پەند-نەسىھەتلەر 25:4-24 in Uighur

⁴ ئاۋۋال كۈمۈشنىڭ پوقى ئايرىلىپ تاۋلانسا، ئاندىن زەرگەر نەپىس بىر قاچا ياساپ چىقار.

⁵ ئاۋۋال پادىشاھنىڭ ئالدىدىكى رەزىل خىزمەتكارلىرى قوغلىۋېتىلسە، ئاندىن ئۇنىڭ تەختى ئادالەت ئۈستىگە قۇرۇلار.

⁶ پادىشاھنىڭ ئالدىدا ئۆزۈڭنى ھەممىنىڭ ئالدى قىلىپ كۆرسەتمە، ئۇنىڭ ئالدىدىكى ئەربابلارنىڭ ئورنىدا تۇرۇۋالما؛

⁷ ئورنۇڭنى ئۆزۈڭدىن يۇقىرى جانابقا بېرىپ، ئۇنىڭ ئالدىدا پەگاھقا چۈشۈرۈلگىنىڭدىن كۆرە، ئۆزگىلەرنىڭ سېنى تۆرگە تەكلىپ قىلغىنى ياخشىدۇر.  

⁸ ئالدىراپ دەۋاغا بارمىغىن، مۇبادا بېرىپ، يېقىنىڭ ئۈستۈن چىقىپ سېنى لەت قىلسا، قانداق قىلىسەن؟

⁹ يېقىنىڭ بىلەن مۇنازىرىلەشسەڭ، باشقىلارنىڭ سىرىنى ئاچما.

¹⁰ بولمىسا، بۇنى بىلگۈچىلەر سېنى ئەيىبلەيدۇ، سېسىق نامدىن قۇتۇلالمايسەن.

¹¹ ۋاقتى‫‪‎-‎‬‬جايىدا قىلىنغان سۆز، كۈمۈش رامكىلارغا تىزىلغان ئالتۇن ئالمىلاردۇر.

¹² قۇلاققا ئالتۇن ھالقا، نەپىس ئالتۇندىن ياسالغان زىننەت بۇيۇمى ياراشقاندەك، ئاقىلانىنىڭ ئاگاھلاندۇرۇشى كۆڭۈل قويغاننىڭ قۇلىقىغا يارىشار.

¹³ خۇددى ئورما ۋاقتىدىكى تومۇزدا ئىچكەن قار سۈيىدەك، ئىشەنچلىك ئەلچى ئۆزىنى ئەۋەتكۈچىلەرگە شۇنداق بولار؛ ئۇ خوجايىنلىرىنىڭ كۆكسى‫‪‎-‎‬‬قارنىنى ياشارتار.  

¹⁴ يامغۇرى يوق بۇلۇت‫‪‎-‎‬‬شامال، يالغان سوۋغاتنى ۋەدە قىلىپ ماختانغۇچىغا ئوخشاشتۇر.

¹⁵ ئۇزۇنغىچە سەۋر‫‪‎-‎‬‬تاقەت قىلىنسا، ھۆكۈمدارمۇ قايىل قىلىنار، يۇمشاق تىل سۆڭەكلەردىنمۇ ئۆتەر.

¹⁶ سەن ھەسەل تېپىۋالدىڭمۇ؟ ئۇنى پەقەت تويغۇچىلا يە، كۆپ يېسەڭ ياندۇرۇۋېتىسەن.

¹⁷ قوشناڭنىڭ بوسۇغىسىغا ئاز دەسسە، ئۇلار سەندىن تويۇپ، ئۆچ بولۇپ قالمىسۇن.

¹⁸ يالغان گۇۋاھلىق بىلەن يېقىنىغا قارا چاپلىغۇچى، خۇددى گۈرزە، قىلىچ ۋە ئۆتكۈر ئوققا ئوخشاشتۇر.

¹⁹ سۇنۇق چىش بىلەن چايناش، توكۇر پۇت بىلەن مېڭىش، كۈلپەت كۈنىدە ۋاپاسىز كىشىگە ئۈمىد باغلىغاندەكتۇر.

²⁰ قىش كۈنىدە كىشىلەرنىڭ كىيىمىنى سالدۇرۇۋېتىش، ياكى سۇدا ئۈستىگە ئاچچىق سۇ قۇيۇش، قايغۇلۇق كىشىنىڭ ئالدىدا ناخشا ئېيتقاندەكتۇر.  

²¹ دۈشمىنىڭنىڭ قورسىقى ئاچ بولسا، نان بەر؛ ئۇسسىغان بولسا سۇ بەر؛   

²² شۇنداق قىلساڭ، بېشىغا كۆمۈر چوغىنى توپلاپ سالغان بولىسەن، ۋە پەرۋەردىگار بۇ ئىشنى ساڭا ياندۇرىدۇ.

²³ شىمال تەرەپتىن چىققان شامال قاتتىق يامغۇر ئېلىپ كەلگەندەك، چېقىمچى شۇم چىراينى كەلتۈرەر.

²⁴ سوقۇشقاق خوتۇن بىلەن ئازادە ئۆيدە بىللە تۇرغاندىن كۆرە، ئۆگزىنىڭ بىر بۇلۇڭىدا يالغۇز يېتىپ‫‪‎-‎‬‬قوپقان ياخشى.  

⁴ Авал күмүчниң поқи айрилип тавланса, Андин зәргәр нәпис бир қача ясап чиқар.

⁵ Авал падишаһниң алдидики рәзил хизмәткарлири қоғливетилсә, Андин униң тәхти адаләт үстигә қурулар.

⁶ Падишаһниң алдида өзүңни һәмминиң алди қилип көрсәтмә, Униң алдидики әрбабларниң орнида турувалма;

⁷ Орнуңни өзүңдин жуқури җанабқа берип, униң алдида пәгаһқа чүшүрүлгиниңдин көрә, Өзгиләрниң сени төргә тәклип қилғини яхшидур.  

⁸ Алдирап дәваға бармиғин, Мабада берип, йеқиниң үстүн чиқип сени ләт қилса, қандақ қилисән?

⁹ Йеқиниң билән муназириләшсәң, Башқиларниң сирини ачма.

¹⁰ Болмиса, буни билгүчиләр сени әйипләйду, Сесиқ намдин қутулалмайсән.

¹¹ Вақти-җайида қилинған сөз, Күмүч рамкиларға тизилған алтун алмилардур.

¹² Қулаққа алтун һалқа, нәпис алтундин ясалған зиннәт буюми ярашқандәк, Ақиланиниң агаһландуруши көңүл қойғанниң қулиқиға яришар.

¹³ Худди орма вақтидики томузда ичкән қар сүйидәк, Ишәшлик әлчи өзини әвәткүчиләргә шундақ болар; У ғоҗайинлириниң көкси-қарнини яшартар.  

¹⁴ Ямғури йоқ булут-шамал, Ялған соғатни вәдә қилип махтанғучиға охшаштур.

¹⁵ Узунғичә сәвир-тақәт қилинса, һөкүмдарму қайил қилинар, Жумшақ тил сүйәкләрдинму өтәр.

¹⁶ Сән һәсәл тепивалдиңму? Уни пәқәт тойғучила йә, Көп йесәң яндуруветисән.

¹⁷ Хошнаңниң босуғисиға аз дәссә, Улар сәндин тоюп, өч болуп қалмисун.

¹⁸ Ялған гувалиқ билән йеқиниға қара чаплиғучи, Худди гүрзә, қилич вә өткүр оққа охшаштур.

¹⁹ Сунуқ чиш билән чайнаш, Токур пут билән меңиш, Күлпәт күнидә вапасиз кишигә үмүт бағлиғандәктур.

²⁰ Қиш күнидә кишиләрниң кийимини салдуруветиш, Яки суда үстигә аччиқ су қуюш, Қайғулуқ кишиниң алдида нахша ейтқандәктур.  

²¹ Дүшминиңниң қосиғи ач болса, Нан бәр; Уссиған болса су бәр;   

²² Шундақ қилсаң, бешиға көмүр чоғини топлап салған болисән, Вә Пәрвәрдигар бу ишни саңа яндуриду.

²³ Шимал тәрәптин чиққан шамал қаттиқ ямғур елип кәлгәндәк, Чеқимчи шум чирайни кәлтүрәр.

²⁴ Соқушқақ хотун билән азадә өйдә биллә турғандин көрә, Өгүзниң бир булуңида ялғуз йетип-қопқан яхши.  

⁴ Awwal kümüshning poqi ayrilip tawlansa, Andin zerger nepis bir qacha yasap chiqar.

⁵ Awwal padishahning aldidiki rezil xizmetkarliri qoghliwétilse, Andin uning texti adalet üstige qurular.

⁶ Padishahning aldida özüngni hemmining aldi qilip körsetme, Uning aldidiki erbablarning ornida turuwalma;

⁷ Ornungni özüngdin yuqiri janabqa bérip, uning aldida pegahqa chüshürülginingdin köre, Özgilerning séni törge teklip qilghini yaxshidur.  

⁸ Aldirap dewagha barmighin, Mubada bérip, yéqining üstün chiqip séni let qilsa, qandaq qilisen?

⁹ Yéqining bilen munazirileshseng, Bashqilarning sirini achma.

¹⁰ Bolmisa, buni bilgüchiler séni eyibleydu, Sésiq namdin qutulalmaysen.

¹¹ Waqti-jayida qilin'ghan söz, Kümüsh ramkilargha tizilghan altun almilardur.

¹² Qulaqqa altun halqa, nepis altundin yasalghan zinnet buyumi yarashqandek, Aqilanining agahlandurushi köngül qoyghanning quliqigha yarishar.

¹³ Xuddi orma waqtidiki tomuzda ichken qar süyidek, Ishenchlik elchi özini ewetküchilerge shundaq bolar; U xojayinlirining köksi-qarnini yashartar.  

¹⁴ Yamghuri yoq bulut-shamal, Yalghan sowghatni wede qilip maxtan'ghuchigha oxshashtur.

¹⁵ Uzun'ghiche sewr-taqet qilinsa, hökümdarmu qayil qilinar, Yumshaq til söngeklerdinmu öter.

¹⁶ Sen hesel tépiwaldingmu? Uni peqet toyghuchila ye, Köp yéseng yanduruwétisen.

¹⁷ Qoshnangning bosughisigha az desse, Ular sendin toyup, öch bolup qalmisun.

¹⁸ Yalghan guwahliq bilen yéqinigha qara chaplighuchi, Xuddi gürze, qilich we ötkür oqqa oxshashtur.

¹⁹ Sunuq chish bilen chaynash, Tokur put bilen méngish, Külpet künide wapasiz kishige ümid baghlighandektur.

²⁰ Qish künide kishilerning kiyimini salduruwétish, Yaki suda üstige achchiq su quyush, Qayghuluq kishining aldida naxsha éytqandektur.  

²¹ Düshminingning qorsiqi ach bolsa, Nan ber; Ussighan bolsa su ber;   

²² Shundaq qilsang, béshigha kömür choghini toplap salghan bolisen, We Perwerdigar bu ishni sanga yanduridu.

²³ Shimal tereptin chiqqan shamal qattiq yamghur élip kelgendek, Chéqimchi shum chirayni keltürer.

²⁴ Soqushqaq xotun bilen azade öyde bille turghandin köre, Ögzining bir bulungida yalghuz yétip-qopqan yaxshi.  

⁴ Awwal kümüxning poⱪi ayrilip tawlansa, Andin zǝrgǝr nǝpis bir ⱪaqa yasap qiⱪar.

⁵ Awwal padixaⱨning aldidiki rǝzil hizmǝtkarliri ⱪoƣliwetilsǝ, Andin uning tǝhti adalǝt üstigǝ ⱪurular.

⁶ Padixaⱨning aldida ɵzüngni ⱨǝmmining aldi ⱪilip kɵrsǝtmǝ, Uning aldidiki ǝrbablarning ornida turuwalma;

⁷ Ornungni ɵzüngdin yuⱪiri janabⱪa berip, uning aldida pǝgaⱨⱪa qüxürülginingdin kɵrǝ, Ɵzgilǝrning seni tɵrgǝ tǝklip ⱪilƣini yahxidur.  

⁸ Aldirap dǝwaƣa barmiƣin, Mubada berip, yeⱪining üstün qiⱪip seni lǝt ⱪilsa, ⱪandaⱪ ⱪilisǝn?

⁹ Yeⱪining bilǝn munazirilǝxsǝng, Baxⱪilarning sirini aqma.

¹⁰ Bolmisa, buni bilgüqilǝr seni ǝyiblǝydu, Sesiⱪ namdin ⱪutulalmaysǝn.

¹¹ Waⱪti-jayida ⱪilinƣan sɵz, Kümüx ramkilarƣa tizilƣan altun almilardur.

¹² Ⱪulaⱪⱪa altun ⱨalⱪa, nǝpis altundin yasalƣan zinnǝt buyumi yaraxⱪandǝk, Aⱪilanining agaⱨlanduruxi kɵngül ⱪoyƣanning ⱪuliⱪiƣa yarixar.

¹³ Huddi orma waⱪtidiki tomuzda iqkǝn ⱪar süyidǝk, Ixǝnqlik ǝlqi ɵzini ǝwǝtküqilǝrgǝ xundaⱪ bolar; U hojayinlirining kɵksi-ⱪarnini yaxartar.  

¹⁴ Yamƣuri yoⱪ bulut-xamal, Yalƣan sowƣatni wǝdǝ ⱪilip mahtanƣuqiƣa ohxaxtur.

¹⁵ Uzunƣiqǝ sǝwr-taⱪǝt ⱪilinsa, ⱨɵkümdarmu ⱪayil ⱪilinar, Yumxaⱪ til sɵngǝklǝrdinmu ɵtǝr.

¹⁶ Sǝn ⱨǝsǝl tepiwaldingmu? Uni pǝⱪǝt toyƣuqila yǝ, Kɵp yesǝng yanduruwetisǝn.

¹⁷ Ⱪoxnangning bosuƣisiƣa az dǝssǝ, Ular sǝndin toyup, ɵq bolup ⱪalmisun.

¹⁸ Yalƣan guwaⱨliⱪ bilǝn yeⱪiniƣa ⱪara qapliƣuqi, Huddi gürzǝ, ⱪiliq wǝ ɵtkür oⱪⱪa ohxaxtur.

¹⁹ Sunuⱪ qix bilǝn qaynax, Tokur put bilǝn mengix, Külpǝt künidǝ wapasiz kixigǝ ümid baƣliƣandǝktur.

²⁰ Ⱪix künidǝ kixilǝrning kiyimini salduruwetix, Yaki suda üstigǝ aqqiⱪ su ⱪuyux, Ⱪayƣuluⱪ kixining aldida nahxa eytⱪandǝktur.  

²¹ Düxminingning ⱪorsiⱪi aq bolsa, Nan bǝr; Ussiƣan bolsa su bǝr;   

²² Xundaⱪ ⱪilsang, bexiƣa kɵmür qoƣini toplap salƣan bolisǝn, Wǝ Pǝrwǝrdigar bu ixni sanga yanduridu.

²³ Ximal tǝrǝptin qiⱪⱪan xamal ⱪattiⱪ yamƣur elip kǝlgǝndǝk, Qeⱪimqi xum qirayni kǝltürǝr.

²⁴ Soⱪuxⱪaⱪ hotun bilǝn azadǝ ɵydǝ billǝ turƣandin kɵrǝ, Ɵgzining bir bulungida yalƣuz yetip-ⱪopⱪan yahxi.