na tomꞌanhan ndyu na toxenꞌchen, nnꞌan tsjan joohan na jndyocahanꞌ, jndyoyꞌon nanꞌñeen juu vꞌaaꞌñeen xjen na jndyochu Josué joohan ndyuaaminhin naijon na sijndaꞌ Tyoꞌtsꞌon na ncꞌonhan. Ndoꞌ joo nnꞌan na tomꞌan jndyee ndyuaaminhin, tjiꞌ jon nanꞌñeen, mangꞌe joꞌ nque ndochiihi jndëë jntꞌahan yo nanꞌñeen. Ndoꞌ juu vꞌaa ndiaaꞌñeen, ninvaa tonanꞌyꞌonhan juuhanꞌ ata xjen na tomꞌaan juu David.

⁴⁶Nquii Tyoꞌtsꞌon, juu naya na conduihin, siquindaaꞌ jonhanꞌ juu Davidꞌñeen. Joꞌ na tcan juu vi nayaꞌñeen na nninncyaa jon na ntsia juu ncüii vꞌaa naijon nque nnꞌan tsjan Jacob na jndyocahanꞌ, nnanꞌtꞌmaanꞌhan nquii Tyoꞌtsꞌon.

⁴⁷Majoꞌ Salomón, jnda nquii David, nquii juu sia vꞌaaꞌñeen.

⁴⁸Majoꞌ nquii Tyoꞌtsꞌon na mꞌaan nandyentyichen, chito veꞌ quiiꞌ ntꞌaa na conanꞌya nnꞌan, joꞌ na imꞌaan jon. Chaꞌxjen jñꞌoon na tso tsꞌan na toninncyaa jñꞌoon ntyja nchu vaa ꞌnan na nnguaa, tso tsanꞌñeen:

⁴⁹Quiñoonꞌndue conduihanꞌ silla na maninꞌ tsꞌiaanꞌ naijon na mavaquityën. Ndoꞌ juu tsonnangue tsixuanhanꞌ naijon na ntyjo ngꞌë. Ndoꞌ na nndaꞌ, ¿Nin ncüii nnon vꞌaa na nndëë nnanꞌyahoꞌ naijon na ncꞌön? Ndoꞌ ¿Yuu vaa nquii jon na ngüajndyëë?

⁵⁰Ee ncö, tsoñꞌen nanꞌminꞌ, maja tquënhanꞌ.” Ndöꞌ vaa jñꞌoon na tji tsanꞌñeen.

⁵¹Ndoꞌ tsontyichen Esteban: “Majoꞌ ꞌoꞌ mancüiixjen conduihoꞌ nnꞌan queꞌ nꞌon. Itsijonhanꞌ ꞌoꞌ chaꞌvijon nque nnꞌan na tyiꞌquinanꞌtꞌmaanꞌhan Tyoꞌtsꞌon. Tyiꞌninꞌquindyehoꞌ nchu vaa na ntꞌue tsꞌon jon yohoꞌ, min tyiꞌquitaꞌngueeꞌhoꞌhanꞌ. Ninnquiiꞌchen conanꞌvehoꞌ nacjooꞌ nquii Espíritu Santo. Manincüejon contꞌahoꞌ chaꞌxjen tontꞌa nque ndochihoꞌ na tomꞌanhan ndyu na toxenꞌchen.

⁵²Ncüii cüii tsꞌan na tomꞌanhin ndyu na toxenꞌchen na toninncyahin jñꞌoonꞌ Tyoꞌtsꞌon ntyja nchu vaa ꞌnan na nnguaa, nque ndochihoꞌ, mancüiixjen tontꞌaviꞌhan nanꞌñeen. Ndoꞌ mantyi nque nnꞌan na toninncya jñꞌoon ntyja na ndyo nquii Cristo na jndyoyu conduihin, majoontyi ndochihoꞌ tonanꞌcüjehan nanꞌñeen. Majoꞌ nanein nquii Cristo, nquehoꞌ jndë tyincyahoꞌ cüentahin, ndoꞌ jndë jnanꞌcueeꞌhoꞌhin.

⁵³Manquentyihoꞌ na tyꞌonhoꞌ cüenta juu jñꞌoon na tquen Moisés na tyincya ángeles juuhanꞌ nnon jon, majoꞌ ꞌoꞌ tyiꞌninꞌquitaꞌngueeꞌhoꞌhanꞌ.”

⁵⁴Ndoꞌ nque nanmꞌannꞌianꞌñeen, vi na jndë jndyehan jñꞌoonminꞌ na sinin Esteban ndëëhan, tennon ntyja xjen na tyionhanꞌ quindyaꞌ ngiohan. Tonanꞌquiꞌioonꞌhan ndiꞌnꞌonhan na jnanꞌvjehan jon.

⁵⁵Majoꞌ juu jon, quindë ya tomꞌaan Espíritu Santo quiiꞌ tsꞌon jon. Jndondë jon quiñoonꞌndue, joꞌ jndyiaaꞌ jon juu na nancooꞌ jndyi quixuee naijon na mꞌaan nquii Tyoꞌtsꞌon. Ndoꞌ mantyi jndyiaaꞌ jon na minntyjeeꞌ Jesús ngiaaꞌ Tyoꞌtsꞌon tontyjaya.