1Jesú Capernaupʉ níꞌcʉ Judea diꞌtapʉ waꞌa waꞌacʉ niwĩ. Topʉ níꞌcʉ Jordã́ wãmetiri maarẽ, mujĩpũ mʉjãtiro ape pãꞌrẽpʉ pẽꞌacʉ niwĩ. Topʉre apaturi masã nerẽcãrã niwã. Cʉ̃ weewʉaronojõta narẽ buꞌecʉ niwĩ.
2Fariseo masã cʉ̃ mejẽcã yʉꞌticã ʉarã, buꞌiri bocasĩꞌrĩrã sẽrĩtiñaꞌcãrã niwã: —¿Niꞌcʉ̃ cʉ̃ nʉmorẽ cõꞌata basiosari? ¿Marĩrẽ dutise tojo niti?
3Jesú narẽ yʉꞌticʉ niwĩ: —¿Moisé deꞌro dutipari?
4Na yʉꞌticãrã niwã: —Moisé niꞌcʉ̃ nʉmorẽ “Aꞌte ye buꞌiri mʉꞌʉrẽ cõꞌaꞌa” nirĩ pũrĩrẽ core ojaoꞌoduticʉ niwĩ. “Tojo apóca beꞌro cõꞌata basioꞌo”, nicʉ niwĩ Moisé, nicãrã niwã.
5Na tojo níca beꞌro Jesú nicʉ niwĩ: —Mʉsã ñecʉ̃sʉmʉa ejeripõꞌrã bʉtise ye buꞌiri Moisé mʉsã nʉmosãnumiarẽ cõꞌacã cãꞌmotaꞌaticʉ niwĩ.
6Õꞌacʉ̃ nipeꞌtise cʉ̃ ne waro weenʉꞌcãcateropʉre ʉmʉ, numio weecʉ niwĩ.
7“Tojo weegʉ ʉmʉ cʉ̃ pacʉ, cʉ̃ pacore cõꞌawija, cʉ̃ nʉmo meꞌrã nigʉ̃sami.
8Na pʉarã niꞌcã upʉ weronojõ nirãsama”, nicʉ niwĩ Õꞌacʉ̃. Tojo weerã pʉarã nitima. Niꞌcã upʉta nima.
9Aꞌte ye buꞌiri Õꞌacʉ̃ aꞌmesʉꞌoꞌcãrãrẽ masã ne dʉcawaaticãꞌrõʉaꞌa, nicʉ niwĩ Jesú.
10Beꞌro wiꞌipʉ dajarã, Jesú buꞌerã cʉ̃rẽ apaturi sẽrĩtiñaꞌnemocãrã niwã te cjasereta tja.
11Narẽ aꞌtiro yʉꞌticʉ niwĩ: —Cʉ̃ nʉmorẽ cõꞌa, apegore nʉmotigʉnojõ cʉ̃ nʉmotimʉꞌtãꞌcore ñaꞌarõ weegʉ weesami.
12Mejãrõta numio co marãpʉre cõꞌa, apĩ meꞌrã marãpʉtigo quẽꞌrã co marãpʉtimʉꞌtãꞌcʉre ñaꞌarõ weego weesamo. Te Õꞌacʉ̃rẽ yʉꞌrʉnʉꞌcãseta niꞌi, nicʉ niwĩ.
13Beꞌro narẽ ñapeodutirã wĩꞌmarãrẽ Jesú tiro miacãrã niwã. Na tojo weecã ĩꞌarã, narẽ miarãrẽ cʉ̃ buꞌerã tuꞌticãrã niwã.
14Na tojo weecã ĩꞌagʉ̃, Jesú ua waꞌacʉ niwĩ. Narẽ nicʉ niwĩ: —Wĩꞌmarãrẽ yʉꞌʉ tiro aꞌticã duꞌuoꞌoya. Narẽ cãꞌmotaꞌaticãꞌña. Wĩꞌmarã marĩnojõrẽ añurõ ẽjõpeoma. Ãpẽrã quẽꞌrã wĩꞌmarã weronojõ yʉꞌʉre ẽjõpeorã yʉꞌʉ pacʉ wiogʉ nirõpʉ waꞌarãsama.
15Diacjʉ̃ mʉsãrẽ weregʉti. Ãꞌrã weronojõ yʉꞌʉre ẽjõpeotigʉnojõ ne cãꞌrõ yʉꞌʉ pacʉ nirõpʉ waꞌasome, nicʉ niwĩ.
16Beꞌro wĩꞌmarãrẽ wʉamorõmʉjã, narẽ ñapeo, cʉ̃ pacʉre “Ãꞌrãrẽ añurõ weeya”, ni sẽrĩbosacʉ niwĩ.
17Jesú aperopʉ waꞌari cura niꞌcʉ̃ cʉ̃rẽ omasirutuwãꞌcãcʉ niwĩ. Omasirutuwãꞌcã, ẽjõpeogʉ cʉ̃ dʉporo ejaqueꞌa, sẽrĩtiñaꞌcʉ niwĩ: —Mʉꞌʉ masãrẽ buꞌegʉ añugʉ̃ niꞌi. ¿Yʉꞌʉ ñeꞌenojõ weegʉsari catise peꞌtitisere bocasĩꞌrĩgʉ̃? nicʉ niwĩ.
18Jesú cʉ̃rẽ nicʉ niwĩ: —¿Yʉꞌʉre añugʉ̃ niꞌi nígʉ̃, diacjʉ̃ta nigʉ̃ weeti? Niꞌcʉ̃ta Õꞌacʉ̃ añugʉ̃ nimi.
19Mʉꞌʉ Õꞌacʉ̃ dutise cũuꞌquere masĩsaꞌa. “Masãrẽ wẽjẽcõꞌaticãꞌña. Apĩ nʉmorẽ aꞌmetãrãticãꞌña. Yajaticãꞌña. Ãpẽrã ye cjasere nisooticãꞌña. Ãpẽrã yere ʉarã, weetaꞌsaticãꞌña. Mʉꞌʉ pacʉ, mʉꞌʉ pacore ẽjõpeoya”, niꞌi, nicʉ niwĩ.
20Cʉ̃ tojo nicã tʉꞌogʉ, yʉꞌticʉ niwĩ: —Buꞌegʉ, yʉꞌʉ wĩꞌmagʉ̃pʉta aꞌtere queoro weemʉjãtiwʉ, nicʉ niwĩ.
21Jesú cʉ̃rẽ pajañaꞌse meꞌrã ĩꞌa, nicʉ niwĩ: —Mʉꞌʉrẽ apeyenojõacã dʉꞌsaꞌa. Mʉꞌʉ cʉosere duapeꞌocjʉ̃ waꞌaya. Te duaꞌque wapare pajasecʉorãrẽ dʉcawaaya. Tojo weegʉ ʉꞌmʉsepʉ peje añuse cʉogʉsaꞌa. Tuꞌajanʉꞌcõ, yʉꞌʉre sirutuya, nicʉ niwĩ.
22Cʉ̃ tojo nicã tʉꞌogʉ, tʉꞌsaticʉ niwĩ. Cʉ̃ peje waro cʉoyʉꞌrʉatjĩagʉ̃, cʉ̃ cʉosere maꞌiyʉꞌrʉgʉ bʉjaweti, tojaa waꞌacʉ niwĩ.
23Beꞌro Jesú cʉ̃ sumuto ĩꞌaste, cʉ̃ buꞌerãrẽ nicʉ niwĩ: —Peje cʉorãrẽ Õꞌacʉ̃ tiropʉ waꞌacã diasabutiaꞌa, nicʉ niwĩ.
24Tojo nicã tʉꞌorã, cʉ̃ buꞌerã tʉꞌomarĩacãrã niwã. Jesú narẽ ninemocʉ niwĩ tja: —Yʉꞌʉ põꞌrã weronojõ nirã́, aꞌtiro niꞌi. Noꞌo na cʉosere ẽjõpeoyʉꞌrʉnʉꞌcãcã, yʉꞌʉ pacʉ nirṍ ʉꞌmʉsepʉ waꞌase diasabutiaꞌa.
25Waꞌicʉ cameyo wãmetigʉjo awiga yuta da pĩꞌosõrõrĩ pepʉ sãjãa yʉꞌrʉtẽrĩcã, diasayʉꞌrʉmajã waꞌasaꞌa. Ʉꞌmʉsepʉ yʉꞌʉ pacʉ nirõpʉ peje cʉogʉ waꞌacã peꞌema, totá nemorõ diasaꞌa, nicʉ niwĩ.
26Aꞌtere tʉꞌorã, ʉpʉtʉ ĩꞌamarĩa, aꞌmerĩ sẽrĩtiñaꞌcãrã niwã: —To pũrĩcãrẽ ¿noanojõ peꞌe Õꞌacʉ̃ tiropʉ waꞌamasĩrãsari? nicãrã niwã.
27Jesú narẽ ĩꞌagʉ̃ta ĩꞌa, nicʉ niwĩ: —Masã na basu weetutuase meꞌrã yʉꞌrʉmasĩtisama. Õꞌacʉ̃ pũrĩcãrẽ basioꞌo. Cʉ̃́ma ne apeyenojõ weeta basiotise marĩꞌi, nicʉ niwĩ.
28Cʉ̃ tojo nicã tʉꞌogʉ, Pedro nicʉ niwĩ: —Wiogʉ, nipeꞌtise ʉ̃sã cʉosere duꞌucũu, mʉꞌʉrẽ sirutuwʉ.
29Jesú yʉꞌticʉ niwĩ: —Diacjʉ̃ta nigʉ̃ti. Noꞌo nigʉ̃nojõ, yé buꞌiri, tojo nicã masãrẽ yʉꞌrʉose quetire werese buꞌiri cʉ̃ ya wiꞌi, cʉ̃ acawererã, cʉ̃ pacʉsʉmʉa, cʉ̃ põꞌrã, cʉ̃ ye weseri duꞌucũuwãꞌcãꞌcãrãnojõrẽ aꞌtiro waꞌarosaꞌa.
30Na cõꞌawãꞌcãꞌque nemorõ peje waro bocarãsama. Aꞌti ʉmʉcopʉre nemorõ wiꞌseri, acawererã, pacosãnumia, põꞌrã, weseri bocarãsama. Ãpẽrã narẽ ñaꞌarõ weemicã, tere bocarãsama. Beꞌropʉ quẽꞌrãrẽ Õꞌacʉ̃ meꞌrã ninuꞌcũcãꞌrãsama.
31Tojo nimicã, niꞌcãrõacãrẽ wiorã weronojõ nirã́ beꞌropʉre mejõ nirã nirãsama. Pãjãrã mejõ nirã quẽꞌrã beꞌropʉre wiorã weronojõ nirãsama, nicʉ niwĩ Jesú.
32Beꞌro Jesú Jerusalẽ́ waꞌari maꞌapʉ cʉ̃ buꞌerã dʉporo ʉꞌmʉtãwãꞌcãcʉ niwĩ. Na Jerusalẽ́pʉ Jesure wẽjẽsĩꞌrĩrãsama nírã, cʉ̃ uiticã ĩꞌarã, cʉ̃ buꞌerã ĩꞌamarĩacãrã niwã. Masã na beꞌro siruturã quẽꞌrã uicãrã niwã. Beꞌro Jesú cʉ̃ buꞌerã docere pijiocʉ niwĩ. Pijio, cʉ̃rẽ waꞌatjere werecʉ niwĩ.
33—Mʉsã masĩꞌi. Marĩ Jerusalẽ́pʉ waꞌarã weeꞌe. Topʉ yʉꞌʉ Õꞌacʉ̃ macʉ̃ masʉ̃ weronojõ upʉtigʉre aꞌtiro weerãsama. Paꞌia wiorã, tojo nicã Moisé ojaꞌquere buꞌeri masãpʉre oꞌorãsama. Na yʉꞌʉre wẽjẽdutirãsama. Náta tja ape diꞌtacjãrã judío masã nitirã wiorãrẽ wiaturiarãsama.
34Yʉꞌʉre bujicãꞌa, tãrãrãsama. Ʉꞌseco eꞌopeo, yʉꞌʉre wẽjẽrãsama. Na tojo weemicã, iꞌtia nʉmʉ beꞌro masãgʉ̃saꞌa, nicʉ niwĩ.
35Beꞌro Santiago, Juã Zebedeo põꞌrã Jesú tiro waꞌa, cʉ̃rẽ nicãrã niwã: —Ʉ̃sãrẽ buꞌegʉ, ʉ̃sã sẽrĩsere mʉꞌʉ oꞌocã ʉasaꞌa.
36Na tojo nicã, sẽrĩtiñaꞌcʉ niwĩ: —¿Ñeꞌenojõ yʉꞌʉ weecã ʉasari?
37Na yʉꞌticãrã niwã: —Mʉꞌʉ wiogʉ sãjãgʉ̃, ʉ̃sãrẽ mʉꞌʉrẽ dutitamuajã sõrõapa. Niꞌcʉ̃ mʉꞌʉ diacjʉ̃ peꞌe, apĩ cũpe peꞌe dʉpoapa, nicãrã niwã.
38Na tojo nicã tʉꞌogʉ, Jesú nicʉ niwĩ: —Mʉsã yʉꞌʉre sẽrĩsere tʉꞌomasĩweꞌe. Yʉꞌʉ ʉpʉtʉ piꞌeti, wẽrĩgʉ̃saꞌa. ¿Yʉꞌʉ piꞌeti wẽrĩatjere weronojõ mʉsã quẽꞌrã weemasĩti?
39Na yʉꞌticãrã niwã: —Ʉ̃ʉ. Piꞌeti, wẽrĩmasĩꞌi, nicãrã niwã. Jesú narẽ nicʉ niwĩ: —Diacjʉ̃ta niꞌi. Mʉsã quẽꞌrã yʉꞌʉ weronojõ piꞌeti, wẽrĩrãsaꞌa.
40Tojo weemicã, diacjʉ̃ peꞌe, cũpe peꞌe mʉsãrẽ dʉpomasĩtisaꞌa. Aꞌte yʉꞌʉ weese niweꞌe. Yʉꞌʉ pacʉ cʉ̃ beseyuꞌcãrã peꞌe topʉ dujirãsama, nicʉ niwĩ.
41Beꞌro diez ãpẽrã Jesú buꞌerã na tojo sẽrĩcã tʉꞌorã, Santiago, Juã meꞌrã ua waꞌacãrã niwã.
42Tojo weecã ĩꞌagʉ̃, Jesú pijio, narẽ nicʉ niwĩ: —Mʉsã masĩsaꞌa. Aꞌti nucũcãrẽ dutirã ti diꞌtare miiwapa waꞌasama. Na docacjãrã quẽꞌrã mejãrõta dutipesama.
43Mʉsã pũrĩcã na weronojõ weesome. Tojo weronojõ oꞌorã, mʉsã waꞌteropʉ wiorã nisĩꞌrĩrã, ãpẽrãrẽ daꞌracoꞌterã weronojõ niña.
44Noꞌo ãpẽrã nemorõ nisĩꞌrĩgʉ̃nojõ nipeꞌtirãrẽ daꞌracoꞌtegʉ weronojõ tʉꞌoñaꞌña.
45Yʉꞌʉ weronojõ weeya. Õꞌacʉ̃ macʉ̃ masʉ̃ weronojõ upʉtigʉ nimigʉ̃, ãpẽrã yʉꞌʉre weetamuato nígʉ̃ mejẽta aꞌtiwʉ. Yʉꞌʉ peꞌe narẽ weetamugʉ̃ aꞌtiwʉ. Tojo nicã pãjãrã na ñaꞌarõ weeꞌque wapare wẽrĩbosa wapayewĩrõgʉ̃ aꞌtiwʉ, nicʉ niwĩ.
46Na Jerusalẽ́pʉ majãrã, Jericópʉ etacãrã niwã. Beꞌro ti macãpʉ Jesú cʉ̃ buꞌerã meꞌrã yʉꞌrʉacʉ niwĩ. Pãjãrã masã cʉ̃rẽ sirutucãrã niwã. Topʉ Bartimeo wãmetigʉ Timeo macʉ̃ caperi bajunoꞌtigʉ maꞌa sumutopʉ niyeru sẽrĩdujicʉ niwĩ.
47“Jesú Nazarecjʉ̃ aꞌtimi” nicã tʉꞌogʉ, Bartimeo caricũnʉꞌcãcʉ niwĩ: —Jesú, Davi pãrãmi nituriagʉ, yʉꞌʉre pajañaꞌña, nicʉ niwĩ.
48Pãjãrã cʉ̃rẽ “Caricũticãꞌña”, ni tuꞌticãrã nimiwã. Cʉ̃ peꞌe tojo nimicã, nemopeocãꞌcʉ niwĩ. —Davi pãrãmi nituriagʉ, yʉꞌʉre pajañaꞌña, nicʉ niwĩ.
49Tojo nicã tʉꞌogʉ, Jesú tojanʉꞌcã, aꞌtiro nicʉ niwĩ: —Pijioya. Na cʉ̃rẽ pijio, nicãrã niwã: —Quero wãꞌcãnʉꞌcãbaqueꞌoya. Mʉꞌʉrẽ pijimi, nicãrã niwã.
50Tojo weegʉ cʉ̃ buꞌicjãrõrẽ to tuweecũu buꞌpumajã, Jesú tiro waꞌacʉ niwĩ.
51Topʉ ejacã, Jesú cʉ̃rẽ sẽrĩtiñaꞌcʉ niwĩ: —¿Deꞌro yʉꞌʉ weecã ʉasari? —Masãrẽ buꞌegʉ, yʉꞌʉre caperi bajucã ʉasaꞌa, nicʉ niwĩ.
52Jesú cʉ̃rẽ yʉꞌticʉ niwĩ: —Mʉꞌʉ yʉꞌʉre ẽjõpeoapʉ. Tojo weegʉ mʉꞌʉ yʉꞌrʉonoꞌtojaꞌa. Waꞌagʉsaꞌa, nicʉ niwĩ. Tojo nirĩ curata cʉ̃ caperi ĩꞌacʉ niwĩ. Beꞌro Jesure maꞌapʉ sirutuwãꞌcãcʉ niwĩ.
