1Áábekéhjáa páñétúejpi llúúvájté avyéjuube nééhií: —¿Ava ɨ́mɨááné ehdu teénej?
2Áánélliihyéhjáa neebe diityéke: —Ámuúha tamúnaaj, cáhawáá ámúhakye o nééne mélleebúcunuj. Muuráhjáa Mépiivyéébé ɨ́htsútuube íjcyaabe bóhówaavé méɨhdé múnáajpi Aavaráaúvudívú Haráavúi dibye péétúné ɨhde Metsopotáámiá iiñújɨri íjcyáábedívu.
3Áábekéhjáa neébe: “Pámeere dihyájkímuke díiiñújɨma dɨ́hvéjtsóne peeco uke o wállóóné iiñújɨvu.”
4Ahdújucóhjáa muurá dibye íiiñújɨ́ Caadéatu péébe úújeténé Haráavu. Ááné boonétúhjáa cááni dsɨ́jɨ́vétsihdyu Píívyéébere tsivá dííbyeke íñe ícyooca meíjcyáné iiñújɨvu.
5Aanéhjáa ɨ́mɨááné dííbyeúvuke iájcuíñé iñéérónáa tsáhái dibye dííbyeke ájcutú tééné iiñújɨvu. Árónáacáhjáa ihdyu neebe dibye dsɨ́jɨ́véné boone iájcuíñé dííbyéj tsɨɨménémúháábekéréjuco díbyeúvúi tsɨ́ɨ́mávátúrónáaáca.
6Áhduréhjáa neebe dííbyeúvudítyú llíyaaténéj tsɨɨménémúhaabe tsííñé iiñújɨri tsíjtyé hójtsɨ́ pañe íjcyame ɨ́cúbáhrámeíiñe 400 píjcyá hajchóta.
7Téhduréhjáa Píívyéébe néé diityédítyu: “Eene kééné iiñújɨ múnáá hójtsɨrí ditye íjcyámema teene ó ímíbájchoóhi. Ááné boone ó ijchívyétsoó téhullétú diityéké ookéréjuco ditye ɨɨ́ɨ́cúve íchihvu.”
8Muuráhjáa Píívyéébe Aavaráaúvuma muhdú dibye íjcyáíñé pityájcoju imyéénéne néé pámeere dííbyéj tsɨɨménémúhaabe ikíhdyahɨ́rótsámeíki. Ahdújucóhjáa dibye méénune ílli Itsáake ɨtsɨ́ɨ́máváábeke 8 coojɨ́vá dibye íjcyátsihvu. Áhduréhjáa diibye ílli Itsáaréjuco méénune íllíkye Jacóóboke. Aabéhjáa idyé Jacóóbó meenú téhdure ɨ́ɨ́tsɨ́ɨ́meke 12-nevá dohjɨ́ba múnaa mee ijraéémú ɨhdéejtéké ɨtsɨ́ɨ́mávámeke.
9Aaméhjáa diitye méɨhdé múnaa Jacóóboúvuj tsɨ́ɨ́mé nomíutáávahíjcyá íñahbe Jotséedi. Áánemáhjáa dííbyedívú tsaatéké ditye náhjɨ́henúmé tsajtyé dííbyeke Ejíhtó iiñújɨvu. Áróóbekéhjáa ihdyu Píívyéébe pɨ́áábohíjcyá panéváré dííbyeke pátyehíjcyánéhjɨtu.
10Aanéhjáa dííbyeke dibye túkévéjtsónej péévéré teene Ejíhtó iiñújɨ́ avyéjuube Paraóó ímí dííbyeke pícyohíjcyáhi. Muuráhjáa dííbyeke pícyoobe íiiñújɨ́ túkevéjtsoobe íjcyaabe téhdure páneere dííbyé tsíeméné tehméébé dibye iíjcyaki.
11Áijyúhjáa muurá mítyane mɨ́amúnaa ɨ́cúbáhrámeí ájyábari Ejíhtó iiñújɨɨ, Canaáá iiñújɨɨ, íjcyájɨ́ɨ́cu múnaa. Tsáháhjáa téijyu méɨhdé múnáaúvudi majcho íjcyatúne.
12Árónáacáhjáa Jacóóboúvú Ejíhtó iiñújɨri tsátsii majcho íjcyane iwáájácúne wallóó ɨ́ɨ́tsɨɨme méɨhdé múnáaúvuke ditye téhullétú tsane iújcutéki.
13Ááné hallúvúhjáa tsiiñe péémedívú botsíi Jotséé waajácútsámeí diitye íñahbémudívu. Átsihdyúhjáa diibye Ejíhtó iiñújɨ́ avyéjuube waajácújucóó caatyé múnáajpi dibye íjcyane. Áánélliihyéhjáa neebe dibye ɨpɨ́úva pámeekéré imúnáake.
14Ahdújucóhjáa Jotséé pɨ́uváné cááni Jacóóboke pámeere ihyájkímú 75-meva íjcyámema.
15Aaméhjáa téhulle ícyahíjcyámé pámeere dsɨ́jɨvé 12-nevá dohjɨ́ba múnaápe mee ijraéémú ɨhdéejte íjcyame diibye cááni Jacóóbomájuco.
16Áámeúvukéhjáa tétsihdyu icyúúúrómeke tsúúcajátú tsiiñe iáábyúne tsajtyémé Tsikyéevu diibyéhjáa Aavaráaúvú Hamóoúvúj tsɨ́ɨ́medítyú áhdóné nijkyénetu icyúúuki.
17Aanéhjáa Píívyéébe Aavaráaúvuke pítyájcóne éévé tsúúca pɨ́ɨ́hɨ́náa memúnaa éhnííñevu llíyaaté mityáméjuco teene Ejíhtó iiñújɨvu.
18Áijyúhjáa tsíjpiiyéjuco úcaavéné tééné iiñújɨ́ avyéjúúbedívú Jotséeúvuke wáájácútuúbe.
19Aabéhjáa iállíñe ɨ́cúbáhrahíjcyá diityédi. Áánemáhjáa nehíjcyaabe ditye ɨ́ɨ́tsɨ́ɨ́méwuúmuke iwáámíuhíjcya béhnére ɨtsɨ́ɨ́máváméwuújɨke.
20Téijyúhjáa Moitséeúvú tsɨ́ɨ́mávámeííbyeke Píívyéébe ímí ɨjtsúcunúhi. Áábéwúukéhjáa cáánímutsi téhmehíjcyá pápihchúú nuhbáva.
21Áábéwúukéhjáa tsúúca dityétsí wáágoójúcóóróóbeke Ejíhtó iiñújɨ́ avyéjúúbé ajyúwá iújcúúbeke keemévetsóhi.
22Áábekéhjáa ditye úwááboobe waajácú páneere diityé múnaápe wáájácuhíjcyanéhjɨ. Aabéhjáa ávyétá tujkéveebe ɨɨná imyéénúnetu, iíhjyúvánetu, panévatúre.
23Aabéhjáa 40 pijcyábájuco íjcyaabe ɨ́jtsámeí imúnáake iááhɨ́vetéiñe.
24Aabéhjáa téhullévú péébe cábuuvé Ejíhto múnáajpi memúnáájpidi ɨ́cúbáhrahíjcyáábedívu. Áábekéhjáa lliihyánuúbe.
25Áijyúhjáa ɨjtsúcunúúbé memúnáaúvú tsúúca wáájacúné dííbyej tééveri Píívyéébe diityéké ditye ɨ́cúbáhrámeíhíjcyánetu íjchívyétsoíñe. Árónáacáhjáa ihdyu tsáhái ditye wáájácutúne.
26Ááné tsijcyóójɨ́hjáa idyé úújetéébé tsamútsíyé memúnáajtétsí méénújcatsímútsidívu. Áámútsikyéhjáa imílléroobe idyówajcáróne. Árónemáhjáa neebe diityétsikye: ¿Ɨ́veekí ámuhtsi tsané múnáajtétsíyé meíjcyamútsí méméénújcatsíhi?
27Árónáacáhjáa ímichi cáábyedítyú tene tújkévaabe diibye Moitséeke nééhií: “¿Múha uke picyóó ímítyúnéhjɨ́ ímibájchoobe u íjcyaki?
28¿Mityá oke ú lliihyánuú éhnéijyu Ejíhto múnáájpikye u llííhyanúdu?”
29Ehdúhjáa dibye néénetu ílluréjuco Moitséé wááneé. Aabéhjáa úújeté Madiáá iiñújɨvu. Aabéhjáa téhulle tsííñé iiñújɨri íjcyaabe tsɨ́ɨ́mavá míítyétsikye téhullétú ityáábáválledívu.
30Aanéhjáa 40 pijcyábájuco dibye ɨ́ɨ́néubárá píívyétúné iiñújɨri íjcyánáa níjkyéjɨ múnáajpi bóhówaavé dííbyedívú úméhéwu péétécunúné pañe ‘Tsinaíi’ némeíhbáúj pɨɨhɨ́vu.
31Ááneríhjyáa mítyane ullévenúúbe. Áánélliihyéhjáa ímíñeúvú ɨɨ́ɨ́te dibye pɨ́ɨ́hɨ́vérónáa Píívyéébe dííbyeke nééhií: “Oo ámúhá Piivyéébé ó ijcyá dɨ́ɨhdé múnáaúvúu Aavaráaa, Itsáaa, Jacóóboo, íjcyame oke cáánívahíjcyaábe.” Ááneríhjyáa iíllityéne úúvécunúúbé tsáhájuco tsiiñe ɨ́ɨ́tetúne.
33Áábekéhjáa tsiiñe neébe: “Díjtyúhápaajɨ́né tácorɨ́jcó íñe úhdivu o bóhówáávénélliíhye.
34Muurá ó waajácú tahñéjté Ejíhtori íjcyame wánícyámeíhijcyáné ɨɨ́cúbáhrámeíñeri. Áámeke dijtyééveri o íjchívyétso íñe úhdivu ó bóhówaavéhi. Ahdícyane uke ó wallóó tééné iiñújɨvu.”
35Ehdúhjáa Píívyéébe néé Moitséeke éhnéhjáa memúnáajtétsiúvú ‘¿múha uke picyóó ímítyúnéhjɨ́ ímibájchoobe u íjcyaki?’ nééróóbeke. Píívyééberéhjáa ihdyu néé úméhéwu péétécunúné pañe níjkyéjɨ múnáajpi dííbyedívú bóhówáávéébej tééveri dibye memúnáaúvuke iíjchívyétsoki.
36Ahdújucóhjáa méénúráítyúronéhjɨ́ imyéénúnej tééveri dibye íjchívyetsóné méɨhdé múnáaúvuke Ejíhtó iiñújɨtu. Aaméhjáa ɨ́ɨ́néubárá píívyétúné iiñújɨvu pééme Tújpáñe Móóa pajtyé nújpacyo dówáávéjɨ́jtori. Aabéhjáa téhulle 40 pijcyábá íjcyaabe méénuhíjcyá méénúráítyúronéhjɨ.
37Aabéhjáa mee imúnáadítyú nééhií: “Píívyéébere muurá pícyoó méhdityu íhjyú uubálle múnáájpikye íñe o íjcyadu nééííbyeke. Aabe ihdyu nééne méllééboco.” Ehdúhjáa néébeúvu.
38Aabéhjáa muurá ɨ́ɨ́néubárá píívyétúné iiñújɨri méɨhdé múnáaúvuma íjcyáábedívú níjkyéjɨ múnáajpi bóhówaavé ‘Tsinaíi’ némeíhbaúvú. Áábemáhjáa iíhjyúváne ájcuube dííbyeke Píívyéébé taúhbaju cáátúnúmeíñevu dibye iájcu méɨhdé múnáaúvuke.
39Áróóbekéhjáa tsá ditye cáhcútsohíjcyatúne. Ílluréhjáa dííbyeke ityáhjálléne tsiiñe imíllerómé ióómiñe Ejíhtó iiñújɨvu.
40Áánemáhjáa dííbyé nahbe Aróoke néémeé: “Mééma meenu Píívyéébedu néméhjɨke piéhullévúré meóómícyooca meke ditye ityúkévéjtsoki. Kiávú íñe díñahbe Moitséé úújeté mekée Ejíhtó iiñújɨtu iíjchívyétsónema.”
41Ahdújucóhjáa ditye níjcyone jééú ocájíwuúdú néébeke. Áábekéhjáa ɨ́ɨ́cúvehíjcyámé iyámeke illííhyánúméhjɨdi. Ááneríhjyáa mítyane ímíjyuuvémé iiye iñíjcyóóbeke ɨɨ́ɨ́cúvehíjcyáneri.
42Áánélliihyéhjáa ílluréjuco Píívyéébe diityéké ɨ́hvejtsóné ditye awáá idyúúrúvahíjcya caame íévéhóówari íjcyáméhjɨke. Muurá dííbyé ihjyú uubálle múnáájpí waajácúháámɨtu nééneé: ¿Acáa ámuha ijraéémú oke méɨ́ɨ́cúvehíjcyá iyámeke mellííhyánúmedi 40 pijcyábá ɨ́ɨ́néubárá píívyétúné iiñújɨri ámuha meíjcyácoóca?
43Tsáhaá. Muuráhjáa oke ɨ́ɨ́cúvetúmé ámuha méɨ́ɨ́cúvehíjcyá ámuháyé meméénúméhjɨke. Áánemáa ámuha métsatyéhijcyá níjcyotáábé Moróoke ihjyáwúuma. Áhdurée ámuha métsatyéhijcyá níjcyotáábé mɨ́ɨ́cúruwa Rejpáake Píívyéébedi ámuha medíllónema. Áánéllii ámúhakye ámúhá iiñújɨtu o íjchívyétsómeke ó wálloó Babiróóníá iiñújɨ́ ehnííñevu. Ehdúhjáa muurá Píívyéébé ihjyú uubálle múnáajpi caatúnúhi.
44Aanéhjáa muurá téhulle ɨ́ɨ́néubárá píívyétúné iiñújɨri méɨhdé múnáaúvudi íjcyaja iyámé mɨɨhénetu méénúmeíjyá duurúvaja dityéhjáa Píívyéébé taúhbaju cáátúnúmeíñé newáyuwááné pícyohíjcyaja. Ehdúhjáa méénuube Moitséeúvú Píívyéébe dííbyeke néhdújuco muhdúhjáa iájtyumɨ́du.
45Aajájucóhjáa dityéúvú ɨ́ɨ́netsóné tsííñé iiñújɨvu Píívyéébéhjáa Jotsoéeúvuma tééjɨ múnáake ibótoácóne dííbyeke ájcujɨ́vu. Áájaréikyéhjáa ícyahíjcyá Dabíiúvú íjcyáné hajchóta.
46Aanéhjáa diibye Dabíiúvú waajácú ímí Píívyéébe dííbyeke pɨ́aabóne. Áánélliihyéhjáa imílléroobe imyéénune béhja Jacóóboúvúu téhdure cáánívahíjcyaabe Píívyéébé wáábyuta teeja iyámé mɨɨhénetu méénúmeíjyá cápayóóve.
47Áronéhjáa íllíyéjuco Tsaromóoúvú méénune teéja.
48Árónáa Píívyéébe tsá íjcyatú apááñéré duurúvaja mɨ́amúnaa méénújá pañe. Muurá ihdyu ihdícyátsɨhjɨ́ríyé diíbye. Muurá íllu dííbyé ihjyú uubálle múnáajpi nééhií:
49Níjkyéjɨri táavyéjú ijyáwá hallúrí o íjcyaabe ó ejécunú páneere ííñujɨ. Aanéjɨ́ɨ́va ¿muhdɨ́ɨ́váne já ámuha óóma méméénuú tétsihyi o íjcyaki?
50Aanéjucóo páneere múhdúné tsíeméné íjcyane o ípívyejtsóne. Ehdúhjáa neebe Píívyéébe íhjyú uubálle múnáájpij tééveri.
51Árónáa ámuha ávyétá nuuhéjujte meíjcyámé ɨ́buúúné éhne Píívyéébeke wáájácútúmé ɨ́buúúnédu. Aame ámuha Píívyéébé Apííchó nééné tsihdyúré méícyahíjcyá méɨhdé múnáaúvúu ícyahíjcyádúre.
52¿Acáa cáábyeké Píívyéébé ihjyú uubálle múnáadítyú méɨhdéejtéúvú pevénéré ɨɨtécunúhijcyáhi? Muuráhjáa lliihyánuhíjcyámé ɨ́mɨáábé Críjto ííñujɨ́vú tsááiñe úúbállehíjcyárómeke. Aabée muurá Críjto tsááróóbeke ámuháyéjuco mellííhyanúne.
53Muuráhjáa tsúúca ámúhama níjkyéjɨ múnáaj tééveri Píívyéébé taúhbaju íjcyájúcooróné tsá ámuha melléébohíjcyatúne.
54Ehdúhjáa Ejtéébá néénéllii dííbyedívú cayóbáávatémé íhwáñeene ɨɨ́hdónema.
55Aanéhjáa diibye Ejtéébá Píívyéébé Apííchó ípañe íjcyaabe ájtyumɨ́ níjkyéjɨri Píívyéébe íavyéjuri íjcyáábé úníuri Jetsóó íjcyáábeke.
56Aabéhjáa nééhií: —Muurá ó ájtyumɨ́ Mɨ́amúnáájpidívúu ípívyééveebe níjkyéjɨri Píívyéébé úníuri íjcyáábeke.
57Ehdúhjáa dibye néérónáa íllure íñúhejúúné iwátájcóne dííbyé tujkévetu túruuvémé íhjyúcunúmére.
58Aaméhjáa técoomítyú tsiéllevu itsájtyéébeke áámuhíjcyá néwayúúnevu. Aaméhjáa íwajyámúúné ityácórɨ́jcámeíjyahjɨ́vú téhmetsó tsaapi ováhtsá ‘Tsáoro’ némeííbyeke.
59Aabéhjáa Ejtéébá ditye áámúroobéré Píívyéébema íllu ihjyúváhi: “Ávyéjuúbej, tabóhɨ́ duúcu.”
60Átsihdyúhjáa ɨmɨ́móúúvéne kéévánécoba neébe: “Ávyéjuúbej, dɨ́ɨ́cúvedí íñe íjtye ímityúné méénúróneri.” Ehdúhjáa iñétsihdyu dsɨ́jɨ́veébe. Aanéhjáa Tsáoro ímí ɨjtsúcunú ditye dííbyeke llííhyanúne.
