1Wolok siñgi kandañ Juda ama biesɨlɨ Yesu wɨlɨ kɨmnelɨñdok telak lonjɨñgɨlɨñda tɨmbi, endɨ Judia kwelan nombo nɨm kuñgulok nandɨmbi, Galili kwet wandɨñ kandañ kle-gɨmbut ñambi kuñguk.
2Tɨmbi Juda amatamdok gwɨlat no, wɨn gonjala it gɨnañ papattok gwɨlat walɨ dumalañguk. Gwɨlat wɨn Jelusalem indauptok tɨñgukta tɨmbi,
3Yesulok kwayañiilɨ ñɨndɨñ nɨñgɨlɨñ, “Dɨk ñalinin pɨmbi, gwɨlatta Judia kwelan ñambi, kundit engano pa tɨlañ wɨn wolok tɨmbekañ. Wɨndɨñda amatam gep kle-kuañ endɨ wɨn gumañ kanelɨñ.
4Neta, kot gɨñgɨt tɨkeuktok nandɨlaktɨ kena pat-sembɨn nɨm pa tɨlak. Dɨk kundit wandin pa tɨlañda tɨmbi, kwelan kuañ gɨtɨk enda dɨkok kusaka tɨmbɨ inda-dakle-semun.”
5(Yesulok kwayañiilɨ bo en Mesia sɨnɨk wɨn nɨm nandɨ-kwambɨñ dañgɨlɨñda tɨmbi manda wɨndɨñ eñgɨlɨñ.)
6Wɨndɨñda Yesulɨ tambane enguk, “Nokok nainna gama nɨm indañguk, gan sɨndɨla gwɨlatta nain no ba nola ñanepi ñanelɨñ, walɨ bo kɨndemgot.
7Wɨn kwelalok gɨñgɨtñiilɨ kusei nɨmnat nɨtek tɨmbi sambɨ-kunjit tɨ-samnelɨñ, gan nakta endok kunditsɨ kolan wɨn ewa dakle-ta-kuletta tɨmbi, endɨ nambɨ-kunjitta pa tɨ-namañ.
8Sɨndɨ sɨngan gwɨlatta Jelusalem ñanekalɨñ, gan nakta nainna gama nɨm indañgukta tɨmbi nɨm ñautat.”
9Wɨndɨñ embi, Galili kwelan wɨñgan pakuk.
10Yesulok kwayañiilɨ Jelusalem gwɨlatta ña-taleumbi, endɨ bo ñañguk, gan endɨ indañgan nɨm ñañguk, endɨ pat-sembɨn gitañgitak ñañguk.
11Tɨmbi gwɨlat wolonda Juda ama biesɨlɨ en lonjɨmbi, “Ama wɨn dek?” embi, e-nandɨ-ta-kuñgɨlɨñ.
12Tɨmbi kɨmɨn wopumdok boñgɨpsɨnan asuptɨ Yesulok plon manda janjat eñgɨlɨñ. Dɨwɨndɨ “Endɨ ama kɨndem” wɨndɨñ eumbi, dɨwɨndɨ ñɨndɨñ eñgɨlɨñ, “Nɨm, endɨ amatam nanandɨnjɨ tɨmbɨ kamalalak.”
13Gan Juda ama biesɨla mɨsɨñgɨlɨñda tɨmbi ama nolɨ Yesulok plon manda indañgan no nɨm eñgɨlɨñ.
14Gwɨlat ip palɨm boñgɨptaumbi, Yesulɨ tapma it sañ jimba gɨnañ lombi, kusei kɨmɨpi, amatam enɨ-daut tɨ-semguk.
15Tɨmbi Juda ama biesɨlɨ endok mandan nandɨmbi, nanandɨ kena tɨmbi eñgɨlɨñ, “Endɨkñe manda nandɨ-tale ama nolɨ en nɨm nɨ-daulɨmɨñguk, gan nɨtek tɨmbi nandɨnandɨ wopum wandin palmɨlak?”
16Wɨndɨñ eumbi, Yesulɨ tambane enguk, “Nak nanandɨ emlet wɨn natnaloñnan nanin nɨm, wɨn Kunum Yambat nindɨ nanɨ-mukuk endoñnan nanin.
17Tɨmbi no endɨ Kunum Yambattok man kɨmɨt-kleuptok nandɨmbi kɨmɨt-klelak, endɨ ka-nandɨ-dakleukak, wɨn nanandɨ walɨ denanin sɨnɨk, wɨn Kunum Yambattoñnan nanin, ba ama sɨlanin no nomɨk natnalok nanandɨnala pa elet.
18Enlok nanandɨnla manda elaktɨ enlok koi gɨñgɨt tɨke-louptok wɨndɨñ pa tɨlak. Gan nin endɨ nɨ-mukuk endok koi gɨñgɨt tɨke-louptok kena tɨlak, endɨ biañgan molom, juluñɨt endok kandañ no nɨm palmɨlak.
19Moselɨ Kunum Yambattok endɨkñe mandan sɨndok bep pañjiila enɨ-daut tɨ-semguk wɨn pat-samlak, gañgan sɨndoñnan nanin nolɨ manda gɨtɨk wɨn no nɨm kɨmɨt-kleañ. Wɨndɨñda tɨmbi sɨndɨ kusei nekta nak sɨnɨk nepbi, nɨlɨm kɨmbettok telak lonjañ?”
20Eumbi, kɨmɨn gɨtɨktɨ tambane nɨñgɨlɨñ, “Nindɨ gwɨlɨ kɨmbeñdok telak lonjɨlak? Yal kolandɨ pɨ-gamumbi, e-kamakama tɨlañ!”
21Eumbi enguk, “Nak Sabat patnandɨ nainnan kundit engano noñgan tɨñgutta tɨmbi, sɨndɨ gɨtɨk wala nandum pɨumbi, nanandɨ kena tañ.
22Sɨndok kandañ, sɨndɨ nɨñañjiilok siñginjɨ dɨp gwɨlap wɨn Sabat patnandɨ nainnan bo pa dombañ, Moselɨ bep pañjiila enguk wolok tuop. (Gan dombɨ kundit telak wɨn Moseloñ nanin nɨm, wɨn sɨndok bep pañjiiloñ nanin.)
23Tɨkap sɨndɨ Moselok endɨkñe mandan wɨn nɨm wɨtnelɨñdok nɨñañjiilok siñginjɨ dɨp gwɨlap wɨn Sabat patnandɨ nainnan bo kɨndem pa dombañda, nɨtek tɨmbi sɨndɨ nak Sabat patnandɨ nainnan ama nolok siñgin gɨtɨk tɨmba kɨndem da-taleñguk, wala gimbɨt tɨ-namañ?
24Sɨndɨ yop tambi, ama dausɨlɨñgot yambɨ-danbi, yom plon nombo nɨm yapɨtnekalɨñ. Tambo sɨndɨ nek walɨ Kunum Yambattok dainan dɨndɨm sɨnɨk wolok tuop ama yambɨ-danbi, dɨndɨmgan tɨnekalɨñ.”
25Wolonda Jelusalem nasi dɨwɨndɨ kusei kɨmɨpi, nɨsɨñgan Yesulok plon ñɨndɨñ e-nandɨ tɨmbi eñgɨlɨñ, “Nɨndok ama biesɨlɨ ama wɨwɨttok nandañ wɨn ñakan bek.
26Nɨtek tɨmbi endɨ ñolok indañgan ipi, manda samakgan elak, tɨmbi ama biesɨlɨ enda manda no nɨm nɨañ? Ba endɨ en Mesia sɨnɨk wɨndɨñ biañgan nandɨ-ñɨmañ bek?
27Gan nɨtek? Mesia en indaumek, endɨ denanin wɨn no nɨm nandɨñmɨnekalɨñ, gan nɨndɨla ama ñolok il kusei wɨn nandɨñmamɨñ.”
28Wɨndɨñda tɨmbi Yesulɨ tapma it sañ jimba gɨnañ amatam enɨ-daut tɨ-semñɨpi, manda tambon ñɨndɨñ wopumgan eu pɨñguk, “Sɨndɨ nokok kusatna nandɨ-nambi, nak denanin wɨn biañgan nandɨ-namañ ba? Gan nak natnalok nanandɨnala nɨm bɨ indañgut. Tambo nin nak nanɨ-mukuk, endɨ biañgan molom sɨnɨk. Sɨndɨla en nɨm nandɨñmañ,
29gan nakta en nandɨ-kɨliñ tɨñmɨlet, wɨn kusei ñɨndɨñda: nak en gɨta palambi nanɨ-mulɨmbi, pɨ indañgut.”
30Yesulɨ Kunum Yambattoknan nanin pɨñguk wɨndɨñ eñgukta tɨmbi ama dɨwɨndɨ en tɨkenepi tɨ-tɨlakɨlɨñ, gan endok kɨmkɨmlok nainñɨn gama nɨm indañgukta tɨmbi, amalɨ en tɨkenelɨñdok tuop nɨm.
31Ganmek kɨmɨn gɨtɨk endok boñgɨpsɨnan amatam asuptɨ Yesu en Mesia sɨnɨk wɨn nandɨ-kwambɨñ dambi, nɨsɨñgan ñɨndɨñ eñgɨlɨñ, “Ama ñalɨ Mesia wandin indambi, jimba kundit asup pa tɨlak! Ama nolɨ indam, en makleuktok tuop nɨm bek ya.”
32Kɨmɨn gɨtɨktɨ Yesulok plon manda janjat wɨndɨñ eumbi, Falisi amalɨ wɨn nandɨmbi, tapma ama biesɨla enbɨmbi, endɨ tapma ittok kamaikamai ama dɨwɨn yakan enɨ-mulɨmbi, Yesu tɨkenepi ñañgɨlɨñ.
33Tɨmbi Yesulɨ eñguk, “Nak nain dumangangot sɨn gɨta gama paletat. Pakap, nanɨ-mukuk endoñ undane ñawambi,
34sɨndɨ nak nep lonjɨmbi, nɨm nambɨnekalɨñ, tɨmbi nak paletatnan sɨndɨ ñanelɨñdok tuop nɨm.”
35Wɨndɨñ eumbi, Juda ama biesɨlɨ nɨsɨñgan ñɨndɨñ e-nandɨñgɨlɨñ, “Nɨndɨ en lonjɨmbi nɨm kanekamɨñ, wɨndɨñ elakta tɨmbi endɨ dendɨñ ñaupi elak? Ba endɨ nɨndok notnii dɨwɨn papusenem papi, Grik amalok boñgɨpsɨnan kuañ endoñ ñambi, Grik ama enɨ-daut tɨ-semepi elak ba?
36Tɨmbi nɨndɨ lonjɨnekamɨñ, gan nɨm kanekamɨñ, tɨmbi nɨndɨ endɨ palekaknan ñaneñdok tuop nɨm wɨndɨñ elak, manda wolok kusei wɨn nɨtek?”
37Gonjala it gwɨlat wolok nain taletalen walɨ loloñ sɨnɨk. Sandap wolonda Yesulɨ tapma it sañ jimba gɨnañ mɨlap ipi, kɨtɨ-kolɨ pɨumbi eñguk, “No en tukta kɨmlakta, endɨ nokoñ bɨmbi nambɨn!
38Kunum Yambattok mandan youyoulɨn patak, wolok tuop nin endɨ naka nandɨ-kɨlɨktɨ tɨ-namlakta, ‘tuk en tɨmbɨ kaiktauktok walɨ endok gɨnan gɨnañ tokñe map pɨne-ta-ñaukak.’”
39Yesulɨ tuktok plon eñguk, wɨn endɨ Dɨndɨm Woñlok plon eñguk. (Wɨn Yesu nandɨ-kɨlɨktɨ tɨ-ñɨmañdɨ Woñ wɨn kasɨlenepi tɨñgɨlɨñ, gan nain wolonda Kunum Yambattɨ Yesulok pipapal engano patak wolok undane louktok gama nɨm tɨke-loñgukta tɨmbi Dɨndɨm Woñ gama nɨm nɨ-mulɨmbi, kwelan pɨñguk.)
40Yesulɨ wɨndɨñ eumbi nandɨñgɨlɨñ, wolonda dɨwɨndɨ ñɨndɨñ eñgɨlɨñ, “Biañgan sɨnɨk, ama ñalɨ plofet indaindalok een ip en wakan.”
41Tɨmbi dɨwɨndɨ eñgɨlɨñ, “Endɨ Mesia sɨnɨk.” Gan dɨwɨndɨ ñɨndɨñ eñgɨlɨñ, “Nɨm ya! Mesialɨ Galili kwelan nɨm indauktok een!
42Manda youyoulɨn patak walɨ ñɨndɨñ elak: Mesialɨ Devittok komblin, tɨmbi endok il kusei Betleem wandɨñ indaukak.”
43Wɨndɨñda tɨmbi amatamdɨ Yesu en nin wala embi tambɨkɨlɨñ.
44Tɨmbi dɨwɨndɨ en tɨkenelɨñdok nandɨ-galk tɨñgɨlɨñ, gan ama nolɨ en nɨm tɨke-kañgɨlɨñ.
45Tɨmbi tapma it kamaikamai amalɨ undanembi, tapma ama biesɨ gɨt Falisi amaloñ ña tombɨmbi, endɨ enɨ-kañbi eñgɨlɨñ, “Kusei nekta sɨndɨ en nɨm tɨke nañgɨpi bañ?”
46Eumbi tambane engɨlɨñ, “Manda elak wandin ama nolɨ no nɨm eumbi nandɨñgɨmɨñ!”
47Eumbi, Falisi amalɨ enombɨmbi eñgɨlɨñ, “Nɨm kañbi, endɨ sɨnda bo juluñɨt tɨ-samek.
48Ba kandɨkñe ama gɨt Falisi ama nɨndoñnan nanin nolɨ Yesu wɨn nandɨ-kɨlɨktɨ tɨñmɨñguk ba? Nɨm yañ!
49Wɨn kɨmɨn gɨtɨk, nindɨ Moselok endɨkñe manda nɨm nandɨ-dakleañda tɨmbi jɨmbɨñdok gɨñgɨt kunelɨñdok nandɨ-semamɨñ, endɨ wakan Yesu nandɨ-kɨlɨktɨ tɨñmañ.”
50Tɨmbi ama biesɨ endoñnan nanin no koi Nikodemus, ama nindɨ damañgan tim no Yesu kauptok ñañguk, endɨ ñɨndɨñ enguk,
51“Nɨndok endɨkñe mandanɨlɨ ñɨndɨñ tɨneñdok elak: nɨndɨ yop tambi, ama kɨt yout tamɨñ tambon manda ena taleumbi, wɨndɨñ nɨm tɨñmɨlok. Tambo nɨndɨ endok ep tɨndɨn wɨn eu inda-dakleuktok nain mɨmbi, endok kusal wɨn ka-nandɨ-daklembi, wolok siñgi kandañmek endok mandan ena talelak.”
52Eumbi, noliilɨ tambane nɨñgɨlɨñ, “Nɨm kañbi, dɨtna bo endok nol no Galili nanin! Tɨkap dɨk manda youyoulɨn patak wɨn pinat-lonjɨlonjɨ tɨmbeñda, dɨk ka-dakleuñ, wɨn Galili kwelan plofet ama no nɨm indanelɨñdok een.”
53Wɨndɨñ eumbi, endɨ walinin pɨm ñambi, isɨnan ña-taleñgɨlɨñ.
