1Wali nyanartijangka murrkurn yitilalwarntirla ngapa ngajirtarni wantirla. Nyanartikarra parla marni Ngarpungu Yilayijawu, “Yantanyanta Ayapkarti. Yanungurla mankurlanyanu kalarakujiwu. Wali ngapala marna yipawu.” Nyanartijangka jakarnila Yilayija kurlirrara. Kaparnparni yanani. Wali nyanartikarra palu juturni ngunangani ngapangajirtarni wantirla. Wali pujujarrinya manyanangu yuka Jimariyarla yawartawujaa miyulku. Ayapju parla warrpajparni nganpayiwu Wupatayawu. Ayapkura mayaru parla ngampurrikanani nganpayirlu Wupatayarlu. Marni parla Ayapju, “Mirnu yanta. Wangki parli malku. Yawartawarntijaa miyulwarnti nyapartukujiwu parlinya. Ngapawu jilawarntiwu muwupungkurlirla yukajartiwarntiwu. Marranyanjarti ngarlingulu pirlajarri. Waliwarlany parlipanya pungku partalurni yawiyirlamarra.” Kujartikarra pilarlanyanu marni nyantujarrarlu Ayapjujaa Wupatayarlu. Nyanartijangkala pilanyanu jaarlani kujangkurrajarra muwupungkarra yukawujaa ngapawu. Martuwarrawarntirla rirringki yukawujaa ngapawu pilarla muwupungani wulyuwulyuwu wurrkaljartiwujaa ngapajartiwu. Kunyungurla jilawarntirla nguniny yuka wulyuwulyu yawartapurru ngarnupurru nyanartiwarntirlal, yarnta martuwarrarlal rirringki. Wupatayarlu parla Ngarpuwu mapunikanani. Ngajirta manyanangu nganawurtiwu mapunikarrarla kanarlanyku. Ayapkurarlu kartungu manya jarlu puraputwarnti pungani pirlawurra nyantungu manya Wupatayarlu kanya pajajinyangu puraputwarnti 100. Ranyjikujirni manya najijarrarla Jisipilkarrarla rayin. Kuyijaa miyi manya ranyjingurni kangurla yungani Wupatayarlu ngapa mapirrirni. Wali Wupatayarlu parla yukawu muwupungani ngapawu mapirri. Ngangayanani, nyanartijangka Yilayija murtarni pirriyani. Yangkala parlipinya Wupatayarlu, nginyjirrikanila. Parntawantinya manyanta marnparni Wupataya kajalkajalkujirnupurru nyanarti puraput Ngarpukura. Marnila parla, “Mapun ngan nyuntu Yilayija.” “Yu. Ngajujal marna,” marni parla Yilayijarlu. “Jalarra mankurla yanku. Malku mankurla nyuntukurawu majawu purlkawu Ayapku. Pirriyani marna.” Marnila parla Wupatayarlu, “Nganapurru pajan ngaju jinjinyungana. Yanungurla marnarla malku Ayapku. Parlipinya marnanta. Kayan ngarnarla yanungurla manyja ngajungu. Puju marnarla yanku, nyuntu marnanta wanyjarrku minyayirla, wali nyanarti, puju manta Ngarpungu Pirlurru warntarnkarrakangku marri yangkartijilinyparni. Tikiyanurla pajarra Ayapjarrarlu jakarr nyaku, nyapartu malku paji. Nyanarti paja murtarni pirla pungku. Nyuntu pinarri ngankurla muwupungani mangu ngurrawarlany ngurrawarlany marriwarnti wamarnkujarra. Japirlyungani manya nyuntuwu, wanyjurlajarra manya purlkawarnti japirlyungani. Jirnapungani palurla yangka waliwarlanyparni. Jakarrparni kujala. Nyantungu Ayapju manya jutungu japirlyungani. Ngajirta manya partalurni mapunikarrarla. Panypungani manyanangurla. “Minyarti nyapartu pajan jinjinyungany, wali kunyungurla pajan kujikanana. Ngajujal marna Ngarpukura. Jarlujangkarlu marnarla Ngarpuwu mapunikani lamparnngurnijangkarlu parringurnijangkarlu kitangarni jalarra. Pinarri pajin nyuntu, yarnta nyuntu pinarri ngankurla ranyjikujirni marnanya puraputwarnti paja 100 tukujarra kurriny najijarrarla, Jisipilkarrarla Ayapkura kartu. Marnintu nyanartirlu Jisipillu manya jinjinyungani piyirnwarnti nyantukurawarnti, Ngarpukurajartila piyirnwarnti puraputwarnti palunya pungani pirlawurra Jisipilkurawarntirlu.” Yarntarni parla marni Wupatayarlu Yilayijawu, “Mapunparni marna Ngarpukura. Nyapartu pajan jinjinyungani yanungurla marnarla julawu nyuntu marnanta nyanya nyanarti paja mapunparni pirlala pungku.” Yilayijarlu manyanta jangkumani. Marnila parla, “Nyuntu man yanku kujangkurra. Malku mankurla Ayapku, ngajungu marnarla jarranyaku minyartingurni. Mapun marnangu malany mapunparni. Ngaju marna Ngarpukurajinyangu.” Wali Wupataya yani, pirriyani parla Ayapku. Marnila parla Wupatayarlu, “Yangkartiwu marnarla pirriyani, yangka parliparla warryinyangurra ngurrawarlany ngurrawarlany nganpayi Yilayijawu.” Wali Ayap jakarni. Yani pa, pirriyanila parla. “Ya. Minyakujalan ngurrawarlany ngurrawarlany marnangulu warryinya yangkarti ngapa lamakujirnujuwal. Kujikarralany manpanya Yijirayilkarrajiwarnti.” Yilayijarlu parla marni, “Ngajirta marna ngaju ngapa lamakujirnujuwal. Nyuntu mankurlanyanta julngurrujarrinya Ngarpungurni. Jirnangalparni man nyuntukura ngarpu jartamanany. Kanarlany manpila jartamananyjaa kajalkajalkujilany pamarr yini parla Payil. Ngajirta man Kut mapunikarra.” Jinjinyinyala parla Ayap Yilayijarlu, “Kaj. Marurrpungkanya pamarrkarti Kaamulkarti. Warrwajilpungku parlipanyanu. Marurrpungkanya piyirnwarnti Yijirayilkarrajiwarntijaa yangkartiwarnti purlkawarnti Payilkurawarnti kajalkajalwarnti yangka warnjaljilinyparni 450. Yarntarni kanarlanywarnti Ajirrakurawarnti kajalkajalwarnti warnjaljilinywarlanyparni 400. Ajirrakurawarnti piyirnwarnti warrkammayinwarnti palurla nguniny Jisipilku. Yungany manya miyi marnintu Jisipillu. Nyaku marnanya yangkartirla pamarra kankarni yininga Kaamulla.”
20Wali nyanartijangka marurrpinya manya Ayapju pamarrkarti Kaamulkarti Yijirayilkarrajiwarntijaa Payilkurawarnti. Warryanila palunyanta pamarra kankarra marri nganpayirla Yilayijarla. Wali Yilayijarlu manyanangu marni, “Nyapartu manta wampalmalany. Nyangurla manta munta kayanjarriwu, puju manta yirrikarralany wanyjarra mapunjinyangu. Wanyjarrawarntirlu manta Ngarpu nyangany purlka kajalkajal, wali jartamantalu. Wanyjarrawarntirlu palu Payil nyangany purlka kajalkajal, waliwarlanyparni manta jartamanku.” Yilayijarlu manyanangu marni kujartikarra. Piyirnwarntirlu palu yarr wutangurni pinakarrinyani Yilayija. Yarntarni manyanangu marni Yilayijarlu, “Ngaju marna kayan Ngarpukura karrilany. Kanarlanywarnti yangka 450 warnjaljiliny palurlanyanta lurrpantinya Ngarpungurni. Wajilpungany palu kanarlany yini Payil.” Yarntarni manyanangu marni kujartikarra kuyijarra purlumanjarra warntarnupurru. Wali marni manyanangu Yilayijarlu, “Kayan nyurrawarntiwu purlkawarntiwu yangka manta Payil wajilpungany. Manawarnti lalkawarnti manta mungkurrpungku, wali kuyila manta yutukarrku kankarnumarrangu warlupurru warrapurru. Jungjungmanurla mantarla kutakutakujiwu purlumanu. Kutakutakujirnurla manta yutukarrku kankarnumarrangu lalkanga manawarntirla. Ngajungu marnajin warntawu kayanwarlanyparni purlumanu jipirra. Ngajungurni marna kutakutakujirnurla yutukarrku mananga kirlingalparni. Ngajirta ngarlipa turlkuji warlu tiliwurra, warrarni pila ngunawu. Nyanartijangka mantarla japirlyungku kankarral nyurrawarntikura pamarr Payil warlupurru turlkujirnupurru. Ngajungu marnarla kujartiwarlanyparni japirlyungku ngajukurawu Ngarpuwu turlkujirnupurru.” Wali ngarrurtajarrinya palurla piyirnwarnti wangkiwu Yilayijakurawu.
25Yilayijarlu manyanangu marni Payilkurawarntiwu piyirnwarntiwu, “Nyurrawarntijal manta paja. Nyurrawarntirluliny manta pungku layi purlumanu, jungjungmanurla yutukarrkula manta kutakuta kankarnumarrangu. Ngajirta nganta turlkuji.” Nyanartijangka palu warntarni kuyi nyanarti purlumanu. Pinyala palu kuyi. Jungjungmanurla palu kutakuta yutukani kankarnumarrangu manawarntirla. Kumantajal palurla juntumani. Pawumarni palurla kumantajangkarlu, purayimarnani palurla Payilku kumantajangkarlu. Wamarnkanyjirnani palunyanta kuyinga purayikarrarlu. Payilku palurla purayimarningurra. “Pinakarrinyanpanya Payil. Warlu yiparnanpangu. Japirlyungany marnantalu.” Wali jininyarajarrinya manyanangurla. Yinkirni palu purayimarnani jartijinyangu. Ngajirta manyanangurla jangkumantarla Payillu. Jininyarajartijarrinyajangka manya Yilayijarlula jingkirrkanya. Kujala manyanangu marni, “Mayamarta purayimanyjalurla. Kunyungurla pa pukurrpukurr kirrarnana, kayan nganya pinakarri. Mayarni pawumanyjalurla, yarnta kunyungurla ngapajangka parta karrinyana.” Juturni manya jingkirtimarnani Yilayijarlu, “Kunyungurla wurna parta yani marri. Kunyungurla manyan parta yukarnana. Mayarni pawumanyjalurla. Parnkimankuwurti manta. Warlu manyirrangu yipawu partalpartal.” Wali junganani palunyanu nyantuwarntirlu Payilkurawarntirlu. Yarntarni palunyanu jarntungurni jitaklanani nungujartiwurra. Wali nyantuwarntikura kartiny kujarti palunyanu jarlu jungjungmanani Payilkurawarntirlu. Jarlula karuwarrajarrinyani. Wurna yarrpala palu karrkarrmarningurra wangartajiliny. Ngajirtarni manyanangurla jangkumantarla marlalparni.
30Wali Yilayijarlu manyanangu marni, “Mirnu yantanilu. Wamarn karrijalurla ngajunga.” Marnila manyanangu kujartikarra. Marnpakujirni manya piyirnwarnti nyanartiwarnti. Wali nyanartijangka pamarrpala manya japurnani ngumuwarnti jarlujangkawarnti. Kayantakujirnani manya. Tikirrkarrakujirnani manya Yilayijarlu. Jarlu palunya tarratarrapinya. Wali kayantakujirnila manya kirlingarni Yilayijarlu pamarrwarnti nyanartiwarnti. Nyanayirlarni palurla jarlu Ngarpukurawarntirlu pamarra kuyi kamparnani Ngarpuwu purayikarrarlurni. Purayimarnani palurla Ngarpuwu. Wali yutukani manya Yilayijarlu kirri pamarrwarnti nyanartiwarnti 12 yinijartiwarnti pinalkarrapurru. Jularni manyanangu Yilayijarlu yinijartiwarnti kilakiwarnti, “Minyartiwarnti manyirrangulu kilakiwarnti nyurrawarntikura. Ngarpu palu kajalkajalkujirnani jarluwarlany nyurrawarntingajirtarla.” Wali layiwarlany nganpayiwarlany kajaluwarlanyjangka manyanangu ngarpu 12ku nyanartiwarntiwu, yini parla Jayikap. Yinijarra kurriny pinya martarnani Jayikapjaa Yijirayil. Wali Yilayijarlu manya yutukani pamarrwarnti Ngarpupurru kajalkajalkujirnupurru. Nyanartijangkarlu mulnyila karlarni nyanayirlal pamarral. Wamarn karlarni ngarrjarni ngapawu tarrpartarnuwu. Wali nyanartijangka warluwarntila lalkawarnti warntarni. Yutukani manyanta nyanayirla pamarra kankarnumarrangu Yilayijarlu. Wali kuyila warntarni nyantungurni kutakutakujirni pa warlupurrupurrurni. Yutukanila manya kutakuta kuyi manawarntirla kankarnumarrangu. Wali jinjinyinya manya, “Pakirti warntalu ngarrjamartarni ngapawu. Purlantalu, purtkujiwula mantanyanta kuyingajaa nyanayirla warlunga lalkanga.” Wali purtkujirnila palunyanta kuyingajaa warlunga lalkanga kankarnumarrangu. Ngapa jilkarnani manyanta warlunga kankarnumarrangu. Yarntarni manya jinjinyinya Yilayijarlu. Purtkujirni palunyanta, yarntarni manya jinjinyinya, purtkujirni palunyanta. Kitangarni ngapangu tipani nyanartirni kurrkungal wamarn karlarnujangkarlal. Ngapa manyanta nguja. Wali karuwarrarlurra purayimarni parla Yilayijarlu. Kujarti palu nira purayimarnani karuwarrarlurra Ngarpukurawarntirlu Jurujulumja, nyanartikarra purayimarningurra Yilayijarlu pamarra Kaamulla. Marni parla Ngarpuwu, “Ngarpu nyuntu manyanangu kajalkajaljinyangu jarluwarlanyjangka yangkartiwarntijiliny manunya ngampurrikanani Ayiparanjaa Jayikapjaa Asik. Nyanartijilinyparni marnangu nguniny Yilayija wartangurnijangka warrkammayin nyuntukura. Wali yipanyanangu. Turlkujiwu man minyarti warlu kuyi mapirrirni, nyanartijangkarlu mangulurla mapunikarrku, nginyjirrikarrkula mantalu mapunparni Ngarpu mapunjinyangu mayajarti. Yangka palu nyaku warlu manyjirnujangka, wali nginyjirrikarrkula pajalu ngaju, yangka ngapapurru pajin nyuntungurni marni jarlu, mapunparnila marnanyanangu jularni, ngajirta ngajukurajangka.” Yarntarni parla japirlyinya Ngarpu Yilayijarlu, “Ngarpu jangkumantaja. Mapunparni marnangu marnana. Jalarrarni manunya tikirrkujiwu minyartiwarnti piyirnwarnti. Wali mapunikarrkula mantalu nyuntu.”
38Nyanartijangka Ngarpungula yiparni warlu yalkiringurni kanimpal. Wali turlkujirnila, manyjirnila manya nukarnini kuyijaa manajaa pamarrwarnti. Pujukujirni manya nukarnini warlungu Ngarpukurarlu. Nguwa mapirrirni manyjirni kurnkurnwurra. Ngapa yangkarti rirringkirla wamarn nguja nyanarti warpiny yilymanyjirni. Nyanartijangka piyirnwarntirlu palu nyanya. Jamurn palu nyanya nyanarti warlu, manawarnti warpiny manyjirnujangka, murtarni palunyanu tarrapinya kanimparral nguwangkurra. Nyanartijangka palu murtarni marningurra, kajalkajalkujirni palu Ngarpu. Nyantu pa Ngarpu kayan parlipangu kajalkajal pajawu, ngajirtarni parla nganawurti tanyji nguna. Nyantu pa kayanjinyangu. Nyanartijangka manya Yilayijarlu jinjinyinya, “Tarrpartalunya nyanartiwarnti Payilkurawarnti purlkawarnti pujurni. Ngajirta ngarta kayanwurti laparnkarrangka.” Nyanartijangka palunya piyirnwarntirlu tarrpartarni. Wali kanimparral palunya kanya martuwarrakarti yinikarti Kijankarti. Yilayijarlu manyanangu jarrkangani. Nyanayirlala manya jinjinyinya Yilayijarlu, “Piyirnwarnti pungkalunya nyanartiwarnti Payilkurawarnti pirlawurra.” Wali nyanartiwarnti palunya pinya Payilkurawarnti purlkawarnti.
41Nyanartijangka Yilayijarlula parla marni Ayapku, “Miyi nganyja. Jarlu marna pinakarrilany ngapa rangkurrmanujangka.” Wali miyikartila yani Ayap. Nyanartijangka nyantu Yilayija tikirrparayani kankarni pamarra kirlingarni. Purayipurayimarnani nyanayirla kankarni pamarra Kaamulla. Warrkammayin nyantukura mapirri manyanta nguja. Parntawantinya nguwanga kaniny Yilayija. Janginy manyanu yutukani nimirtijarrarla kaparn nguwangapurru. Yangka kaji parla purayimarnani Yilayijarlu Ngarpuwu, nyanartikarrarnila parla jinjinyinya warrkammayin nyantukura, “Karlarrara parayanta jawurlatakarti, nyaka.” Pajangal yiparnani tikirrparni tikirrparni, yiparnani Yilayijarlu warrkammayin nyantukura. Wali yiparnani parlipungupurru tikirrparni tikirrparni. Walimpa nyanarti warrkammayin tikirrwantinya wangkijarti. Jularnila parla Yilayijawu, “Yu. Nyanya marna lamparn yurnturr piyirnjiliny kurrapajiliny. Parayanany jawurlatarlal kankarninyirra mirnu.” Yilayijarlula parla marni nyantukurawu warrkammayinku, “Yanungurla manyjarla Ayapku. Partapartal pa tikiyanku nyantukurakarti ngurrakarti. Ngajirta ngarta yinki kirranyja minyayirla, yangkala ngarta lamakuji ngapangu. Manyjarla partalurni pa paralapalku pakinga manyanta, yangkala ngarta yapatamanyja lukanga, puju ngarta warrarni nguna, ngapangu ngarta lamakuji.” Nyanartijangka yarr partalurni rukantinya ngapa kankarnumarrangu. Mungajarrinya. Yarrpala wantinyangurra ngapa purlka jipirrarni. Ayappala parayani pakinga. Laparnila wurna Jisrilkarti tikirr. Nyanartijangka Ngarpungu parla yinya maya Yilayija. Yilayijarlula manyanu karrpirni kuluwuj nyantukura juwaljangka kutawurra. Jamurnparni pupurupurru laparnupurru manyanu karrpirni muntanga. Turitijiliny juwal kujartikarra palu nira kangani nganpayiwarntirlu. Nirn ngarta wiyimantarla palyangu. Laparnila nyantuliny pirrilaparni ngarrjamartarni laparni pupuru. Nyantulinypala pirrilaparni Jisrilla. Ayap warrarni laparnani wartangurni marnparni. Pirriyanila manyanta nyantukurarla kartunga. Jularni parla wangki nyapartukarra palu kankarni nguja Kaamulla. Partalyarru marni parla pujurni wangki. Warrarnila pila ngunangani Jisrilla. Ngajirta pila Ngarpu wajilpungkarla. Ngujala pila yitilalwarnti ngarrjarni, kurlila palunyanu pinya, layingu nganpayirlu lani pirlawurrarni Ayap.
