Acts 20

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

¹Yangka-jangka kulu wiri-jangka, kujalu-jana Kirijini-patu ngarrurnu kulungku Yipija-wardingki-paturlu, ngula-jangkaju ngaka-pardu-karilki, Puurlurluju-jana yajarninjarla turnu-manu Kirijini-patuju. Ngulaju-jana jarungku pirrjirdirli lani-wangu-manu manu pirrjirdi-manu, ngulangkuju yungulu marriwarlu purami Jijaji lani-wangurlu. Ngula-jangkaju, Puurluju kuja-jana wangkaja, “Ngaju kapurna pina-yanilki yangka-kurra Majatuniya-kurra.” Junga-juku, jakuru-pungu-jana yalumpurla-juku Puurlurluju, ngula-jangkaju yanulku pina Majatuniya-kurra.

²Kujalpa yaninja-yanu, ngulajulpa kulkurrukulkurru nyinanja-yanu kirri-kari kirri-kari-wana, ngulangkaju-jana yimi-ngarrirninja-yanu jaru-kari jaru-kari Jijaji-kirlangu. Ngulangkujulpa-jana yapa panu jarungkuju lani-wangu-manu manu pirrjirdi-manu marriwa-karda. Ngula-jangkaju, yukajarralku ngurrara-kari-kirralku yirdi-kirraju Kiiriji-kirra.

³Yalirla Kiirijirla nyinaja marnkurrpaku kirntangi-patuku. Ngula-jangkaju, jurnarrpalku-nyanu turnu-manu pina-yaninjakungarntirlilki yungu pina-yaninja-yani ngurrara-kurra yirdi-kirra Jiriya-kurra. Ngula-puruju, jarulkurla nganangku mayi yimi-ngarrurnu Puurlukuju, kujalpalurla nyanunguku jangkardu jaaly-manu Juwu-patu pakarninjaku. Ngula-kujakuju pina-manngu-nyangu yungu pina-yani yangka-wana-yijala Majatuniya-wana wirliya-wana.

⁴Ngaka-pardu-karilki, yapa-patu wati-patulu yanu kamparru-juku ngajarrakuju Puurluku manu ngajukuju, jurntalu-jarrangku yanu kamparru yali-kirra kirri-kirraju yirdi-kirraju Turaja-kurra. Ngulangkanyalpalu-jarrangku pardarnu ngajarrakuju. Ngulaju nyampunyalu yirdi-patu: Jinta-kariji yirdiji Japatara kirri-wardingki Piriya-wardingki, ngulaju ngalapi-nyanu Piruju-kurlangu; jirrama-kariji yirdi-jarraju Rditarrku manu Kuntaja, ngula-jarraju-pala kirri-wardingki-jarraju Tijilunika-wardingki-jarra; jinta-kariji yirdiji Kayiju ngulaju kirri-wardingki Turrpi-wardingki; jinta-kariji yirdiji Timiji; jirrama-kariji yirdi-jarraju Tijika manu Tirupima, ngula-jarraju-pala ngurrara-kari-wardingki yirdi-wardingkiji Yajiya-wardingki. Nyampu-patunyalpalu-jarrangku pardarnu ngajarrakuju kamparruju kirringkaju Turajarlaju.

⁶Kala kujarlijarra ngajarra yarnkajarra Kiiriji-ngirliji, ngula-warnujurlujarra kulkurrulku jupu-karrija jinta-karirla kirri-karirla yirdingka Pilipayirla. Ngulangkajurlujarra pungu Purlapa Wiri Juwu-kurlangu yirdiji Mangarri Rampaku Lalypa-nyayirni, kujarlunya yungurlijarrarla pulka-pinyi Kaatukuju. Ngula-jangkaju, warrkarnurlujarra pawurtu-kurralku, ngula-kurluju parraku rdakakurlijarra jingijingi yanu mangkuru wiri-wana yali-kirra kirri-kirra yirdi-kirra Turaja-kurra. Yalirlanyarnalu-jana rdipija yangka-patukuju wati-patuku kujalu yangka kamparru-wiyi yanu. Ngula-jangkaju, nyinajarnalu jintaku wiyikiki Turajarlaju.

⁷Ngula-jangkaju, turnu-jarrijarnalu wuulywuulypa Jarrirtiyirla jinta-kurra yuwarli-kirra, ngulaju kankarlarra ruumu-pardu-karirla kankarlu-warnurla. Ngulangkajurnalurla mangarri ngarnu kurapaka Jijaji-kirlangu Warlalja-Wiri-kirlangu yungurnalu manngu-nyanyi wajawaja-maninja-wangurlu. Ngula-jangkaju, Puurluju wangkajalpa-jana tarnnga-nyayirni yapa-patukuju jukurrakungarnti wurnakungarnti. Yalirla ruumurla witangka, jarra-kari jarra-karilpalu witawita waraly-karrinjarla jankaja kankarlumparra-warnu ruumurlaju yungurnalu nyanyi jarrangka.

⁹Mungangkalkuju kulkurru-kariji, Puurluju wangkaja-jukulpa-jana yapakuju. Yalirla ruumurla, jintalpa kurdu-warnu wati yirdiji Yutika nyinaja wintawurla kankarlu, ngulangkujulpa purda-nyangu Puurlu wangkanja-kurra. Kujalpa-jana Puurlu wangkaja-juku yapa panuku, ngula-puruju yangkaju yirdi Yutika jardangkulku pungu. Ngula kuja pungu jardangkulku wintawurla, ngula-ngurluju jardalku kaninjarra walya-kurra wantija, ngulaju kankarlarra-nyayirni-ngirli. Ngulaju turdurr-ngunaja wantinja-warnuju tarnnga-kurra. Ngulakuju Kirijini-patuju jitinja-yanulu kaninjarra walya-kurra. Junga-juku, manulu turdurr-ngunanja-warnulku nyurnu palkaju.

¹⁰Ngula-warnuju Puurlurlangu jitinjarla yanurla turdurr-ngunanja-warnuku nyurnukuju. Ngularla Puurluju yaarl-wardu-karrunjunu nyurnukuju, ngulangka-nyanu wardu-yirrarnu nyanungurlu kankarlumparra-warnu nyurnungkaju. Ngula-jangkaju, Puurluju-jana wangkaja, “Ngula-juku, wajampa-wangulu nyinaka! Wankarulku!”

¹¹Ngula-jangkaju, Puurluju pina-jana jirrnganja warrkarnu yangka-kurra-yijala ruumu-pardu-kurra kankarlu-warnu-kurra, ngulalpalu yangkangka-yijala ruumurla pina-nyinaja, ngulangkaju mangarrilkilpalu-nyanu warru yungu, ngulajulu ngarnulku mangarriji. Ngula-jangkaju, Puurluju yarda-jana wangkaja yangkangka jintangka-juku mungangkaju, ngulaju wangkaja-jana jaruju rdangkarr-kurlu-kurra mungangka jingijingi. Ngula-warnuju, kuja wanta pardijarni, ngula-puruju yampinjarla jurnta-jana yarnkaja wurnalku.

¹²Yangka kurdu-warnu yirdiji Yutika, ngulajulu nyanungu-nyangurlu wungu-warnurluju kangu wankarulku nyanungurra-nyangu-kurralku ngurra-kurra ngulaju wardinyi-nyayirnirli.

¹³Ngula-jangkaju, Puurluju wangkaja-nganpa nganimpakuju, “Kamparrujulu yanta nyurrurlaju pawurturla yali-kirra kirri-kari-kirra Yajaja-kurra. Ngaju karna ngaka yanirra wirliya purdangirli. Ngula-kurra kajirna yukamirra, ngula-jangkaju ngakaju ngajurlangu karna warrkarnirra pawurturlaju yali-ngirliji kirri-ngirliji.” Junga-juku, Puurlujurnalu yampinjarla yarnkajarralku pawurturluju, ngula-jangkajurnalu yanurra Yajaja-kurra.

¹⁴Kujarnalu yukajarra yali-kirra kirri-kirra Yajaja-kurra, ngula-kurraju-nganpa Puurlu rdipijarnilki wirliya. Ngula-jangkajurnalu Puurluju kangulku pawurtu-kurralku. Ngula-jangkaju, yardarnalu yarnkajarra kurlirra-purdalku kirri-kari-kirraju yirdi-kirraju Mitilini-kirra.

¹⁵Ngula-jangkaju, yanurnalu jintaku parraku, parra-pardu-karilki jingijingi yanurnalu mangkururla-juku nguru-wana yirdi-wana Kayuju-wana. Kujalparnalu yanurra-juku kulkurrukulkurru mangkuru-wana-juku, ngulajurnalu jingijingi yanu kirri-wana yirdi-wana Yipija-wana yaruju-juku. Puurluju ngampurrpajulparla nyinaja Jurujulumu-kurraku jingijingi yaninjakuju yungu-jana yalumpurlaju jirrnganja pinyi Purlapa Wiri yirdi Pintikuju. Kujarlanya jingijingi yanu Yipija-wana Puurluju. Ngula-warnuju, yanurrarnalu parra-pardu-karirlalku yirdi-kirra ngurra-kurra Jamaja-kurra. Ngula-jangkajurnalu yarda yarnkaja kirri-kari-kirra yirdi-kirraju Lituju-kurra.

¹⁷Puurlu kuja yukajarni Lituju-kurra, ngulangka kirringka Litujurla wati jinta yilyaja Yipija-kurraku yungu-jana wati-patu yajarninjini yalirla Yipijarla jarlu-patu jaajikingarduyu-patu. Junga-juku, yajarnunjunu-jana. Ngula-jangkaju, yarnkajalkulu pina Lituju-kurraju.

¹⁸Kujalu yukajarra Lituju-kurra, ngulajulurla yanurra Puurluku, manu Puurlu-jana wangkaja, “Ngaju kankujulu milya-pinyi-jala. Kujarna ngaju yanurnu nyampu-kurra ngurrara-kurra Yajiya-kurra nyurru-wiyi, kujarnarla nyampurla ngurungka Yajiyarla rdurrjurnu nyinanjaku manu warrki-jarrinjaku nyurrurla-nyangurla nyampurla ngurrararla, nyampurraju milya-pinyi kankulu nyurrurlarluju nyiyarningkijarra kujalparna nyarrpa warrki-jarrija.

¹⁹Kulalparnaju ngajulurluju pulka-pungu manu jamuru-karrija nyampurrakuju warrkikiji, lawa. Ngarilparnarla ngulaju marlaja warrki-jarrija Warlalja-Wiriki Jijajiki. Ngula-puruju Juwu-patujulpajulu warru japirdija ngajukuju yungujulu murrumurru-mantarla manu pungkarla tarnnga-kurra. Ngulangkujulpajulu warrarda muntuku-manu manu warrarda ngurrju-manu yulanjaku. Ngula-puruju ngarilparnarla wurra-juku warrki-jarrija Jijajiki.

²⁰Milya-pinyi kankujulu nyurrurlarlu ngajuju, kularna-nyarra nyarrpalku jaruju jurnta wuruly-mardarnu nyurrurlakuju, mukurna-nyarra yimi-ngarrurnu ngurrangka nyurrurla-nyangurla manu yuwarlirla nyurrurla-nyangurla manu yarlungka yurrujurla, ngulajurna-nyarra muku pinarri-manu nyiyarningkijarra ngurrju warrajarlu milparniwarrarla yungunkulu pinarri-jarri manu yungunkulu pirrjirdi-jarri.

²¹Yangka kujarna-jana yimi-ngarrurnu Juwu-patuku manu Juwu-wangu-patuku karlirr-yaninja-kujaku, ngulajurna-jana pututu-pinjarla wangkaja kuja, ‘Nyurrurlarlu yampiyalu nyiyarningkijarraju punkuju manu warntarlaju, ngula-jangkajulu pina-yaninjarla yalala-yirraka Kaatulku. Manu walalurla nyinaya Warlalja-Wiriki Jijajiki.’ Kujanyarna-jana wangkaja yapa panukuju nyurru-wiyiji.

²²“Kaatu-kurlangu Pirlirrpa wangkajaju ngajuku Jurujulumu-kurraku yaninjaku. Kulalparna nyiyakulku wurra-mantarla Pirlirrpaju. Jalangu kajirna Jurujulumu-kurra yarnkami, ngulangkaju yapangkuju nyarrpa-mani mayi kapujulu, karijaja. Ngajuju ngari karna kutu yarnkamirra-juku yali-kirraju.

²³Nyampuju karna milya-pinyi wita ngari Pirlirrpa kujaju nyurru-juku wangkaja, kujalparna warru wapaja kirri-kari kirri-kari-kirra, ngulajuju warnkiri-manu kujarlu, ‘Yapangkuju kapungkulu murrumurru-mani, manu kapungkulu puuly-mardarninjarla yirrarni rdakungka.’ Kujanyaju wangkaja Pirlirrpaju.

²⁴Ngulaju ngula-juku. Ngulakuju kularnaju wajampa-jarri ngajuju. Lawarna ngajuju, kajijili ngajuku warrarda japirdimi manu warrarda murrumurru-mani, ngulaju ngula-juku. Ngula-puruju ngajuju yungurnarla warrarda marlaja warrki-jarri Warlalja-Wiriki Jijajiki. Nyurru-wiyiji yungu warrkiji ngajukuju, ngulaju kapurna warrkiji lawa-mani. Kapurna-jana warru yimi-ngarrirni yimi Ngurrju Kaatu-kurlangu yapa panuku kuja kajana Kaatu yimiri-nyayirni nyina yapakuju.”

²⁵Ngula-jangkaju, Puurluju-jana yarda wangkaja, “Warrurna-nyarra yimi-ngarrurnu Kaatu-kurlu yangka kuja kangalpa Warlalja-Wiri nyina nyanunguju. Jalanguju karna-nyarra yampinja-yani, kulankujulu ngajuju yarda nyanyilki.

²⁶Wangkami karna-nyarra yirriyirri-nyayirni manu jungarni-nyayirni nyampuju jaru. Kajirna-nyarra yampinja-yani jalangurlu, ngula-jangkaju, kajinpa ngana-puka karlirr-yani Kaatu-kujaku, ngula-warnurluju kulalpanpaju nyiyakulku wakikarla ngajuju kulungkuju.

²⁷Lani-wangurlurna-nyarra muku yimi-ngarrurnu jaruju jurnta mardarninja-wangurlu. Manurna-nyarra muku yimi-ngarrurnu jaruju Kaatu-kurlangu-kurlu yangka kuja-ka nyanungurlu Kaaturlu jirringi-yirrarninjarla jungarni-mani nyiyarningkijarra ngurrju yapakuju. Nyampunyarna-nyarra muku yimi-ngarrurnu.

²⁸“Nyurrurla-paturlu wiriwirirli jaajikingarduyu-paturlu, warrawarra-kangkalu-nyanu karlirr-yaninja-kujaku, manulu-jana yapa-paturlangu warrawarra-kangka Kirijini-patu. Yali-patu Kirijini, ngulaju-jana yajarnu Pirlirrparlu Kaatu-kurlangurlu, manu-nyarra nyanungu-paturlangu yungu nyurrurlaku yungunkulu-jana warrawarra-kanyi. Yangka kuja Kaatu-kurlangu ngalapi-nyanu Jijaji palija watiya warntawarntarla, ngulangkunya-nyanu yapaju yajarnu Kaaturluju nyanungu-nyangu warlalja. Ngulajulu-jana warrawarra-kangka jiyipikingarduyu-piyarlu kuja kalu-jana yangka jiyipikingarduyurlu warrawarra-kanyi jiyipi. Ngula-piyarlu-yijala warrawarra-kangkalu-jana.

²⁹Ngajuju, milya-pinyi karna-nyarra, kajirna-nyarra nyampu-ngurlu yampinja-yani nyurrurla, ngulakuju Kirijini-wangu-patu kapulu-nyarra jinta-kari jinta-kari jangkardu yanirni warlkanji-kari warlkanji-kari jaru-kurlu ngulaju yimirr-yinjakungarnti. Kapulu-nyarra warrarda karla-karrinjarla murrumurru-mani ngulaju warnapari-piyarlu, kuja kajana warnaparirli jiyipi warrarda wajirli-pinjarla pinyi, ngula-piyarlu-yijala Kirijini-wangu-paturlu kapulu-nyarra warrarda karla-karrinjarla murrumurru-mani.

³⁰Ngalya-kariji nyurrurla-nyangurlangu turnu-warnu Kirijinirlangu kapulu warlka-yijala wangka. Ngulangkuju kapulu-nyarra warlkangku Kirijini-wangu-paturlu yimirr-yinyi yungulu-nyarra ngalya-kari Kirijini yapa jurnta kanyi Jijajiki.

³¹Nyampunya karna-nyarra yarda wangka: Nyurrurlarlu, warrawarra-kangkalu-nyanu warlkanji-kari warlkanji-kari-kijaku muurlparlu. Ngula-juku ngajujulu manngu-nyangka-juku kujarna-nyarra marnkurrpaku yukuriki pinarri-manu nyiyarningkijarra jaruju Kaatu-kurlangu, ngulaju yulanja-karrarlu, kujalparna-nyarra yulaja nyurrurlakuju.”

³²Ngula-jangkaju, Puurluju-jana yarda wangkaja, “Payirni karna-nyarrarla Kaatu nyurrurlakuju yungu-nyarra warrawarra-kanyi yimiri-nyayirnirli. Nyanungu-nyangu jaru, ngulangku kapu-nyarra pirrjirdi-mani nyurrurlaju. Manu nyanungurluju kapu-nyarra yinyi nyiyarningkijarra yangka kuja-nyarra jangku-pungu nyurru-wiyi nyurrurlaku yapaku kuja kankulurla nyina nyanungu-mipaku.

³³“Ngaju kularnarla ngana-kurlanguku yapa jinta-kari-kirlangukuju talakuju manu jurnarrpakuju liji-yirrarnu, lawa.

³⁴Ngulakujurnajurla ngaju-nyangu-kurlu warlalja-kurlu rdaka-kurlu warrki-jarrija nyurru-wiyiji talakuju, ngula-kurlurlunya warrawarra-kangulparnaju ngajulurlu, manu ngaju-nyangu puntu-watirlangu. Nyurrurlarluju kankulu-nganpa milya-pinyi nganimpaju, kulalparnalu-nyarra nyurrurlaju payurnu nyiyarlangukuju.

³⁵Ngula-puruju, yangkankujulu ngajuju nyangu-jala kujalparna nurna-nyayirni warrki-jarrija. Kuja-piya-yijalarlipa ngalipalku warrki-jarriyarla nurna-yijala talakuju yungurlipa-jana ngula-kurlurlunya marlajarra-wati jina-mardarni. Kujanya-jana wangkaja Jijaji Warlalja-Wiriji yangkakuju kurdungurlu-patuku nyurru-wiyiji, ‘Kajingki yapa jinta-karirli nyiya-puka yinyi nyuntuku, ngulaju ngurrju-karrikarri. Kala kajinparla nyuntulurlu yinyi nyiya-puka yapa jinta-kariki, ngulaju ngurrju-nyayirni!’ Kujanya-jana wangkaja Jijajiji.”

³⁶Kuja Puurlu wangkanja-warnu rdiily-parnkaja, ngula-warnuju-jana jarntarru mirdijirrpijirrpi pirri-manu jirrnganja Kirijini-kariyi-nyanuku, ngularla yati-wangkaja Kaatukulku, manu-jana wangkaja Puurluju kuja, “Kulankujulu yarda nyanyilki.” Ngulakuju yapajulurla panu-juku muntuku-jarrinjarla muku yulaja. Manulu ngamurlu-manu, manulu nyunjurnu wirlki-jarrarla jakuru-pinjakungarntirliji. Ngula-jangkaju, yapajulurla rdanparnu pirntinyarra-kurra mangkuru wiri-kirra, ngulangkanya Puurluju pawurturla warrkarnu wurna yaninjakungarntilki.