1Yo ŋunhiyiny ŋunhi Djuw malawnydja rom, yaka ŋunhiyiny gana' wuŋuḻi yan balanya gan ŋorran, bäyŋu gan ŋamathaŋal maḻŋ'thurr ŋunhiyiny nhä malany ŋamakurrnydja, ŋunhi ŋayi dhu yalalaŋumirriynydja yuwalkkuŋun yan warraŋulthin maḻŋ'thurr. Yo bili dhuŋgarra-mandhin gan walalnydja ŋunhi djirrikaymirriynydja walal mundhurryu-gurrupar. Ga nhaltjanna ŋayi dhu ŋunhi buluny nhakun ŋuriŋiyiny ŋäthiliŋuynydja romdhu dhuwurr-dhunupayam ŋunhiwurrunhany yolŋuny walalany ŋunhi walal ŋuli ga marrtji galkithirr nhanukal God-Waŋarrwal?
2Ga ŋuli walal balaŋ ŋunhi ŋunhiwurrnydja yolŋu walal ŋunhi walal ŋuli ga buku-ŋal'yun God-Waŋarrwu yuwalkkunhawuynydja be ŋayaŋu-ḏarrtjalkkunhawuy dhuwurr-yätjŋurnydja romŋur, walalnydja balaŋ ganha ŋunhi yakan buluny buku-goranhany, bala walal balaŋ ŋunhi ḏaḏawyunan buluŋuŋurnydja mundhurr gurrupanaŋur God-Waŋarrwalnydja.
3Yurr walalnydja ŋuli ganha ŋunhi baḏak yan warrakan'nhany maŋgu'-waṉḏinyamaranha bitjanan bili yan dhuŋgarra ŋupanan. Ga ŋuriŋiyiny gan ŋunhi maŋutji-lakaraŋal ŋunhi yolŋuny walal gan baḏak yan nhinan dhuwurr-yätjmirr nhanukalnydja God-Waŋarrwalnydja maŋutjiŋur.
4Yo! Bili ŋunhi buliki'walnydja ga nanikutkalnydja maŋguy' ŋuli bäyŋun yan buwayakkunha ŋula yolkuny yolŋuw rom-bakmaranhawuynydja.
5Ga dhiyakiyin ŋunhi gämurruw' ŋayiny gan ŋunhi Djesu-Christtja ḻiya-ŋamaŋamayunminany marrtjinyarawnydja räliny dhipalnydja munatha'lilnydja, bala ŋayi waŋanany God-Waŋarrwalnydja bitjarra, “Yaka dhuwal nheny djäl balanyarawnydja mundhurrwu ŋunhi ŋuli ga yolŋuy walal gäma nhakun warrakan' ga ŋula nhä ŋatha mundhurrwu-gurrupanaraw nhuŋuny. Bala yan nhe gurruparnydja ŋarranhany rumbalnha, märr ŋarrany dhu ŋunhi nhunanhany dhäruktja märraman.”
6Yaka nheny ŋuli gi dhuwal ŋayaŋu-ŋamathi bathanawuywuny warrakan'ku ŋunhi ŋuli ga bärŋŋur nhära nhä mak mundhurr-wurrupanawuywuny dhuwurr-yätjkurruwnydja djaw'yunaraw.
7Bala ŋarrany ŋunhi waŋan bitjarra, “Dhuwanna ŋarra God-Waŋarr, ŋunhi ŋarra dhu ga dhuwal djämany nhokalaŋuwurra yan djälkurrnydja, bitjan yan bili nhakun ga ŋunhi Rommirriŋur djorra'ŋur lakaram ŋarrany.”
8Yo bitjarr ŋayi ŋunhi ŋurruŋuny waŋan, “Yaka nheny ŋunhi djälthinya ŋula warrakan'kuny mundhurrwu, nhä mak ŋula nhakuny ŋathawnydja mundhurrwu, nhä mak bathanawuywuny warrakan'ku, nhä mak ŋula nhakuny wiripuŋuwnydja mundhurrwu malaŋuw walal dhu ga gurrupan nhuna ŋurikiyi dhuwurr-yätjkurruwnydja romgu djaw'yunaraw.” Yo bitjarryin ŋayi ŋunhi waŋanany, bäydhi nhakun walal gan ŋunhi ŋurikiyiny bili yan romguny Mawtjitjkalaŋuwnydja malthurr.
9Bala ŋayi Djesu-Christtja dhurrwaraŋur beŋuryiny waŋanan bitjarra, “Dhuwanna ŋarra God-Waŋarr, ŋarra dhu ga dhuwal djämany nhokalaŋuwurra yan djälkurrnydja.” Bala ŋayi ŋunhi God-Waŋarryu ŋäthiliŋuny rom yarrkmaraŋala, ga ŋunhiwiliyiny dharapullil ŋayi nhirrpar yuṯan dhukarr.
10Ga ŋunhi nhakun ŋayi Djesu-Christthu dhäruktja märraŋal God-Waŋarrnhany, nhäthinya God-Waŋarrwu ŋayaŋu nhanŋu, bala bilin nhakun dhuwal limurrnydja rurrwuyunawuynha ḏarrtjalkkunhawuynha limurruŋgalaŋaŋurnydja dhuwurr-yätjkurruŋurnydja romŋur, ŋulatjarryin romgurrnydja ŋunhi ŋayipin dhayuŋanmin nhanŋuwuynha rumbal burakinyarawnydja ŋunhin bilin waŋganymirra yan bukmakkun.
11Yo walalnydja gan ŋunhi djirrikaymirriynydja yolŋuy walal bitjarr bili yan mundhurryu-gurrupar warrakan' God-Waŋarrwuny, bili walal gan ŋunhi yolŋuny walal dhuwurr-yätjtjinan yan walu ŋupara, bala gan ŋunhi ŋuriŋiyiny ŋunhi warrakan'kalnydja mundhurryu-gurrupanaray bäyŋun buwayakkuŋal yätjkurrnydja mala rom.
12Bala yan ŋayi Djesu-Christtja gurrupanminan nhanŋuwuynydja rumbal rakunydhinyarawnha, ŋunhi bili yan buku-waŋgany. Ga dhurrwaraŋur beŋuryiny ŋayi marrtjinan bala nhinanan galkin yanan God-Waŋarrwalnha dhunupa'ŋuŋura gali'ŋurnydja.
13Ga nhinan ŋayi ga ŋunha galkunna God-Waŋarrwun, bäy ŋayi dhu boŋguŋ walalany djalkthurr ŋunhi miriŋuny walalany wakinŋukuŋun.
14Yo ŋunhi bili ŋayi ŋunhi burakinany waŋganymirr yan buku-waŋgany, ga ŋulatjarryin ŋayi ŋunhi bukmaknhany yolŋuny walalany ŋayaŋuny ḏarrtjalkkuŋal, ŋunhiwurrunhany ŋunhi walal ŋuli marrtji dhayuŋanmirr yäraŋukunhaminyaraw ŋuruŋ ŋunhi nhanukal maŋguy'.
15Ga bitjandhi bili yan ŋayiny ŋuli marrtji ŋunhi Dhuyuy-Birrimbirryuny lakaramdhi limurruŋgal marŋgikum limurrunhany. Ŋurruŋuny ŋayi ga bitjan lakaram gam',
16“Ŋuli ŋayi dhu ŋunhiyiny walu buni, ga dhuwanna ŋunhi gumurrkunhaminyawuynydja rom ŋarra ga dhawu' nhirrpanna yolŋuwnydja walalaŋ ŋarrakalaŋaw. Ŋarrany dhu ŋunhi romdja mala ŋarrakuwuy nhirrpandja ŋunhan ŋayaŋulila walalaŋgal ga gänayi ŋarra dhu wukirri muḻkurrlilnydja walalaŋgal, bala walal dhu ga malthunna dhärukkuny ŋarrakalaŋaw.”
17Ga buluny ŋayi waŋa bitjanna, “Bäyŋun buluny ŋarra dhu guyaŋa ŋula nhäny mala ŋunhi dhuwurr-yätjtja rom walalaŋ wiyin märramany, yänan ŋarra dhu ŋunhi buku-dhumukthirra.”
18Yo bilin ŋayi gan ŋunhi yolŋuwnydja walalaŋ bäy-lakaraŋala yätjkurruwuynydja djämapuy, yakan walal dhu ga buluny yolŋuynydja walal gäma warrakan'nhany mundhurrwu-gurrupanaraw God-Waŋarrwuny ŋula nhakuny ŋunhi dhuwurr-yätjkuny djaw'yunaraw.
19Yo yolŋu walal marrkapmirr walal, dhiyakiyin ŋunhi märrwu limurrnydja dhu ga ŋunhi marrtjiny baḻanydjarratjarran yan balany ŋunhi nhanukalnydja God-Waŋarrwalnydja Ṉuŋgaṯlil Wäŋalil, bili ŋuliwitjandhin ŋunhi Djesuwalaŋuwurra burakinyawurr.
20Ŋunhi ŋayi ḻapmaraŋala limurruŋguny yuṯan dhukarrnydja walŋamirra ŋuliwitjarra ŋunhi manydjarrka'kurra ŋunhi ŋayi yarrar'yurr märrma'thinan, ŋunhi ga ŋuriŋiyiny maŋutji-lakaram rumbalnhan nhanŋu.
21Bili ŋayi ŋunhi Djesu-Christnha limurruŋguny Ŋurruŋu-Djirrikaymirr ŋunhi ŋayin ŋuli ga God-Waŋarrwalaŋawnydja Ŋärraw' djäga.
22Go limurrnydja marrtjin galkithirra nhanukalnydja God-Waŋarrwalnydja rum'rumdhunamiriwnha märr-nhirrpanminyaraynha yan limurruŋgiyingal. Bili ŋayi ŋunhi limurruŋ ŋayaŋuny rurrwuyurra ḏarrtjalkkuŋala nhanukiyingala ŋayi maŋguyny'tja, märr limurrnydja dhu ga dhärrany ŋoynydja-ḏälnha, ga bitjarryi bili ŋayi ŋunhi limurruny rumbalnydja rurrwuyurr ŋuriŋiyin ŋunhi gapuynydja garrkuḻukthun.
23Go limurrnydja ŋayathamany baṯ-bitjanna ŋunhiyiny ŋunhi ŋayaŋu-gatjpu'yunawuynydja ŋunhi limurr ŋuli marrtji lakaranhamirr, bili limurrnydja ŋuli ga dhuwal märr-yuwalkthirrnydja nhanukal muka God-Waŋarrwal ŋunhi ŋayiny dhu djäman yan ŋunhi nhäny mala ŋayi ŋuli limurruny dhawu'-nhirrpan. Bili ŋayiny ŋunhi yuwalk yan märr-yuwalk.
24Limurr yuwalkkuman djägany limurruŋguwuy limurr märr-yuwalknha yan, guŋga'yunmirrnydja ga bala-räli'yunmirra yan, märr limurr dhu ga ŋunhi rrambaŋin märr-ŋamathirr wiripuwurruŋguny yolŋuw walalaŋ, ga djämany marrtji dhu manymaknha yanan.
25Go limurr yakan djawaryundja buku-manapanminyaŋurnydja, ga yaka limurr dhu ḏaḏawyun buku-ŋal'yunaŋurnydja nhanukal; marrtjin limurr dhu ga yan gulyunamiriwnha. Wiripuwurrnydja ŋunhi Garraywalaŋumirr yolŋu walal ŋuli gi yakan waŋgany manapul wiripuŋuwalnydja Garraywalaŋumirriwal walalaŋgal. Bitjan bili limurr dhu ga marrtji bala ganydjarr-gurrupanmirrnydja guŋga'yunmirrnydja bala-räli'yunmirr yan, ga ŋayaŋu-rur'maranhamirr limurruŋgiyingal dhärukthuny, bili limurr ŋuli ga bilin nhakun nhäman ŋunhi Garraywuny dhuwal mala-djarr'yunamirrnydja walu marrtji galkithirra.
26Bäyŋun gi dhuwal buluny ŋula ŋorri wiripuny mundhurr yätjkurruwnydja limurruŋgalaŋaw djaw'yunaraw, ŋuli limurr dhu ga dhuwal bitjandja bili yan yätjkurrnydja rom djäma, dhurrwaraŋur beŋurnydja ŋunhi limurr gan bilin nhakun marŋgithinan yuwalkkuny mala dhäwuw.
27Yo, ŋunhiwurrnydja ŋunhi yolŋu walal miriŋun God-Waŋarrwuny, ga galkunna yan walal ga ŋunhi ŋayaŋu-barrarirra manapan mala-djarr'yunarawnha ŋunhi ŋayi dhu boŋguŋ walalany djuy'yurrnydja ŋunhawalnha ŋunhi dhawar'yunamiriwlila ga barrarinyamirrilila gurthalilnydja ŋunhi ŋayi ga nhära ŋunhayi ŋatŋatthun.
28Ŋunhi ŋayi ŋuli ŋula yolthu yolŋuy rom ŋunhiyi Mawtjitjku bakmaranhany, maŋutjimarany nhakun märrma'walnydja yolŋuwal nhä mak ŋula ḻurrkun'kal yolŋuwal, ŋanyanhany ŋuli ŋunhiyiny yolŋuny dhunupan bunhan dhiŋganhamaranhan yan, bäyŋun nhanŋu ŋuli ŋunhi wiripuny yolŋu maŋutji-wuyuna ga walŋakunha ŋanya.
29Ga nhaltjanna dhu ŋunhi ŋurikiyiny yolŋuw maḻŋ'thun ŋunhi ŋayi ŋuli ga nyamir'yun God-Waŋarrwuny Gäthu'mirriŋuny, ga nhäŋiniŋ lakaram ŋayi ŋuli ga Djesuw maŋgu' ŋunhi gumurrkunhaminyawuy rom, ŋunhi ŋanya ŋuriŋiyi muka maŋguy' rurrwuyurrnydja yätjkurruŋurnydja romŋur? Ga wiripuny ŋayi ŋuli ga warku'yun ŋunhi Dhuyu-Birrimbirrnha ŋunhi ŋayi Mel-wuyunamirr muka. Guyaŋi ŋathil, nhäthinyan nhanŋuny dhu ŋunhi balanyarawyiny yolŋuw dhä-gir'yunawuy maḻŋ'thurr, yindin muka mirithirra? … bili ŋurikiyi muka ŋayi gan ŋunhi ḻarruŋalnydja.
30Limurrnydja dhuwal bili marŋgi ŋunhi ŋayi God-Waŋarr waŋan bitjarr gam', “Dhunupa dhuwal ŋarrakuny ŋunhi ŋarra dhu boŋguŋ buku-roŋanmaraŋuny nhanŋuny balanyayi bili yan,” ga wiripuny ŋayi bitjarr waŋan gam', “Garrayyuny dhu ŋunhi mala-djarr'yurra nhanŋuwuynydja yolŋuny walalany.”
31Way! Walal mirithirra dhuwal ŋoy-gärrinyamirra romdja bay' ŋuli balaŋ ŋayi nhuna dhu ŋuriŋiyi walŋaynydja God-Waŋarryu maḻŋ'maram nhuna ŋunhiliny bili yan yätjkurruŋurnydja romŋur nhokiyingal nhe.
32Guyaŋi ŋathil balayi roŋiyi, ŋunhi nhuma ŋurruŋu märraŋal djarraṯawun' God-Waŋarrwu. Balanyamirriynha ŋunhi nhuma marrtjin burakinany dharrwamirra yan dhika, ga nhinanany nhuma gan ŋunhi galŋa-miḏikinan yan. Yurr nhumany gan ŋunhi bitjarr bili yan marrtjin bala gulyunamiriw.
33Yolŋuynydja walal ŋuli ga nhumalany dhuwal warku'yuna, nyamir'yuna, ga wiripuny walal ŋuli nhumalany yätjkurr-lakaranhanhan, ga bunhan ganha nhumalany ŋayaŋu-miḏikumanan. Wiripuny nhuma ŋuli märranha muka ŋunhiyi gumurr-ḏäl mala rom ga ŋayaŋu-wutthunamirr rrambaŋin nhuma ŋunha wiripuwurruynha Garraywalaŋumirriy mala.
34Wiripuny nhuma ŋuli ŋayaŋu-wuyuna ŋurikiwurruŋ yolŋuw walalaŋ ŋunhi walal ŋuli ganha gulŋiyinya dharruŋguŋur, nhumany ŋuli marrtjinya guŋga'yunarawnha ga djägawnha walalaŋ. Ga ŋunhi walal ŋuli girriny' nhuŋu ga ŋula nhäny mala djaw'-djawyuna, nhumany ŋuli yakan warwuyunany, yanan nhumany gan ŋunhi ŋayaŋu-djulŋithinan nhinan, bili nhuma marŋgi ŋunhi ŋunhany djiwarr'ŋurnydja ga ŋorra bulun dhika dhaŋaŋnha mirithirra nhumalaŋguny nhä mala dhawar'yunamiriwnha.
35Gatjuy mukthurr gi yan marrtjiny ŋoy-ḏälthi, ga yaka ŋurrkuŋuny nhuŋuwuy nhe märr-nhirrpanminyawuynydja, bili ŋayiny dhu boŋguŋ Garrayyuny nhuŋuny gurrupulyi buku-roŋanmaraŋdhi ŋunhiŋuwuyyiny mala yindin mirithirra.
36Gatjuy nhininy gi ŋayaŋuynydja-galkunminyaraynha yan, märr nheny marŋgi, ŋunhi nhaltjan nhe dhu marrtji djäma God-Waŋarrwalaŋuwurr yan ŋayaŋuwurrnydja. Bala nhe dhu boŋguŋ märraŋun nhanukuŋuny God-Waŋarrwuŋuny, ŋunhi nhä ŋayi nhuna dhawu'-nhirrpar.
37Bili ŋunha ga Dhuyuŋurnydja Djorra'ŋur dhäruk waŋa bitjan, “Galki ŋayi dhu dhika Garraynydja bunan; märr gurririn yan ŋayi dhu galkundja yakan wiyindja.”
38Ga ŋarrakuny yolŋu walal ŋunhi ŋayaŋu-dhunupamirrnydja dhu ga märr-yuwalkthirrnydja ŋarrakuwuynha yan, bala yan walal dhu walŋathirra. Ga ŋuli ŋayi dhu ŋunhi waŋganydja ŋula yol yolŋu ḏiltji-gurrupanmirrnydja ŋarraku, ŋarrany dhu ŋunhi nhanukal yakan ŋayaŋu-ŋamathirr.
39Limurrnydja dhuwal yaka balanyany yolŋu walal ŋunhi walal ŋuli ḏiltji-gurrupanmirrnydja bala yan winya'yundja muŋbunuman. Limurrnydja dhuwandja yolŋu walal märr-yuwalkthinyamirra mala, märr limurrnydja dhu boŋguŋ walŋa muka yulŋuny.