Lucas 6

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

¹Te kɨvɨ̱ ndéta̱tú nuu̱ semana uni̱, te ni̱ ja̱'a Jesús kua'a̱n‑ya̱ ɨ́ɨn nuu̱ káa trigo. Te cha̱a káskuá'a jíín‑yá ni̱ ka̱kachi‑de yoko trigo, ni̱ ka̱kɨɨn‑dé ini̱ nda'a‑dé, te káyee‑dé.

²Te sava cha̱a fariseo ni̱ kaka'a̱n‑de jíín‑yá: Naja̱ kásá'a‑ró jián, chi̱ tú íó ley sá'a‑ró súan kɨvɨ̱ ndéta̱tú, áchí‑de.

³Te ni̱ ka'a̱n Jesús: Á tú ní káka'u kutɨ‑ro tutú na̱ún ní sá'a David. Chi̱ máá‑de jíín cháa ni̱ kaxiu̱kú jíín‑de, ni̱ kaji'i̱‑de so̱ko ɨɨn kɨvɨ̱.

⁴Te ni̱ kɨ̱vɨ‑de ini̱ ve̱'e Dios, te ni̱ ki'in‑de sta̱tilá káxiu̱kú ndijín, ni̱ yee‑dé. Te suni ni̱ ja̱'a‑de nuu̱ cháa káxiu̱kú jíín‑de‑ún ni̱ ka̱yee. Te tú íó ley kee ní ɨɨn cha̱a sta̱tilá‑ún, chi̱ máni sutu̱ káyee núú. Achí‑ya̱ jíín‑de.

⁵Te ni̱ ka'a̱n‑ga̱‑ya̱ jíín‑de: Máá Sé'e cha̱a, suni Jito'o̱ kɨvɨ̱ ndéta̱tú kúu‑ya̱, áchí‑ya̱.

⁶Te ɨnga̱ kɨvɨ̱ ndéta̱tú, suni ni̱ kɨvɨ̱‑ya̱ iní ve̱'e sinagoga, te ni̱ stá'a̱n‑ya̱ tú'un. Te yúan kándee ɨɨn cha̱a ni̱ ichi̱ káján ndá'a vá'a‑de.

⁷Te cha̱a fariseo jíín cháa káchaa tutu̱, kájito yu'u‑dé Jesús nú sá'a‑ya̱ taná kɨvɨ́ ndéta̱tú, náva̱'a kaka̱n‑de kua̱chi sɨkɨ̱‑yá kuní‑de.

⁸Ko máá‑yá, a ni̱ jini̱‑ya̱ tú'un kájani ini̱‑de. Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱ jíín cháa kátí'íchi nda'a‑ún: Ndukuiñi̱, te ichi má'ñú yá'a kundii̱‑ro̱, áchí‑ya̱. Te máá cháa‑ún, ni̱ ndukuiñi̱‑de, te ni̱ jukuiñi̱‑de.

⁹Yúan‑na te ni̱ ka'a̱n Jesús jíín‑de jíná'an‑de: Ná kaká tu̱'ún‑rí róó ɨɨn tu̱'un. Ndé ley íó sɨkɨ̱ kɨvɨ́ ndéta̱tú. Á sá'a va̱'a‑yó, xí sá'a ñáá‑yo̱. Á nama‑yó ɨ́ɨn cha̱a ndúkú kúu̱, xí ká'ni‑yo ɨ́ɨn ndɨ̱yi. Achí‑ya̱.

¹⁰Te ndé'é‑yá nuu̱ táká ja̱ káxiu̱kú xíin‑yá‑ún. Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱ jíín cháa kú'u̱: Skáa̱ nda'a‑ro, áchí‑ya̱. Te ni̱ sá'a‑de súan. Te nda'a‑dé‑ún, ni̱ nduva̱'a ii̱‑ní.

¹¹Te máá‑ún, ni̱ kakiti̱ xaa̱n iní, te kándatu̱'ún ndasa sá'a jíín Jesús.

¹²Te ni̱ kuu kɨvɨ̱. Te ni̱ kenda Jesús kua̱kaka̱n ta'u̱‑yá onde̱ yuku. Te nɨ́ɨ́ niñú ni̱ jika̱n ta'u̱‑yá nuu̱ Dios.

¹³Te nuu̱ ní kundiji̱n, te ni̱ kana‑ya̱ xiní cháa káskuá'a jíín‑yá. Te ni̱ naka̱ji‑ya̱ uxí uu̱ tá'a̱n‑de. Te cha̱a‑ún, ni̱ skúnání‑yá‑de apóstol.

¹⁴Te Simón, ni̱ naskúnání‑yá‑de Pedro, jíín ñaní‑de, Andrés, Jacobo, Juan, Felipe, Bartolomé.

¹⁵Mateo jíín Tomás, Jacobo se̱'e Alfeo, jíín Simón cha̱a nání Zelote,

¹⁶Judas ñani̱ Jacobo, jíín Judas Iscariote ja̱ ní nastúu‑de Jesús.

¹⁷Te ni̱ nuu‑ya̱ jíín‑de jíná'an‑de. Te ni̱ jukuiñi̱‑ya̱ ɨ́ɨn ndu'a̱. Te kua'a̱ xáa̱n cháa káskuá'a jíín‑yá jíín kuá'a̱ ñáyɨvɨ ñúu̱ Judea jíín ñáyɨvɨ ñúu̱ Jerusalén, jíín ñáyɨvɨ yú'u mar ñuu̱ Tiro jíín ñúu̱ Sidón, ni̱ kikoyo‑i ja̱ kúni ná'ín‑i tu̱'un ka'a̱n‑ya̱, te suni ja̱ ná ndúva̱'a‑i kue'e̱ káta'a̱n‑i kuní‑i.

¹⁸Te ta̱ká ña̱yɨvɨ kándo'o jíín tachí kíni, ni̱ kandu̱va̱'a ndɨ'ɨ‑i ni̱ sá'a‑ya̱.

¹⁹Te ndivii ñáyɨvɨ kuá'a̱‑ún, ni̱ ka̱ndúkú ndéé‑i ké'é‑i‑ya̱. Chi̱ íó fuerza ini̱‑ya̱. Te ni̱ nasáva̱'a‑ya̱ ta̱ká‑i.

²⁰Te ni̱ ndakoto‑ya̱ núu̱ cháa káskuá'a jíín‑yá. Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱: Xáán ndatu̱ róó, cha̱a káta'a̱n ndá'ú, chi̱ kuu kɨ̱vɨ‑ró ñúu̱ nuu̱ tá'ú Dios tiñu.

²¹Xáán ndatu̱ róó ja̱ káji'i̱‑ro̱ sóko vina, chi̱ nda'a̱ chi̱i‑ró. Xáán ndatu̱ róó ja̱ kánde'e̱‑ro̱ vína, chi̱ kuaku̱‑ro̱.

²²Xáán ndatu̱ róó jíná'an‑ró nú kákiti̱ ini̱ cha̱a kájito‑de róó, jíín nú kákuxio‑de nuu̱‑ro̱ kí'i̱n‑de, jíín nú káka'a̱n tásɨ́‑de sɨkɨ̱‑ro̱, jíín nú káské'ichi̱‑de róó nátu̱'un cha̱a ñáá, ja̱ sɨkɨ́ máá Sé'e cha̱a.

²³Sɨɨ̱ ná kóo ini̱‑ro̱ kɨvɨ̱‑ún, te kusɨɨ̱ xáa̱n iní‑ro̱, chi̱ ká'nu xaa̱n kóo ta'u̱‑ro̱ ondé andɨ́vɨ́. Chi̱ súan ni̱ ka̱sá'a táa̱‑de jíín cháa ni̱ ka̱jani tu̱'un Dios onde̱ sáá.

²⁴Ko naka̱ ndá'ú kúu róó, cha̱a kúká, chi̱ vina‑ni ká'i̱o sɨɨ̱ iní‑ro̱.

²⁵Naka̱ ndá'ú kúu róó ja̱ ká'i̱in tɨɨ chi̱i‑ró vína, chi̱ kuu̱‑ro̱ sóko. Naka̱ ndá'ú kúu róó ja̱ vína kájaku̱‑ro̱, chi̱ ndukuí'a̱ ini̱‑ro̱ te nde'e̱‑ro̱.

²⁶Naka̱ ndá'ú kúu róó nú vina ká'a̱n jíñú'ún táká cha̱a jíín‑ró. Chi̱ súan ni̱ ka̱sá'a táa̱‑de jíín cháa ni̱ ka̱jani tu̱'un xndá'ú onde̱ sáá.

²⁷Ko ká'a̱n‑ri̱ jíín róó ja̱ kájini so̱'o: Kundá'ú ini̱‑ro̱ cháa kájito u'u̱ róó, te sá'a va̱'a‑ró jíín cháa kákiti̱ ini̱ nuu̱‑ro̱.

²⁸Te ka'a̱n va̱'a‑ró jíín cháa káka'a̱n ndɨva̱'a jíín‑ró. Te kaka̱n ta'u̱‑ro̱ já'a̱ cháa kásá'a tu̱'un tú'ún sɨkɨ́‑ro̱.

²⁹Te nú ndé cha̱a stují ɨ́ɨn yikɨ núu̱‑ro̱, suni kua̱'a‑ró tú'un ná stují‑dé ɨnga̱. Te nú ndé cha̱a jánchaa̱‑de tɨka̱chí‑ró, ni su'nu̱‑ro̱ ma̱ sásá'án‑ró ná kí'i̱n‑de jíín.

³⁰Na̱ni cha̱a jikán nuu̱‑ro̱, te kua̱'a‑ró núu̱‑dé. Te cha̱a kí'in ndatíñu‑ró, ma̱ nándaka̱n‑ro̱.

³¹Te nátu̱'un kuní‑ro̱ sá'a ña̱yɨvɨ jíín‑ró, suni súan sá'a máá‑ró jíín‑i.

³²Chi̱ nú mani̱‑ro̱ jíín cháa mani̱ jíín máá‑ró, ndé cha̱a nakuatá'ú núu̱‑ro̱ núsáá. Chi cha̱a ká'i̱o kua̱chi, suni mani̱‑dé jíín cháa mani̱ jíín máá‑de.

³³Te nú sá'a va̱'a‑ró jíín cháa kásá'a va̱'a jíín máá‑ró, ndé cha̱a nakuatá'ú núu̱‑ro̱, chi cha̱a ká'i̱o kua̱chi, suni súan kásá'a‑de.

³⁴Chi̱ nú kua̱'a núu‑ró núu̱ cháa ja̱ ñúkuu ini̱‑ro̱ kuá'a‑de nuu̱‑ro̱, ndé cha̱a nakuatá'ú núu̱‑ro̱, chi cha̱a ká'i̱o kua̱chi, suni já'a núu‑de nuu̱ sáva‑ga̱ cha̱a ká'i̱o kua̱chi, náva̱'a nani'i̱n‑gá‑de.

³⁵Núsáá te kundá'ú ini̱‑ro̱ cháa kájito u'u̱ róó, te sá'a va̱'a‑ró jíín‑de. Te kua̱'a núu‑ró núu̱‑dé. Te ma̱ kúñukuu ini̱‑ro̱ na̱ún kuá'a‑de nuu̱‑ro̱. Te ká'nu koo ta'u̱‑ro̱, te kuu‑ró sé'e Dios andɨ́vɨ́. Chi̱ máá‑yá, va̱'a ini̱‑ya̱ jíín cháa já'a̱ ini̱ jíín cháa ndɨva̱'a.

³⁶Núsáá te kundá'ú ini̱‑ro̱ ñáyɨvɨ nátu̱'un máá Táa̱‑ro̱ já súni kundá'ú ini̱‑ya̱‑í.

³⁷Ma̱ ndónda‑ró sɨkɨ́ ñáyɨvɨ, náva̱'a ma̱ ndónda‑i sɨkɨ̱ máá‑ró. Ma̱ náku̱xndíi‑ró sɨkɨ́‑í, náva̱'a ma̱ náku̱xndíi‑i sɨkɨ̱ máá‑ró. Sá'a tu̱ká'nu ini̱‑ro̱ núu̱‑í, náva̱'a ná sá'a‑i tu̱ká'nu ini̱‑i nuu̱ máá‑ró.

³⁸Kua̱'a nuu̱‑í te suni súan kua̱'a‑i nuu̱‑ro̱. Chikua̱'á va̱'a‑i, sáni̱'in‑i, kaja‑í, te onde̱ jichá chu'un‑i kua̱'a‑i nuu̱‑ro̱. Chi̱ suni jíín kú'a ni̱ chikua̱'á‑ro̱‑ún, suni naku̱kua̱'á‑ro̱. Achí‑ya̱.

³⁹Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱ ɨ́ɨn tu̱'un yátá jíín‑i: Cha̱a kuáá á kuu stá'a̱n‑de ichi núu̱ ɨngá cha̱a kuáá. Á tú jungava ndendúú‑de ini̱ xa'va̱.

⁴⁰Ɨɨn cha̱a skuá'a, nasu̱ ñá'nu‑ga̱ kúu‑de vásá maestro‑de. Ko ta̱ká cha̱a káskuá'a, nú a ni̱ kutu̱'a va̱'a‑de, te koo‑de nátu̱'un maestro‑de.

⁴¹Naja̱ ndé'é‑ró já kándee mi̱'ín ndúchi ñaní‑ro̱, te tú nákani ini̱‑ro̱ já ɨ́ɨn vitu̱ kándee nduchi máá‑ró náún.

⁴²Naja̱ ká'a̱n‑ro̱ jíín ñaní‑ro̱: Ñáni̱, kundatu ná táva‑rí mi̱'ín kándee nduchi‑ro, te tú nákani ini̱‑ro̱ já kándee ɨɨn vitu̱ ndúchi‑ro náún. Cha̱a uu̱ xini̱, xna'a̱n‑ga̱ tava‑ro vitú kándee nduchi máá‑ró. Yúan‑na te kuu nde̱'é vá'a‑ró já táva‑ro mí'ín kándee nduchi ñaní‑ro̱.

⁴³Chi̱ xini̱ yúnu vá'a tú kúun nde'e̱ káñáá. Te ni xini̱ yúnu káñáá tú kúun nde'e̱ vá'a.

⁴⁴Chi̱ ndɨta'a̱n yunu, jíín ndé'e̱ te jiní‑yo̱ na̱ún yunu kúu, chi̱ tú táxín‑yó mérkexe̱ xini̱ nú íñú, ni tú táxín‑yó uva xini̱ zarza.

⁴⁵Cha̱a va̱'a, sá'a‑de tiñu va̱'a, chi̱ íó va̱'a ini̱‑de. Te cha̱a ñáá, sá'a‑de tiñu ñáá, chi̱ káñáá ini̱‑de. Chi tu̱'un ñú'un ini̱ añú cha̱a, tu̱'un‑ún ká'a̱n‑de.

⁴⁶Naja̱ káka'a̱n‑ro̱ jíín‑rí: Táta̱, Táta̱, te tú káskíkuu‑ró tíñu ká'a̱n‑ri̱ jíín‑ró núsáá.

⁴⁷Ta̱ká ña̱yɨvɨ vái nuu̱‑rí, te jíni so̱'o tu̱'un ká'a̱n‑ri̱, te skíkuu, ná stá'a̱n‑ri̱ nuu̱‑ro̱ na̱ jíín kétá'an.

⁴⁸Kúu nátu̱'un ɨɨn cha̱a ja̱ jáni‑de ve'e‑de, te ni̱ jacha kúnú‑de. Te ni̱ jani‑de ja'a̱ sɨkɨ́ káva. Te nuu̱ ní chaa̱ ɨɨn nducha ñú'ún xáa̱n, te yu̱cha‑ún ni̱ kuni̱ stúncháa̱ ve'e‑ún núú. Ko tú ní kandá kutɨ, chi̱ sɨkɨ̱ káva kandii̱.

⁴⁹Ko ña̱yɨvɨ jíni so̱'o, te tú skíkuu, yu̱án kúu nátu̱'un ɨɨn cha̱a ni̱ jani‑de ve'e‑de nuu̱ ñú'un, te tú yíndu̱ji ja'a̱. Te ɨɨn nducha ñú'ún ní kani ve'e‑ún, te ni̱ stúncháa̱‑ni. Te ni̱ naa íi̱‑ní ve'e‑ún. Achí‑ya̱.