Mateo 5

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

¹Ja c'a Jesús tok xutz'at chi congana e q'uiy ja winak arja' be, jote' chwach jun jayu', xuwil jun lugar in tri' tz'abe' wi'. Ja c'a rdiscípulo eje'e' xe'ekaj ruq'uin.

²Xumaj c'a quitijoxic, quewa' xbij chique ri':

³—Congana qui'il chique ja winak ja ch'obtajnak cumal chi ni nc'atzin wi' ja rEspíritu Santo chique chi nq'ueje' pa tak canma, congana qui'il chique como quixin c'ari' ja gobierno xin chila' chicaj.

⁴Congana qui'il chique ja winak ja netajini ne'ok'i in nebisoni, congana qui'il chique como nyukbax c'a quec'u'x ari'.

⁵Congana qui'il chique ja winak tok c'oli nquewil chipan ja quic'aslemal in eje'e' ni pa ruk'a' Dios wi' nquejach wi', congana qui'il chique como chique nyataj wi' jun herencia. Ja herencia ja nyataj chique jari' ja rwach'ulew.

⁶Congana qui'il chique ja winak ja congana nquiyarij nquetzuk ja canma tre ja rutzil xin Dios, congana qui'il chique como ja rutzil nquiyarij jari' xtinoj na pa tak canma.

⁷Congana qui'il chique ja winak ja nepokonan quewach cach tak winak, congana qui'il chique como eje'e' npokonax c'a quewach ari' chakaja'.

⁸Congana qui'il chique ja winak ja ch'ajch'oj canma, congana qui'il chique como eje'e' nequitz'ata' na c'a rwach ari' ja Dios.

⁹Congana qui'il chique ja winak ja nechomin quixin winak, nquechup rwach síc' ch'a'oj, congana qui'il chique como eje'e' xque'otakixi chi e ralc'wal Dios.

¹⁰Congana qui'il chique ja winak ja nba̱n itzel chique rumac ja rutzil xin Dios nqueban, congana qui'il chique como quixin c'ari' ja gobierno xin chila' chicaj.

¹¹Congana qui'il chewe ja tok nixtz'uji nixyok'i in tok nba̱n itzel chewe in tok nojel rwach ja ritzelal nbix chewe ja ma katzij ta pro mwal anin tok nba̱n queri' chewe.

¹²Ja tok queri' nqueban chewe quixquicoti pro congana quixquicoti como jari' c'o jun nimlaj rtojbalil ja nyataj na chewe chila' chicaj. Quixquicoti como queri' ban chique ja rojer tak profeta chakaja' ban itzel chique.

¹³Ja rixix ix cani' atz'am, neban qui' tre ja quic'aslemal ja winak cani' nuban ja ratz'am ja nbano qui' tre ja nkati'. Pro ja ratz'am wi xtiyojtaji wi mchita rtzayil ¿nak c'a nchomarsbex chic rxin ari'? Ja wi queri' nuban jari' mchita noc wi', xa nch'akixel in npa̱k' chakan cumal winak.

¹⁴Ja rixix ix cani' luz, nesakirsaj quebey ja winak chiquewach wawe' chwach'ulew. Cani' tre jun tinamit parwi' jayu' c'o wi' mta moda ja maquita ntz'attaji.

¹⁵In cani' chique winak mta jutij xtiquetzij ta jun candil xtiquijupba' ta c'a jun caxon trij. Ja nqueban, nquetzij ja candil in nquijecba' utzc'a ja winak ja rec'o pa jay pa sak neq'ueje' wi' canojelal.

¹⁶In quirtac'ari' nuban ja luz ja c'o pa tak ewanma ixix chakaja', tisakirsaj quebey ja winak chiquewach utzc'a ja winak tok nquetz'at ja rutzil neban, eje'e' xtiqueya' ta ruk'ij ja Tatixel ewxin ja c'o chila' chicaj.

¹⁷Maxta tech'ob chwij chi anin inpenak chi nunyojo' ja ley xin Dios ja tz'ibtal can rmal ja Moisés nixtac'a ja ta chakaja' ja bin can je'e cumal ja profeta. Ma queri' ta, ma inpenak ta chi nunyojo', anin inpenak chi nunbana' cumplir.

¹⁸Queri' nbij chewe como jari' ley ni nbantaj wi' cumplir nojelal, nixtac'a c'o ta jutz'it tre ja maquita nbantaj cumplir. Ni katzij wi' ja xtinbij chewe ri', ma c'ayew ta nq'uisi caj nq'uisi rwach'ulew chwach ja c'o jun ti punto tre ja ley ja maquita nbantaj cumplir.

¹⁹Ja winak xa nak ta chi winakil wi c'o jun mandamiento rxin ja ley wi nqueban tre ni mta, masqui jari' mandamiento ma kas ta rjawaxic chi nnimaxi neche' tre, in wi queri' ja nquec'ut chiquewach winak, chakaja' eje'e' ma nimak ta quek'ij chipan ja gobierno xin chila' chicaj. Pro ja winak ja nquinimaj ja mandamiento in wi queri' ja nquec'ut chiquewach winak chakaja', eje'e' nimak quek'ij chipan ja gobierno xin chila' chicaj.

²⁰Anin nbij chewe, ja rewutzil wi xa junan ja cani' cutzil ja maestro ja netijon quixin ja winak tre ja ley xin Dios, wi xa junan ja cani' cutzil ja fariseo jari' ni maquixoc wi' chipan ja gobierno xin chila' chicaj, ni rjawaxic wi' chi nech'ucla'aj ja rewutzil.

²¹Ixix ec'waxan ja bitajnak can ojer chique ja winak chi: —Ma teban ta camíc, ja c'a wi c'o jun xtuban camíc jari' nk'e̱t na tzij trij. Queri' ja bitajnak can.

²²Pro ja ranin nbij chewe, wi c'o jun nuban ryewal tre jun rch'alal jari' nk'e̱t na tzij trij. In wi c'o jun nbij tre jun rch'alal: —Xat nacnic, k'eku'm awi', wi ne' tre jari' nc'amarel chiquewach ja nimak tak k'etol tak tzij chi nk'e̱t tzij trij. In wi c'o jun nbij tre: —Xat itzel winak, majun Dios awq'uin, wi ne' tre jari' ncaje' can jun nimlaj rpokonal chwach pa k'ak'.

²³Rmalc'ari' nbij chewe, ja tok c'oli ja rofrenda nec'amto wi ech'obon chi neya' chwach altar in netzujuj chwach ja Dios pro wi nurkaj chewe chi c'o jun ewach'alal ebanon ofender

²⁴mejor, ma tetzujuj ta na ja rofrenda, teya'a' can tri' ja bar c'o wi' ja raltar, jix jechomij na ewi' nabey ruq'uin ja rewach'alal. Ja tok xquixchomtaj ruq'uin quixmelojto, c'a tokori' c'a utz chic netzujuj ja rofrenda.

²⁵Cani' tre c'o ta jun nyo' parte chewij, mejor ja neban, tok emajon bey ixbenak pa k'etbaltzij techomij ewi' ruq'uin, nowi ma queri' ta neban, ja nyo' parte chewij arja' nixrujach pa ruk'a' ja ralcalta, ja c'a ralcalta nixrujach chic pa ruk'a' comisario in nixrucoj pa che'.

²⁶Ni katzij wi' ja xtinbij chewe ri' chi ni maquixelto wi' ja pa che', nixelto c'a pro netoj can na nojel ja rec'as, nixtac'a c'o ta jun ti centavo ja maquita xtetoj can.

²⁷In jun chic ec'waxan ja bitajnak can ojer chi: —Maxta teban rij tak quewi' ja rewixjayilal owi ewachajilal. Queri' ja bitajnak can.

²⁸Pro ja ranin nbij chewe, wi c'o jun masqui xa xutz'at jun ixok in xyarij kaj pa ranma jari' xuban rij rwi' ja rxjayil pa ranma.

²⁹Ja c'a panewach ja c'o pan ewiquik'a' wi xa rmal tok nixkaj chipan il mac mejor, tec'oto'el in tech'akijel. Queri' nbij chewe como más na utz netz'ila' jun panewach chwach ja nbe ja recuerpo chi jun pa k'ak'.

³⁰In ja rek'a' ja rewiquik'a' wi xa rmal tok nixkaj chipan il mac mejor, tekupijel in tech'akijel chakaja' como más na utz netz'ila' jun ek'a' chwach ja nbe ja recuerpo chi jun pa k'ak'.

³¹In jun chic ja bitajnak can ojer quewari': —Ja wi c'o jun xajutij xujach can ja rxjayil rjawaxic chi nuban jun wuj in ntz'ibaj chipan chi xajutij nuya' can, ja c'a wuj tok ntzuri nujach can tre ja rixok. Queri' ja bitajnak can.

³²Pro ja ranin nbij chewe, wi c'o jun xajutij xujach can ja rxjayil in ja rxjayil wi ma macunnak ta ruq'uin jun chic achi, arja' kas k'alawachili numin ja rxjayil chipan ja radulterio. In wi c'o jun achi nuc'am jun ixok jachon can jari' achi adulterio ja nuban.

³³In jun chic ec'waxan ja bitajnak can chique ja winak ojer chi: —Maxta ma katzij ta teban ja tok neban jurar pro jari' tebana' cumplir ja netzujuj tre ja kajaw Dios tok neban jurar. Queri' ja bitajnak can.

³⁴Pro ja ranin nbij chewe, majutij teban jurar. Ma tenataj ta ja caj chi rbanic jurar como ja caj jari' ocnak rtz'ulibal ja Dios ja nimlaj Rey

³⁵in nixtac'a nenataj ta rwach'ulew chakaja' chi rbanic jurar como ja rwach'ulew jari' ocnak rc'olbal rkan ja Dios in nixtac'a tinamit ta Jerusalén nenataj chakaja' como ja Jerusalén jari' ocnak ja rtinamit ja Dios ja nimlaj Rey

³⁶in nixtac'a nenataj ta ewí' chakaja' chi rbanic jurar como ja rixix maquixcowini xteq'uex ta rcoloril jun ti chirwach rsamal ewí' xteban ta sak tre owi k'ek.

³⁷Ja tok wi c'o je'e nebij ni tebij rubi', wi can, can quixche'e, nowi ma can ta, ma can ta quixche'e. Ja c'a wi c'o jule' chic tzij nebij ja wi ma ja tari' ja can owi ma can ta jari' jule' tzij xa ruq'uin diablo penak wi'.

³⁸In jun chic ec'waxan ja bitajnak can ojer chi: —Ja wi c'o jun xayoj jun rwach queri' nba̱n chawe atat chakaja', nba̱n rc'axel chawe, nyo̱j jun awach owi c'o jun xawasaj jun rey queri' nba̱n chawe atat chakaja', nba̱n rc'axel chawe, nwasax jun awey. Queri' ja bitajnak can.

³⁹Pro ja ranin nbij chewe, ma teya' ta rjil rc'axel chique ja nebanowi ja ritzelal chewe. Ja neban, wi c'o jun xuya' jun k'a' xewey teya'a' lugar tre chi nuya' chic jun chajuparaj.

⁴⁰In wi c'o chic jun xixruc'amel pa k'etbaltzij chi nrajo' numaj chewe ja recamisa ja neban, teya'a' tre in teya'a' echaqueta tre chakaja'.

⁴¹Ja wi c'o jun xixruban mandar chi nixoc chuxe' jun ijka'm in nixtre'el trij in nbij chewe chi pa jun kilómetro neya'a' wi', ja c'a neban ixix, tetzujuj tre chi pa ca'i' kilómetro neya'a' wi'.

⁴²Ja wi c'o jun c'oli xc'utuj chewe teya'a' tre in wi c'o jun nrajo' nukaj pwok chewe maxta ma teya' ta tre chakaja'.

⁴³In jun chic ec'waxan ja bitajnak can ojer chi: —Que'ewajo' ja reprójimo, ja c'a rec'ulel itzel que'etz'ata'. Queri' ja bitajnak can.

⁴⁴Pro ja ranin nbij chewe, que'ewajo' ja rec'ulel, ja tok ec'oli nebin itzel tak tzij chewe ja c'a rixix solo utzlaj tak tzij tebij chique, ja tok ec'oli ja xa itzel nixquetz'at ja c'a rixix solo utzil tebana' chique, ja tok ec'oli nixtz'ujuwi nixyok'owi owi nqueban pokon chewe ja c'a rixix tebana' orar pa quicuenta.

⁴⁵Quirtari' neban utzc'a chi ixix nij ix k'alaj wi' chi ix ralc'wal Dios ja Tatixel ewxin ja c'o chila' chicaj, cani' nuban arja' nlasajto k'ij pa quewi' xa nak ta chi winakil chi e itzel tak winak chi e utzlaj tak winak in chakaja' nkajsaj jab pa quewi' canojelal chi nimanel rxin chi ma nimanel ta.

⁴⁶Queri' nbij chewe como ixix ja wi xa queyon lok' ne'ena' ja lok' ixquina'on ixix ¿la c'o ta c'a jun rtojbalil ari' nyataj chewe nech'ob ixix? Ja wi xa queri' neban xc'a ix junan ari' cuq'uin ja molol tak impuesto como eje'e' lok' nquena' qui' chibil tak qui'.

⁴⁷In wi xa queyon ja rewach'alal ne'ek'ijla' ja queri' xc'a ix junan ari' cuq'uin ja winak ja xa nak ta chi winakil. Queri' nbij chewe como ja winak masqui ma cotak ta rwach ja Dios pro eje'e' nequik'ijla' ja cach'alal chakaja'.

⁴⁸Rmalc'ari' nbij chewe, cani' rbanon ja Tatixel ewxin ja c'o chila' chicaj ni majun falta tre ja rajoben ri'il c'o tre queri' c'a chewe ixix chakaja' rjawaxic chi ni majun falta tre ja rajoben ri'il c'o chewe.