Joãu 19

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

¹Nxe³nxa²ha¹te¹ Pi³la²jah³lai²na² sa²kxai³lu² ĩ³kwa³na³ka³tu̱³, Je³su²jah³la² sa²so¹sxã³ ĩ³ta³lo³wai¹ti³hi¹tain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

²Ain¹ka³tu̱³, so³ta²to² nũ̱³ka̱³txai²na² sa²kxai³lu² wai³lxa² so¹sxã³, wxa²xu³kxain¹sxã³, Je³su²jah³lai²na² a²ne³ka² ũ³nhe³hẽn¹kxain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Ain¹ka³tu̱³, wã²la² sau¹saun¹ka³lo³a² a²hxi²kan¹ta² si³yxau³ka³txa² ũ³whi²kxi²nha²ka³lo³hũ̱³ka³lo³a² ũ³whi²kxain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

³Ain¹ka³tu̱³, ã³ya̱u³son³kxain¹ka³tu̱³, ĩ³sa²nẽn¹kxi²ki³lxot3sxã³ ĩ³wai³ka³si³xain¹te³nah¹lxi¹: — Wi¹lhin¹te²si¹lxi¹. Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txa² a²hxi²kan¹te² si³yxau³ka̱t3si¹lxi¹. Ain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Ain¹ka³tu̱³, ye³ka³lxa¹txi³ wxa²ne³su²lain¹to³ta¹hxai²hẽ¹la².

⁴Nxe³nxa²ha¹te¹, Pi³la²jah³lai²na² wãn³txi³kxai²lu¹, a³li³xi²sxã³ Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txai²na² ãh¹ ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Ĩ³ne³ka²sah¹lxi³xi¹. Je³su²jah³lai²na² wxa²yen³nãu³a¹ wã²na³ũh¹xi¹nx2ta¹i¹. Jah¹lai²li² ko̱³nxe³ti³ kãi³ju³ta² hai³txi³ ĩ²a¹jah¹lo²sxa³i¹. Wi¹lhin¹jah¹lo²sye¹nx2ti³na³li¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².

⁵Ain¹ka³tu̱³, Je³su²jah³lai²na² a³li³ye²ta¹hxai²hẽ¹la². Wai³lxa³ka³lo³ai²na² ne³hẽ¹nha²sxã³, wã²la² sau¹saun¹ka³lo³a² wi²kxi²nha²sxã³, a³li³ye²ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³te³nah¹lxi¹, Pi³la²jah³lai²na² wãn³txi³kxai³lu¹, Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txai²na² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Nxe³jah³lxi³hẽ¹li¹. Jah¹lai²na² wi¹lĩ²jah¹lxi³hẽ¹li¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².

⁶Yxãn¹ta¹, wã³nxĩn¹ta² si³yxau³ka̱³ti³nãu³xain²txi³, a²sa³wi³ha³lxi³nãu³xain²txi³, Je³su²jah³lai²na² ĩ²ain¹tãu³ kãin² ĩ³wxan¹te³nah¹lxi¹: — Hi³sa³ka³txa² ĩ³hxi²kĩ¹la³kxi²sxã³ su²lhã³txa²sĩ¹nhẽ³li¹. Hi³sa³ka³txa² ĩ³hxi²kĩ¹la³kxi²sxã³ su²lhã³txa²sĩ¹nhẽ³li¹. Ain¹to³ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³nxa²ha¹te¹, Pi³la²jah³lai²na² wãn³txi³kxai³lu¹: — Wxãi²na² so¹jah³lxi³sxã³ hi³sa³ka³txa² su²lhã³jah¹lxi³hẽ¹li¹. Yxãn¹ta¹, jah¹lai²li² ko̱³nxe³ti³ kãi³ju³ta² hai³txi³ ĩ²a¹jah¹lo²sxa³i¹. Wi¹lhin¹jah¹lo²sye¹nx2ti³na³li¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².

⁷Nxe³nxa²ha¹te¹, Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txa² ã³nhai¹tũn³te²nãu³xai²na² wãn³txi³kxai³lu¹, ĩ³wa²lũ³xi²te³nah¹lxi¹: — Je³su²jah³lai²na² e³jau³xa² on³txi³hex1jau³sxa³i¹. “Txai²na², Txa²wã¹sũ̱³na² Si³yxau³tãu³a¹ A²tah²sa¹i¹.” Ain¹sĩ¹nhxai²na²hẽ³li¹. Nxe³jau³xai²na², on³jau³sa²sĩ¹nxa³i¹. Nxe³ha²kxai³, su²lhã³tain¹sĩ¹na¹ju³ta² wain³sĩn¹na³li¹. Su²lhã³tain¹sĩ¹na¹ju³ta³nũ³a², Txa²wã¹sũ̱³na² Si³yxau³tãu³a¹ a²ha³te̱h³nxã³nxa² ĩ³kwa³na³sa²sĩn¹ta¹hxai²hẽ¹li¹. Nxe³te³nah¹lxi¹: “A²nũ²a² Txa²wã¹sũ̱³na² Si³yxau³tãu³a¹ te²yã¹nxe³te²lox3nha²sxã³ ĩ³ye³jah¹lo²su² kxai²nãn²tu̱³, su²lhã³tain¹yah³lxi³hẽ¹li¹.” Sa²sĩn¹ta¹hxai²hẽ¹li¹. Jãx1nha¹ju³ta² ten³sa²sĩn¹nhai¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².

⁸Nxe³nxa²ha¹te¹, nxe³jau³xai²na² sa²kxai³lu² Pi³la²jah³lai²na² ain³kxain¹ka³tu̱³, ã²la² kãin² yuh³lxi³ta¹hxai²hẽ¹la².

⁹Ain¹ka³tu̱³, sxi²hai²na² ã³wi²xi²ka³tu̱³, ĩ³ye³sxã³, Je³su²jah³la² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Ĩh¹nũ¹la³ta̱³ yxau³jah¹lo²sin¹ji¹? Ain¹ta¹, Je³su²jah³lo²kxai³ wãn³txi³la³ yau³ka³na³ka³na³kxan²ti³ hai³txi³ ĩ³wa²lũ³xi²ta¹hxai²nxa³hẽ¹la².

¹⁰Nxe³nxa²ha¹te¹, Pi³la²jah³lai²na² wãn³txi³kxai³lu¹, Je³su²jah³la² ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Ĩh¹nxe³kxa²ya̱n³ti³ta̱³ ĩ³wa²lũ³xi²sa²nxãn³te²la¹xã³? Txai²na² hxi²kan¹te²sa¹i¹. Na¹ha²kxai³, ĩ³kwa³na³ai¹na¹kxai²nãn²tu̱³, su²lhã³nxa²si¹hai¹na¹jau³su² e³a¹kxai²nãn²tu̱³, su²lhã³nxain¹tu¹wi¹. Yxãn¹ta¹, sa²than²kxi²sa²tã³si¹hai¹na¹jau³su² e³a¹kxai²nãn²tu̱³, sa²than²kxi²sa²tã³nxain¹tu¹wi¹. Txai²na² hxi²kan¹khaix1te²sa¹i¹. Nxe³na¹ju³tai²na² ã³ne³wxen¹ji¹? Ta¹hxai²hẽ¹la².

¹¹Yxãn¹ta¹, Je³su²jah³la² wãn³txi³kxai³lu¹: — Nxet3sã¹lxi¹. Wxa²hxi²ka¹nĩn¹ju³tai²na², Txa²wã¹sũ̱³na² Si³yxau³tãu³u¹tai²na² oh³nãu³a¹ yxau³jah¹lu¹tai²na² ũ³hũ¹nxain¹ju³tai²la²na³li¹. Nxe²nxãn³ke³la³te²kxai³, hxi²ka¹nhĩ̱³nx2nxã̱³lxi¹. Nxe³ha²kxai³, wi¹kãi³txa²hẽ³li¹. Nxe²nxãn³kxai²nãn²tu̱³, Txa²wã¹sũ̱³na² Si³yxau³tãu³a¹ ĩ³xa̱n³ta³kxi¹nxa²kxa²ya̱n³ti³su², nxe³nxa²ha¹nhai¹. Yxãn¹ta¹, Kai³fa²sah³lai²na² wã³nxĩn¹te² si³yxau³ka̱x3khai³su² jah¹lai²na², wxa²hxi²ka³nãu³a¹ ã³yũ³sya¹nxain¹te¹ni²ti¹. A²nxe³jah¹la², Txa²wã¹sũ̱³na² Si³yxau³tãu³a¹ sa²yxo²ã³sxã³ kãi³sxã³ ã³yũ³sya¹nxain¹te³nai¹ti²ti¹. Ain¹jau³su², ã²la² ko̱³nxe³khai¹nxe³txi³ kãi³ain¹na³li¹. Jã¹nxain¹jau³su², ain¹na³li¹.

¹²Nxe³jau³xai²na², Pi³la²jah³lai²na² hi²sen³kxai³lu² ain³kxain¹ka³tu̱³, Je³su²jah³la² sa²than²kxi²sa²tã³ti³ten³khai¹xain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Yxãn¹ta¹, Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txai²na² wãn³txi³kxai³lu¹ yxo²sa³te̱¹txi³ ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Jah¹la² sa²than²kxi²sa²tã³sĩn¹txa³hẽ¹la². Sa²than²kxi²sa²tã³in¹kxai²nãn²tu̱³, hai³txi³ txa²wã¹hxi²kan¹ta² si³yxau³ka³khai³xa² Se²sa³jah¹la², a²ya̱³lhxa³lxi¹. A²nũ²a² ĩ²lu³te²a² ĩ³ye³kxai²nãn²tu̱³: “Txai²na² hxi²kan¹txa² si³yxau³ka̱³khai³sa¹i¹.” A²nxe³jah¹lo²su² kxai²nãn²tu̱³, Se²sa³jah¹la² ĩ³ko̱x1ko̱¹son²kxi²jah¹lo²su² hĩ̱³nx2na³li¹. Jã¹nxe³jah¹lo²su² na³li¹, Je³su²jah³lo²su¹. Nxe³ha²kxai³, sa²than²kxi²sa²tã³sĩn¹txa³hẽ¹li¹. Ya³nxa²sĩ¹na¹i¹. Se²sa³jah¹la² ĩ³xa̱n³ta³kxi¹nxa²kxa²ya̱n³ti³su², nxa²sĩ¹na¹nhai¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².

¹³A²nxe³jau³xai²na², Pi³la²jah³lai²na² ain³kxain¹ka³tu̱³, Je³su²jah³la² tẽ³sxã³, ha³lo²a² a³li³ka³tu̱³, tah³lxa³ka³txa² Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txa² wãn³txa² a²ĩ³lxa² Ka³ba³ta²ka³txa², ã³wxe³ta¹hxai²hẽ¹la². A²nxe³ka³txai²na², kxãn³su² Pi³la²jah³lai²na² ã³wxe³to³ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³sxã³, a²nũ²a² ĩ³lxa³thi¹nxa³te²a², ĩ²li³te²su² te²a², so³ta²to² nũ̱³ka̱³txa² ã³yũ³ain¹kxe³nũ³su² te²a², a²ha³lo²a² Pi³la²jah³lai²na² wã²nxũ̱¹ha̱in³nha²sxã³ ĩ³kwa³na³ain¹to³ta¹hxai²hẽ¹la². “Jah¹lai²na², su²lhã³txain¹yah³lxi³hẽ¹li¹.” Ta̱³nxa², “Sa²than²kxi²sa²tã³txain¹yah³lxi³hẽ¹li¹.” Ta̱³nxa², nxe³sxã³ Pi³la²jah³lai²na² wã²nxũ̱¹ha̱in³nha²sxã³ ĩ³kwa³na³ain¹to³ta¹hxai²hẽ¹la². Hĩ¹na², jã¹nxe³sxã³ Je³su²jah³la² ha³lo²a² wã²nxũ̱¹ha̱in³nha²te³lhxã³ Pi³la²jah³lai²na² ã³wxe³ta¹hxai²hẽ¹la².

¹⁴Nxe³hĩ¹na², Pas²kwa²nxe³je³na³kxa² a³lan²ti³hĩ¹nai³tã² ĩ³yũ¹li²nxa³ta̱³lxa² ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³nxa²ha¹te¹, Pi³la²jah³lai²na² wãn³txi³kxai³lu¹, Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txai²na² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Wxa²hxi²kan¹txa² si³yxau³ka̱³txa² ĩ²jah¹lxi³hẽ¹li¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².

¹⁵Yxãn¹ta¹, Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txai²na² wãn³txi³kxai³lu¹: — Jah¹la² ũ³nhũ̱³ha³lo²sa²tã³sxã³, hi³sa³ka³txa² ĩ³hxi²kĩ¹la³kxi²sxã³ su²lhã³txa²sĩ¹nhẽ³li¹. Ain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³nxa²ha¹te¹, Pi³la²jah³lai²na² wãn³txi³kxai³lu¹: — Wxa²hxi²kan¹txa² si³yxau³ka̱³txa² hi³sa³ka³txa² ĩ³hxi²kĩ¹la³kxi²sxã³ su²lhã³a¹ju³ta³nũ³a² wain³te²la¹xã³? Ta¹hxai²hẽ¹la². Yxãn¹ta¹, wã³nxĩn¹ta² si³yxau³ka̱³ti³nãu³xai²na² wãn³txi³kxai³lu¹, ĩ³wa²lũ³xain¹te³nah¹lxi¹: — Kwa²nhi¹lxi¹. Txa²nũ̱³ka̱³txa² hxi²kan¹ta² si³yxau³ka̱³txa² Se²sa³jah¹lo²so¹lxin³sĩn¹na³li¹. Ã̱³xa² yũ³sĩ¹nxa³i¹. Ain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

¹⁶Ain¹ka³tu̱³, Pi³la²jah³la² hi²sen³kxai³lu¹, Je³su²jah³la² sa²so¹ti³hit1sxã³ Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txai²na² hxi²ka²nãu³a¹ ã³yũ³yhain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Hi³sa³ka³txa² ĩ³hxi²kĩ¹la³kxi²sxã³ su²lhã³ain¹ju³ta³nũ³a² ã³yũ³yhain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Nain¹ka³tu̱³, Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txai²na² hi²sen³kxai³lu¹, Je³su²jah³la² sa²so¹sxã³ tẽ³sxã³ a³li³ain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

¹⁷Te³nah¹lxi¹, Je³su²jah³lo²kxai³lu¹ hi³sa³ka³txa² sa²ka³la³ki³hẽt1so¹nha²sxã³ ã³nxai³ta¹hxai²hẽ¹la². Ha³lo²a²ko³xa² a²ĩ³lxa² Txa²wã¹ne³ka³lo³a²je³na² Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txa² ĩ³yĩ¹li²jau³xa² Ko²ko³ta³jen³su² nxe³je³na² ã³nxai³ta¹hxai²hẽ¹la².

¹⁸Nũ¹ã¹, hi³sa³ka³txa² ĩ³hxi²kĩ¹la³kxain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Ain¹ka³tu̱³, a²wi¹nẽ³tãu³a¹ a²nũ²a² ã̱³xa² ka³na³ka³nat3sxã³ ĩ³hxi²kĩ¹i², a²wã̱³tãu³a¹ a²nũ²a² ã̱³xa² ka³na³ka³nat3sxã³ ĩ³hxi²kĩ¹i², nain¹ka³tu̱³, wi³wi³tot3sxã³ Je³su²jah³la² ĩ³hxi²kĩ¹i², nxe³ain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

¹⁹Nxe³ju³ta², Pi³la²jah³la² ĩ³kwa³na³sxã³ wãn³txa² ĩ³yĩ¹li²jau³xa² hi³a³ka³lo³a² ũ³wha²li¹lhxã³ hi³sa³ka³txai²na² sa²kxai³lu² a²ne³ka̱³lo³ka³nãu³a¹ ĩ³yĩ¹ne³hẽ¹ta¹hxai²hẽ¹la². Ũ³wha²li¹lain¹jau³xai²na²sa¹: — Je³su²jah³lai²na² Na³sa³re²thĩ³na² to̱n¹jah¹lai²la¹i¹. Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txai²na² hxi²kan¹ta² si³yxau³ka̱³khai³xai²la¹i¹. Nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².

²⁰Nxe³jau³xai²na², Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txa² wãn³txain²txi³ ũ³wha²li¹li², wãn³txa² yau³xã̱³xa² la³tĩ²yau³xain²txi³ ũ³wha²li¹li², ã̱³xa² wãn³txa² yau³xã̱³xa² Kre²ka² nũ̱³ka̱³txa² wãn³txain²txi³ ũ³wha²li¹li², ain¹ta¹hxai²hẽ¹la². A²nxe³je³na² ha³lo²a² Je³su²jah³la² ĩ³hxi²kĩ¹la³kxain¹je³na² Je³ru³sa³lẽ²thĩ³na² sxi²ha² kãin²khai¹nxe³thĩ³na² u̱n²ta³kxi²nxa³jen³su² ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³ha²kxai³, ũ³wha²li¹lain¹jau³xai²na² a²nũ²a² ka³lxa¹tũ̱³ka̱³txa² Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txi³su² te²nũ̱³ka̱³txa² ĩ²ain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

²¹Ĩ²ain¹ka³tu̱³, wã³nxĩn¹ta² si³yxau³ka̱³txa³nãu³xa² wãn³txi³kxai³lu¹, Pi³la²jah³lai²na² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Wãn³txa² ũ³wha²li¹lin¹jau³xai²na² ũ³sa²ya¹txa²sĩ¹nhẽ³li¹. Ũ³sa²ya¹tin¹kxai²nãn²tu̱³, wãn³txa² tah²yau³xa² ũ³wha²li¹txa²sĩ¹nhẽ³li¹. “‘Txai²na² Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txa² hxi²kan¹ta² si³yxau³ka̱³khai³sa¹i¹.’ Jau¹xai²na² Je³su²jah³lai²na² e³ain¹sĩn¹na²hẽ³li¹.” Nxe³jau³xai²na² so¹lxi³, ũ³wha²li¹lhxã³ ĩ³yĩ¹li²nẽ³hẽt1ja³sain¹sĩ¹nhẽ³li¹. Ain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

²²Yxãn¹ta¹, Pi³la²jah³lai²na² wãn³txi³kxai³lu¹, ĩ³wã²lũ³xain¹te³nah¹lxi¹: — Wãn³txa² ũ³wha²li¹la¹jau³xai²na², hãi¹nxe² yxau³tu¹wi¹. Ũ³sa²ya¹txã³lho³li¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².

²³Nxe³nxa²ha¹te¹, Je³su²jah³lai²na² ĩ³hxi²kĩ¹la³kxi²sxã³ ũh³wxe³ta³lu²nain¹ka³tu̱³, so³ta²to² nũ̱³ka̱³txa² sa²kxai³lu² ha¹li¹ ha¹li¹ jah¹la²nãu³xa² sa²kxai³lu², Je³su²jah³lai²na² a²wã²la²ka³lo³a² wi²kxi²nha²ka³lo³a² wxa²sa²so¹te²tu̱³ ai³ain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Yxãn¹ta¹, a²ha³la³se³nãn¹ta³ka³lo³a² wã³kon³kxain¹ta¹hxai²hẽ¹la². A²nxe³ka³lo³ai²na² hãi¹nxe³sxã³ wxa²xu³ka³lo³su² ta¹hxai²hẽ¹la². Ũh³yxã̱i¹ka³lo³su² ta¹hxai²nxa³hẽ¹la².

²⁴Ain¹ka³tu̱³, so³ta²to² nũ̱³ka̱³txai²na² ĩ³ye³lain¹te³nah¹lxi¹: — Ta³ka²lo¹ai²na² wã²la² wi¹khai¹nx2na³li¹. Sa²ten²txi³te²txai³ya³sah¹lxi³txa³hẽ¹li¹. Hãi¹nxe³sxã³ tah³lxa² wẽ³sa² o²la³kxi²sxã³ wã²nxũ̱¹ha̱in³nha²ki̱³tu¹wi¹. A̱in³nha²ki̱³jah¹lo²nũ³a² ka³na³ka³na³jah¹lo²nũ³a² a²wa³kxẽn³yah³lo²nũ³su² tu¹wi¹. Nxe³yhain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Yhain¹sxã³, jã¹nxain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Ain¹ka³tu̱³, Sũ̱³na² ha³te̱h³nxã³nxa² kxã³nhxĩ¹nu¹ta²kxai³ ũ³wha²li¹la³kxi²nẽ³ta¹hxai²ti³ai¹ti²tu³wa². Nxe³te³nah¹lxi¹: — Txa²wã²la³ka³lo³a² wxa²sa²so¹te²tu̱³ ai³li², txa²ha³la³sẽ³nãn¹ta³ka³lo³a² sa²kxai³lu² tah³lxa² wẽ³sa² o²la³kxi²sxã³ a²wa³kxẽn³yah³la² nũ̱¹ha̱in³nha², sain¹tu¹wi¹. Ta¹hxai²ti³ai¹ti²tu³wa². Nxe³jau³xau³hxai²tẽx1 jã¹nxe³sxã³ hĩ¹na² so³ta²to² nũ̱³ka̱³txai²na² kãi³ain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

²⁵Yxãn¹ta¹, hi³sa³ka³txa² a²si³ka³lah³yu³ta² Je³su²jah³la² a²hã³ka³na² sax3nũ², a²hã³ka³na² ha³lĩn³ta³ka³lxa² sax3nũ², Ma³ri²a³ka³lxa² Klo²pah³la² sxe³xa³ka³lxa² sax3nũ², Ma³ri²a³ Ma³ta³lẽ²na³ka³lxa² sax3nũ² nxe³ain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

²⁶Nxe³ka³tu̱³, Je³su²jah³lai²na² sa²kxai³lu¹ ĩ²sxã³ a²hã³ka³na² ĩ²ai¹nha²kxai³, a²sa³wi³sxa² a³lxi²khai¹nxe³kxah³lo²su² jah¹la² ĩ²ai¹nha²kxai³, ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³te³nah¹lxi¹: — Hã³ka² nxe³nxi¹, jah¹lai²na² wxa²wẽt3sũ̱³na³li¹. Ĩ²txu¹ni¹. Je³su²jah³la² wãn³txa², a²hã³ka³na², nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².

²⁷Nxe³nũ²la² ha³na³ka³lxi³ ĩ³ye³te³nah¹lxi¹: — Nxe³txi¹. Ta¹ka³lxai²na² wxa²hã³ka³nu²hũ̱³na³li¹. Ĩ²txa²hẽ³li¹. Je³su²jah³lai²na² wãn³txa², a²sa³wi³sxai²na², nain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Nain¹sxã³ kwẽn¹ta²kxai³ a²sa³wi³sxai²na² sa²kxai³lu², Je³su²jah³la² a²hã³ka³nai²na² ã³tẽ³sxã³ sxi²ha² ã³wih¹sxã³ yxau³sxã³ sa²hau³kot3sa²tẽ³ain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

²⁸Nxe³nxa²ha¹te¹, Je³su²jah³lai²na² a²ẽ¹nãn¹jau³kxai³lu¹: — Hĩ¹na², txa²wa³ka³li³yu³ta² ta³lu²na¹xã¹. Nxe³ha²kxai³ a²yxo²a² e³te³nah¹lxi¹: — Ya̱³lxu²sa²na³li¹. Ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³ju³ta², kxã³nhxĩ¹nu¹tai²na² Txa²wã¹sũ̱³na² ha³te̱h³nxã³nxa² ũ³wha²li¹jau³xau³hxai²tẽx1 jã¹nxe³sxã³, Je³su²jah³la² e³ta¹hxai²hẽ¹la².

²⁹Nxe³ka³tu̱³ta¹, yain³txa² yau³xa², u²va²yau³xa² khon³sxã³ ka³yha²jau³xa² kwa³ta³lẽ³na² yxau³ye²ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³te³nah¹lxi¹, a²nũ²a² kwa² yxau³te²su² te²a² ĩ³yi²lho¹tũ̱³xa² sa²so¹sxã³ ka³yha²jau³xai²na² ũ³hũ̱¹kxa²sai¹sxã³, hi³sa³ka³txa² wa²tãi¹tãi¹ka³txa² ũ³ki³wi²kxa²so¹sxã³ tẽ³sxã³ Je³su²jah³la² a²yxo²a² ũh³yxo²tẽ³ũ¹hain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

³⁰Ain¹ka³tu̱³, Je³su²jah³lai²na² sa²kxai³lu², ĩ³yi²la³kxi² ĩ³na²ta³lun²yain¹te²ka³ka¹: — Txa²wĩ³na² wa³ka³li³yu³ta² ta³lu²na¹i¹. Nxe³ka³tu̱³, ĩ³ku³thu²nha²sxã³, a²wi¹tãu³a¹ a³li³yain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

³¹Nxe³hĩ¹na², sa²ba³to³ nxe³ju³ta² ã²la² hxi²kan¹khai¹nxe³te² sa²ba³to³ nxe³ju³ta² a²sũ²ta³ti³kxai³ ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³ha²kxai³, Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txa² a²hxi²kan¹txi³nãu³xa² hxi²waun³ta³kxain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Hxi²waun³ta³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Ka³nxa³ha²txai²na² Sa²ba³to³ nxe³ki̱³ju³tũ³a² a²hxi²kan¹khaix1nxe³ki̱³ju³ta³nũ³a² ã³yo̱n³ki̱³tu¹wi¹. Ki̱³sa²kxai³, ya³lu²te²nãu³xa² nũ²a² hxi²kĩ¹la³kxi²sxã³ hi³sa³ka³txa² sa²ka²la¹hẽt1sxã³, Sa²ba³to³ nxe³ju³tai²na² e³lẽ³na² wxe³kxi²nẽ³te³ji¹khi³. Ha³lo²a² yxo²ha³kxai²na² ã³kho³kxi²nẽ³kxa²ya̱n³ti³su² nxe³nxa²ha¹nha²khi³. Ki̱³nhai¹. Ain¹jau³su², hxi²waun³ta³kxain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Jã¹nxain¹kxa²ya̱n³ti³su², ã³wxã³sxã³, Pi³la²jah³la² ĩ³wã̱³txain¹te³nah¹lxi¹: — A²nũ²a² ĩ³hxi²kĩ¹la³kã¹in¹kxah³lo²nãu³xa², txa²wã¹su³ya³ta³la³ka³txai²na² whãi²na¹ ĩ³su³ãu²la³kxã¹sxã³ su²lhã³ti³hi¹txa²sxã³ ya²lu²te²nãu³xa²nũ²a² sa²so¹ti³hi¹txa²sĩ¹nhẽ³li¹. Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txa² a²hxi²kan¹txi³nãu³xa² wãn³txa², ta¹hxai²hẽ¹la². Ain¹ka³tu̱³, Pi³la²jah³la² wãn³txi³kxai³lu¹: — Hai³yo¹. Jã¹nxa¹tu¹wi¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².

³²Nxa²ha¹te¹, Pi³la²jah³la² ĩ³kwa³na³nxa²ha¹te¹, so³ta²to² nũ̱³ka̱³txa² sa²kxai³lu¹ hi³sa³ka³txa² ã³tĩ̱³xain¹tãu³, a²nũ²a² ã̱³xa² ha¹lin¹te²nãu³xa² Je³su²jah³la² ĩ³hxi²kĩ¹la³kxi²yain¹kxah³lo²nãu³xa² yxau³tãu³a¹ ãn³tĩ̱³xain¹tãu³, a²wi¹lhi¹nãn¹jah¹lain²txi³ ĩ³su³ãu²la³kxã¹sxã³ ĩ³ya²lu¹ti², ãn³ta³lo³hẽn²ti²jah¹lain²txi³ ĩ³su³ãu²la³kxã¹sxã³ ĩ³ya²lu¹ti², ain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

³³Ain¹ta¹, Je³su²jah³la² yxau³tãu³a¹ ã³tĩ̱³xain¹tãu³: — Ya³lun²tai¹. Ain¹sxã³ ĩ³su³ãu²la³kxã¹ain¹ta¹hxai²nxa³hẽ¹la².

³⁴Yxãn¹ta¹, so³ta²to² nũ̱³ka̱³txai²na² ka³na³ka³na³jah¹la² yu̱³la² a³lu²ta³wxi²a² tẽ³sxã³ Je³su²jah³lai²na² a²ti²ta³nã³yu³tai²na² ũ³txi²ta³nã³ja³lxu³kxi²sxã³ ũ³tau¹tain¹ka³tu̱³, kwẽn¹ta²kxai³ a²ti³ha²yau³xa² ha³li̱³ka³ni², ĩ̱³yau³xa² ha³li̱³ka³ni² ye²ta¹hxai²hẽ¹la².

³⁵Ha³lo²ai²na² a²nũ²a² ĩ²sxã³ ĩ³hen³txi³sa²sĩn¹na²hẽ³la². Nxe³sa²sĩn¹jau³su², ĩ³ye³kxi²ti³hi¹txa²lxi³sĩn¹na²hẽ³la². Wãn³txi³tu̱³ yxo²ĩ²si¹nx2ti³jau³nũ³su² ĩ³ye³kxi²ti³hi¹txa²lxi³sĩn¹na²hẽ³la². A²nxe³jah¹lai²na², ĩ³ye³kxi²sa²sĩn¹jah¹lai²na². Wãn³txi³khai³xa² so¹lxi³ e³jah¹lo²su² sĩn¹na³la². — Ha³lo²a² wi¹lĩ²sxã³ wãn³txi³tu̱³ ĩ³ye³kxi¹nx2ta¹i¹. Nxe³sa²sĩn¹na²hẽ³la².

³⁶Kxã³nhxĩ¹nu¹ta²kxai³, Txa²wã¹sũ̱³na² Si³yxau³tãu³a¹ ha³te̱h³nxã³nxãn¹jau³kxai³lu¹: — Jah¹la², hai³txi³ txa²wã¹su³a²nãu³xa² su³ka³na³ka³na³te²su³a² ha³ta̱³nxãn²txi³ ĩ³su³ãu²la³kxai¹nxa³lho³li¹. Nxe³jau³xain²txi³ ha³te̱h³nxã³nxãn¹jau³su² ha²kxai³, ha³na³ka³lxi³:

³⁷— Ũ³tau¹tain¹kxah³la² ĩ²ain¹tu¹wi¹. Nxe³jau³xain²txi³ ha³te̱h³nxã³nxãn¹jau³su² ha²kxai³, ta¹hxai²ti³ai¹ti²tu³wa². Nxe³jau³xau³hxai²tẽx1 jã¹nxe³sxã³, kwẽn¹tai²na² a²ya³la³tu̱³ kãi³ain¹ta¹hxai²ti³ai¹ti²tu³wa².

³⁸Nxe³nxa²ha¹te¹, Jo³se²ah³la² A³ri³ma³te²a³thĩ³na² to̱n¹jah¹lo²su² ta¹hxai²hẽ¹la². Je³su²jah³la² a²sa³wit3sxu² ta¹hxai²hẽ¹la². Yxãn¹ta¹, Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txa² ã³nhai¹tũn³te²nãu³xa² yuh³lxi³yhu¹jau³su² hãi¹sũ̱³ni²ta¹hxai²hẽ¹la². A²nxe³jah¹lai²na² sa²kxai³lu², Pi³la²jah³lai²na² wxã³sxã³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Je³su²jah³la²nũ²a² sa²ka³na³kxi²sah²lxun¹nhai¹. Hãi¹nxũ¹sẽ¹li¹. Jo³se²ah³la² wãn³txa², ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³ha²kxai³lu¹: — Hãi¹nxũ¹nxa²ha¹i¹. Jã¹nxe³sẽ¹li¹. Pi³la²jah³lai²na² wãn³txa², ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³sxã³ Jo³se²ah³lai²na² sa²kxai³lu², hi³sa³ka³txa² ã³tĩ̱³sxã³, Je³su²jah³la² nũ²a² sa²ta²la³kxi²sxã³ sa²ka³na³kxain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

³⁹Nxe³ju³ta², Ni³ko³tẽ²yah³lo²su², kxã³nxai³kxai³ Je³su²jah³la² ka³nxah³ta² ha³la³ka³lxa³lon³kxi²jah¹lo²su² ta¹hxai²hẽ¹la². A²nxe³jah¹lo²su² te²kxai³lu¹, kwẽn¹tai²na² ã³wxã³sxã³, hĩ³ne³kxa² wi¹lũ³khai¹nxe³tẽ³kxa² ha³ti²a² kãin²tẽ³na² wxa²ne³ki¹sxã³ ah³sxã³ tẽ³sxã³, Jo³se²ah³la² ã³tĩ³xi²yha¹te²lon³ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³nxa²ha¹te¹, ha¹lin¹jah¹lo²nãu³xai²na² sa²kxai³lu², Je³su²jah³la² nũ²a² sa²so², hĩ³ne³kxai²na² wi¹lũ³tẽ³kxain³txi³ sa²so² ya³sxã³, whãi²na¹ wã²la² a³lu²khaix1ka³lo³a² sa²wa̱³lã̱u²kxi²ta³lun²ya³ta¹hxai²hẽ¹la². Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txa² a²nũ²a² ya³lu²te²a² sa²nĩ̱³kxi²kxa² yã¹nxe³te³lhxã³ kãi³ain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

⁴¹Nxe³ha²kxai³, ha³lo²a² ĩ³hxi²kĩ¹la³kxain¹ko³xa² ya̱³nũ̱³ta³ko³xa² ta¹hxai²hẽ¹la². A²nxe³ko³nãu³a¹, tah³lxẽ¹na² ta²hẽ³na² wa³nũn³tẽn³su² tẽ³na² a²nũ²a² ã̱³xa² nũ²a² sa²wi¹sxã³ sa²nĩ̱³kxai¹nxa³tẽ³na² ta¹hxai²hẽ¹la². A²nxe³tẽ³na², Je³su²jah³la²kxai³ sa²nĩ̱³kxain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

⁴²— Ka³nxa³ha²txai²na², Pas²kwa²nxe³je³na³kxa² wa³kxẽ³no̱n³ki̱³tu¹wi¹. Tẽ¹nai²na² u²lxa³tẽ³na² sa²wi¹yha³sẽ¹li¹. Ain¹sxã³, Je³su²jah³la² sa²nĩ̱³kxi²ya³ta¹hxai²hẽ¹la².