Text copied!
Bibles in Kaqchikel

San Lucas 11:21-53 in Kaqchikel

Help us?

Ri utzulaj ch'abel ri nu'ij achique ruchojmil nkucolotaj, ri tz'iban can roma ri San Lucas 11:21-53 in GT:cak:Kaqchikel

21 Jun achi ri can c'o ruchuk'a', man jun ntoc che ronojel ri c'o riq'uin, tok nuchajij ri racho chiquivech ri elek'oma', y can c'o riq'uin ri achok chique nuto-vi-ri'.
22 Pero tok nuka chic jun ri más c'o ruchuk'a' que chuvech rija', jari' nitiquer chirij. Ri jun ri nuka nrelesaj che ronojel ri achok riq'uin cukul-vi ruc'u'x richin nuto-ri', y nujachala' ri ajani xrelek'aj-e chiquivech ri (rachbil, rach'il).
23 Jun ri man nika ta chuvech ri nin-en yin, xa itzel yirutz'et, y ri man nimolon ta junan viq'uin, xa niquiran-e.
24 Tok jun itzel espíritu ntel-e pa ránima jun vinak, ri espíritu re' nixule-nijote' chucanoxic uxlanen pa chaki'j tak lugar, pero roma man nril ta, rija' quire' nu'ij-ka: Más utz yitzolij chic pa ránima ri vinak ri xinel-vi-pe, nicha'.
25 Tok nitzolij, nril ránima ri vinak achel jun jay jabel meson y nuc'un can ronojel.
26 Jac'ari' ni'e y ye'eruc'ama' vuku' chic itzel tak espíritu más e'itzel chuvech rija'. Conojel c'a ye'oc pa ránima ri vinak y niqui'en-ka cacho chiri', y ri ruc'aslen ri vinak ri' más c'ayef nu'on que chuvech ri rubanon na'ey.
27 Tok ri Jesús najin chubixic re', c'o jun ixok xsiq'uin-pe chiquicojol ri vinak ri quimolon-qui', y xu'ij: Utzulaj tzij rubanon ri Dios che ri te'ej ri xalan avichin y ri tz'un ri xatz'umaj, xcha-apu che ri Jesús.
28 Jac'a ri Jesús xu'ij: Más utzulaj tzij rubanon ri Dios chique ri ye'ac'axan ri ruch'abel y niqui'en ronojel ri nu'ij, xcha'.
29 Tok más chic eq'uiy quimolon-apu-qui' chirij ri Jesús, rija' xu'ij chique: Ri vinak richin ri vacami, itzel cánima, roma niquitij quik'ij niquic'utuj chi ti'an jun milagro chiquivech, pero mana-ta ri niquic'utuj rije' ri xtibanataj. Ri retal ri xtiquitz'et, xaxe ri achel xbanataj riq'uin ri profeta Jonás ojer can.
30 Roma rija' xoc retal chiquivech ri aj-Nínive; quiri' mismo yin ri xitak-pe richin xinalex chi'icojol, yin retal chiquivech ri vinak erichin ri vacami.
31 Y tok xtinic'ox ronojel ch'utik-nima'k, xticataj-apu ri jun reina ri xu'on gobernar pa roch'ulef Sabá richin xtu'ij-apu chi tika castigo pa quivi' ri ec'o vacami. Roma ri reina ri', tok xc'ase' choch'ulef, chi naj xpe-vi richin xurac'axaj vave' pan Israel ri nimalaj no'oj yo'on che ri rey Salomón. Jac'a ri vacami yinc'o yin ri más c'o nuk'ij que chuvech ri rey Salomón, y man yinquinimaj ta ri vinak.
32 Y tok xtinic'ox ronojel ch'utik-nima'k, ri achi'a' aj-Nínive xquecataj-apu richin xtiqui'ij chi tika castigo pa quivi' ri vinak ri ec'o vacami. Roma ri xec'uje' pa tinamit Nínive ojer, xe xquic'axaj ruch'abel ri Dios ri xutzijoj ri Jonás, ja xquijal quino'oj y xquiya' can ri quimac. Jac'a ri vacami yinc'o yin ri más c'o nuk'ij que chuvech ri Jonás, y man yinquinimaj ta ri vinak.
33 Man jun vinak nrevaj jun candil tzijon, nis-ta man nuya' ta apu chuxe' cajón, xa nuya' pa (ruc'ojle'el, ru-lugar), richin quiri' sak niquitz'et ri ye'oc-apu pa jay.
34 Quiri' mismo ri runak'-avech yec'atzin chave achel nic'atzin ri candil. Tok ri avech ye'acusaj richin ri utz, ronojel ri a-cuerpo c'o pa sakil. Pero tok ri avech man ye'acusaj ta richin ri utz, ronojel ri a-cuerpo c'o pa k'eku'n.
35 Roma c'a ri', tabana' cuenta ri ac'aslen, richin man tichup ri sakil ri ruyo'on ri Dios pan avánima, y xa ntoc chic k'eku'n jun bey.
36 Roma si ronojel ri ac'aslen c'o pa sakil, y man jun retal k'eku'n aviq'uin, ronojel jabel nik'alajin, achel tok tzijon jun candil ri nuya' ronojel chosakil chavech.
37 Tok ri Jesús xtane' richin nich'o chiquivech ri vinak, jun chique ri achi'a' fariseos xu'ij che: Tabana' favor, jo' chuvij chivacho richin yateva' viq'uin, xcha'. Tok xoc-apu ri Jesús pa jay, xtz'uye-apu chuchi' mesa.
38 Tok ri fariseo xutz'et chi ri Jesús man xu'on ta ka ri ch'ajoj-k'a' achel niqui'en rije', can achique na xuna'.
39 Jac'a ri Ajaf Jesús quire' xu'ij che: Rix fariseos rix achel jun vaso o jun lak ri jabel ch'ajch'oj rij, jac'a ri rupan xa ch'abak. Can nic'ut-ivi' chi rix choj riq'uin ri ni'en, jac'a ri pan ivánima, xa nojnak elak' y itzel tak no'oj.
40 Xa rix nacanak. ¿Man iveteman ta c'a chi ri xbano ri ka-cuerpo, jari' mismo xbano ri kánima?
41 Que'ito' ri nic'atzin quito'ic, pero pan ivánima tel-vi-pe. Si quiri' xti'en, ronojel ch'ajch'oj xtu'on chivech.
42 Jac'a rix fariseos, ¡tok'ex ivech! Roma hasta ronojel quivech ichaj achel ri alavina y ri ruda, nivajlaj cakan richin nivelesaj can diezmo riq'uin richin niya' che ri Dios. Pero iyo'on can juc'an chi nijo' ri Dios y chi rix choj quiq'uin ri vinak. Ja ta re' ri más utz chi ibanon-pe, y man tiya' can rubanic ri can yixtajin-vi riq'uin.
43 ¡Tok'ex ivech rix fariseos! Roma nika chivech yixtz'uye' ri pa na'ey tak ch'aquet ri pa tak sinagogas, y nika chivech chi yix-an saludar ri pa tak bey ri niquimol-vi-qui' ri vinak.
44 ¡Tok'ex ivech rix ri q'uiy iveteman chirij ri ley y rix fariseos ri xa ca'i' rupalaj ri yixtajin riq'uin! Roma xa rix achel quijul anima'i' ri man k'alaj ta chic pa ruvi' ulef, y ri vinak ri yek'ax chiri' nis-ta queteman chi xa pa quivi' anima'i' yek'ax-vi, xcha' ri Jesús.
45 Jun c'a chique ri achi'a' q'uiy queteman chirij ri ley quire' xu'ij-apu che ri Jesús: Tijonel, tok rat na'ij quiri', man xe ta chic chique ri fariseos na'ij-vi, xa ja jun chike roj na'ij-vi.
46 Jac'a ri Jesús xu'ij che: Ja jun rix ri q'uiy iveteman chirij ri ley, ¡tok'ex ivech! Roma nibananej chiquitijoxic ri vinak; achel eka'n ri c'ayef ruc'uaxic ri ni'ij chique chi tiquic'uaj, jac'a rix man juba' ye'ito' chuc'uaxic ri eka'n ri'.
47 ¡Tok'ex ivech! Roma ye'ibanala' rubanic quivi' ri lugar ri emukul-vi ri profetas, y xa ja mismo ri ivati't-imama' xecamisan-e quichin.
48 Riq'uin re' nik'alajin chi rix nika chivech ri itzel tak no'oj ri xequibanala' ri ivati't-imama' ojer, roma can kitzij vi chi ja rije' xecamisan-e ri profetas. Y rix vacami ye'ibanala' rubanic quivi' ri lugar ri emukul-vi ri profetas ri'.
49 Roma c'a ri', ri Dios riq'uin nimalaj no'oj quire' ru'in chivij: Xquentak profetas y apóstoles quiq'uin. Pero ec'o chique ri xquentak ri xquequicamisaj, y ec'o xquequicanoj richin niqui'en pokon chique. Quiri' ri ru'in ri Dios chivij,
50 richin quiri', ja chive rix ri rixc'o vacami xtuc'utuj-vi rutojic quicamic conojel ri profetas ri ecamisan-e, xe tok x-an ri roch'ulef.
51 Nitiquer-pe riq'uin rucamic ri Abel, y hasta numaj rucamic ri profeta Zacarías ri xcamises chucojol ri altar y ri racho ri Dios. Kitzij nin-ij chive chi ja chive rix ri rixc'o vacami xtic'utux-vi rutojic quicamic ri erusamajela'.
52 ¡Tok'ex ivech rix ri q'uiy iveteman chirij ri ley! Roma man xiya' ta lugar chi ri vinak xquetemaj achique ruchojmil ye'oc pa ruk'a' ri Dios; rix mismo man xixoc ta, y ri xcajo' xe'oc, man xiya' ta lugar chique.
53 Tok ri Jesús xu'ij ronojel re', ri achi'a' q'uiy queteman chirij ri ley y ri achi'a' fariseos, xquitz'uc-apu ruc'otoxic jalajoj tak ch'abel che, richin chi q'uiy tubila' chiquivech.
Ri utzulaj ch'abel ri nu'ij achique ruchojmil nkucolotaj, ri tz'iban can roma ri San Lucas 11 in GT:cak:Kaqchikel

San Lucas 11:21-53 in Ri C'ac'a Trato ri Xuben ri Dios Quiq'uin ri Vinek

21 Y tok c'o jun achin ri can janíla ruchuk'a', y c'o ronojel tobel ri nic'atzin chire, re achin re' can jebel vi nuchajij ri rachoch, y man jun ri xtelesan ta chire ri c'o riq'uin.
22 Pero tok noc'ulun chic c'a jun achin ri más ruchuk'a' que chuvech rija', nich'acatej, y nelesex chire ronojel ri tobel ri nucusaj y can rucukuban ruc'u'x riq'uin. C'ari' ri achin ri más ruchuk'a' nutalula' c'a ronojel ri xrelesaj-el chire ri achin ri xuch'ec.
23 Y roma c'a ri', ri man viq'uin ta yin nisamej-vi, xa chuvij yin nisamej-vi. Y ri achique ri man nito'on ta vichin, xa jari' ri niyojon (niyujun) ronojel ri yenben yin.
24 Y tok c'o jun itzel espíritu nel-el pa ránima jun vinek, re itzel espíritu re' nucanoj uxlanen pa tak lugar tz'iran-tz'iran. Y tok re jun itzel espíritu re' nuna' chi man jun uxlanen nril, nuch'ob-ka: Más utz yitzolin chic pa ránima ri vinek ri xinel-vi-pe.
25 Y tok re jun itzel espíritu re' nitzolin chic apo pa ránima ri vinek, nril c'a ri ránima ri vinek ri' achi'el jun jay ri meson y chojmirisan can jebel.
26 Y c'ari' re itzel espíritu re' yeruq'uen c'a pe e vuku' chic itzel tak espíritu ri más e itzel, y conojel c'a re' ye'oc pa ránima ri vinek. Y ri vinek achok iq'uin yec'oje-vi re itzel tak espíritu re', más c'ayef nuben ri ruc'aslen que chuvech ri xuben nabey.
27 Y tok ri Jesús najin c'a chubixic re tzij re' chiquivech ri janíla vinek ri quimolon-qui' riq'uin, jari' tok c'o c'a jun ixok ri chiri' chiquicojol ri riq'uin ruchuk'a' xbech'on-pe, y xubij c'a: Ri te'ej ri xalan avichin chuvech re ruvach'ulef y xaruq'uiytisaj riq'uin tz'umaj, jebel ruva-ruk'ij, xcha' ri ixok chire ri Jesús.
28 Y ri Jesús xubij: Más jebel ruva-quik'ij ri ye'ac'axan ri ruch'abel ri Dios y niquiben ronojel ri nubij ri ruch'abel rija', xcha' ri Jesús.
29 Y tok can e janíla c'a ri vinek ri ye'ajin-apo chiquimolic qui' chirij ri Jesús, xpe rija' xubij c'a chique ri vinek ri': Re vinek vacami janíla e itzel y man yinquinimaj ta. Romari' tok nicajo' chi yin ninben jun milagro chiquivech richin yinquinimaj. Pero man ja ta ri nicajo' rije' ri xtic'ulvachitej. Man que ta ri'. Xa can xe ri xc'ulvachitej riq'uin ri jun achin ri xubini'aj Jonás, jun achin ri xk'alajirisan ri xbix chire roma ri Dios ojer can, xaxe ri' ri retal chuka' chique rije'.
30 Ri xuc'ulvachij ri Jonás xuc'ut chiquivech ri vinek ri xec'oje' ojer can chupan ri tinamit Nínive, chi can ja ri Dios takayon-pe richin. Y que c'a chuka' ri' yin ri xinalex chi'icojol, ri xtinc'ulvachij yin xtucusex richin jun retal chiquivech re vinek vacami.
31 Y tok xtapon c'a ri k'ij richin xtik'at tzij, xtik'at c'a chuka' tzij pa quivi' ri vinek re ec'o vacami. Y xtic'astej c'a pe ri jun reina ri aj-Sabá y xtubij c'a chi man utz ta xquiben re vinek re ec'o vacami, chi man xquinimaj ta. Roma tok xc'ase' ri jun reina ri', janíla nej xbiyin richin queri' xorac'axaj ri etamabel richin ri jun rey richin re Israel, ri xubini'aj Salomón. Y vacami inc'o yin ri más nuk'ij chuvech ri rey Salomón ri xc'oje' ojer can, y xa man yinquinimaj ta ri vinek.
32 Y tok can xtapon c'a chuka' ri k'ij richin xtik'at tzij pa quivi' ri vinek ec'o vacami, xquec'astej c'a pe ri vinek aj-Nínive. Ri vinek ri' xtiquibij c'a chi man utz ta xquiben re vinek re ec'o vacami, roma man xinquinimaj ta. Y ri vinek ri xec'oje' pa tinamit Nínive ri ojer can, can xe xcac'axaj ri ruch'abel ri Dios ri xutzijoj ri Jonás chique, can jari' xtzolej-pe quic'u'x riq'uin ri Dios. Y vacami inc'o yin ri más nuk'ij chuvech ri Jonás, y xa man yinquinimaj ta ri vinek.
33 Y man jun vinek ri nutzij jun k'ak' y c'a ta ri' nuya' acuchi ri man nik'alajin ta pe, o nuya' ta chuxe' jun cajón. Man jun nibanon queri'. Ri vinek ri nutzij jun k'ak', nutzekeba', richin queri' yerusakirisaj ri ye'oc-apo pa jay.
34 Y ri runak'-avech chuka' yec'atzin chave achi'el ri k'ak'. Roma vi ri runak'-avech e utz, rat atc'o pa jun sakil. Pero vi ri runak'-avech man e utz ta, rat atc'o pa jun k'eku'n.
35 Roma c'a ri' tachajij ri ac'aslen, richin queri' ri sakil ri ruyo'on ri Dios pan avánima man tijalatej, y xtek'alajin ta pe chi xa pa k'eku'n chic atc'o-vi. Man taben queri'.
36 Roma vi can atc'o pa jun sakil, can man jun c'a ti retal ta ri k'eku'n aviq'uin, y queri' can yatzu'un-vi jebel. Re' can junan vi c'a riq'uin tok tzijon jun k'ak' richin sakil y jebel sek nik'alajin richin yarusakirisaj.
37 Y tok ri Jesús xtane' c'a ka richin nitzijon chiquivech ri vinek, c'o c'a jun chique ri achi'a' fariseos xubij chire ri Jesús chi tubana' utzil nibe ta juba' ri pa rachoch, richin nutej jun ruvay. Y ri Jesús can xbe na vi. Rija' xapon, y xbetz'uye' ri pa mesa.
38 Y ri achin fariseo, can achique la xutz'et ri Jesús, roma xtz'uye-apo ri pa mesa y man xuch'ej ta ruk'a' achi'el rubanic ruch'ajic quik'a' ruc'ulun chique conojel.
39 Y ri Ajaf Jesús xutz'et ri nuch'ob ri fariseo ri xoyon richin, y romari' xubij chire: Rix fariseos xa ix achi'el ri lek ri jebel ch'ajch'oj rij y ri rupan xa tz'il-tz'il. Rix can nic'ut c'a chiquivech ri vinek chi utz ri ibanobal, pero ri pa tak ivánima man que ta ri', roma xa nojinek riq'uin elek', y nojinek riq'uin etzelal.
40 Man jun bey ix nacanek. ¿Can man ivetaman ta c'a chi ri xbanon re kach'acul, xuben chuka' pe jun kánima?
41 Roma c'a ri' rix xa ja ri ivánima tich'ajch'ojirisaj, richin queri' tok ch'ajch'ojirinek chic ri ivánima, xtalex c'a pe iviq'uin chi ye'ito' chuka' ri man jun c'o quiq'uin, y xquixch'ajch'ojir c'a.
42 ¡Tok'ex ivech rix fariseos! roma rix xaxe ri jubulej tak k'ayis, ri róra (ruda) y ronojel quivech ichaj ri nich'ob. Roma ye'ivelesala' pa lajuj, y jun c'a chire ri' ri niya' chire ri Dios. Xa can xe oc ri' ri ye'ich'ob. Y xa man nivajo' ta ri Dios, ni man ix choj ta chuka' quiq'uin ri vinek. Y xa ja ta ri' ri más ruc'amon ibanon, c'a ta ri' ri can yixajin-vi chubanic.
43 ¡Tok'ex ivech rix fariseos! roma can ja oc ri nabey tak ch'aquet ye'icanola' ri pa tak nima-jay ri can nitzijox-vi ri ruch'abel ri Dios, richin queri' nibix chi janíla ik'ij. Y can janíla chuka' nika' chivech ri yixk'ejelox can (yixk'ijalox can) ri pa bey ri acuchi nequimolo-vi-qui' ri vinek.
44 ¡Tok'ex chuka' ivech rix etamanela' quiq'uin ri fariseos ri xa ca'i' ipalej! roma xa ix achi'el ri ulef ri c'o pa quivi' ri caminaki'. Tok re ulef re' xa xsoboso' yan ka y man can ta nik'alajin chic, ri vinek choj chic yek'ax-el pa ruvi'. Can man c'a quetaman ta chi xa pa ruvi' jun caminek yek'ax-vi-el, xcha' ri Jesús.
45 Pero jun c'a chique ri etamanela' chirij ri ley xubij chire ri Jesús: Tijonel, xcha' rija'. Tok rat nabij queri', man xe ta chic ri fariseos ye'ilon, xa can yojilon chuka' roj.
46 Y ri Jesús xubij c'a chire ri etamanel ri': ¡Tok'ex chuka' ivech rix ri etamanela' chirij ri ley! roma tok ye'itijoj ri vinek, niya' nimalej tak ejka'n chiquij, ri janíla c'ayef quic'uaxic. Ri ejka'n ri' xaxe c'a chiquij ri vinek niya-vi y rix man nisiloj ta jun ti ruvi-ik'a' richin ta niben y nic'uaj ta ri ejka'n ri nibij chi c'o chi niquic'uaj ri vinek.
47 ¡Tok'ex ivech rix etamanela'! roma ja rix ri yixchojmirisan ri tz'ak acuchi e mukul-vi ri achi'a' ri xek'alajirisan ruch'abel ri Dios ojer can, y rije' xa ja ri ivati't-imama' ri xecamisan quichin.
48 Vacami nik'alajin c'a chi rix can nika' chivech ri itzel ri xequibanala' ri ivati't-imama' ri ojer, roma ja rije' ri xecamisan ri achi'a' ri e richin ri Dios, y rix ye'ichojmirisala' ri tz'ak acuchi e mukul-vi can.
49 Y roma chuka' ri' ri Dios, roma ri retaman, xubij: Xquentek c'a achi'a' quiq'uin ri nuvinak; achi'a' ri xquek'alajirisan ri ch'abel ri ninbij chique, y xquentek chuka' apóstoles chiquicojol. Pero ri vinek ec'o c'a ri xquequicamisaj, y ec'o ri xtiquiben chique richin niquic'ovisaj pokon, xcha'.
50 Romari', xubij ri Jesús, ri Dios pa quivi' re vinek re ec'o vacami xtuya-vi ri quicamic ri achi'a' ri xek'alajirisan ri xbix chique roma ri Dios ri ojer can. Pa quivi' rije' xtika-vi ri quicamic ri achi'a' ri'. Y nitiquir-pe c'a pa rutiquiribel pe re ruvach'ulef.
51 Nitiquir-pe riq'uin ri rucamic ri achin xubini'aj Abel c'a riq'uin ri rucamic ri achin xubini'aj Zacarías. Y jare' ri xcamisex chunakaj ri altar ri c'o chuva-rachoch ri Dios. Roma c'a ri' ninbij chive, chi ri Dios pa quivi' re vinek re ec'o vacami xtuya-vi ri quicamic ri achi'a' e rusamajela' rija'.
52 ¡Tok'ex ivech rix etamanela' chirij ri ley! roma rix ivetaman achique rubaniquil richin chi jun vinek noc richin ri Dios, pero rix man ix oquinek ta richin ri Dios y chuka' ye'ik'et ri vinek ri nicajo' ye'oc richin ri Dios.
53 Tok ri Jesús xubij ronojel re', ri etamanela' chirij ri ley y ri achi'a' fariseos chuka', xe'oyover janíla. Y roma c'a ri' rije' ronojel c'a niquic'utula-apo chire ri Jesús xaxe richin niquinek.

San Lucas 11:21-53 in RI DIOS NCH'O PA KACH'ABÜL CHEKE

21 Y tok c'o jun achi ri juis ruchuk'a', y c'o ronojel tobül ri nc'atzin chin, ri achi re' jabel vi nuchajij ri racho, y man jun ri nrelesan ta chin ri ruchajin.
22 Pero si tok nobos chic jun achi ri c'o más ruchuk'a' que chuvüch rija', nch'acatüj, y nelesüs ronojel ri tobül ri nucusaj ri ruyo'on ránima riq'uin. C'ateri' ri achi ri más c'o ruchuk'a' nutalula' c'a ronojel ri xrelesaj-e chin ri achi ri xuch'üc.
23 Y roma c'a ri', ri man viq'uin tüj yin nsamüj-vi, xa chuvij yin nsamüj-vi. Y ri achique ri man nto'on tüj vichin, xa jari' ri nyojon ronojel ri nyenbün yin.
24 Y tok c'o jun itzel espíritu ntel-e pa ránima jun vinük, ri itzel espíritu ri' nucanoj uxlanen pa tak lugar tz'iran-tz'iran. Y tok ri jun itzel espíritu ri' nuna' que man jun uxlanen nril, nunuc-ka: Más utz nquitzolij chic pa ránima ri vinük ri ape' xinel-vi-pe.
25 Y tok ri jun itzel espíritu ri' ntzolij chic apu pa ránima ri vinük, nril c'a ri ránima ri vinük ri' cachi'el jun jay ri meson y chojmirsan can jabel.
26 Y c'ateri' ri itzel espíritu ri' nyeruc'ün c'a pe ye siete chic itzel tak espíritu ri más ye itzel, y conojel c'a ri' nye'oc pa ránima ri vinük. Y ri vinük achique chok q'uin nyec'uje-vi ri itzel tak espíritu ri', más c'ayuf nbün ri ruc'aslen que chuvüch ri xbün nabey.
27 Y tok ri Jesús ntajin c'a chubixic ri tzij ri' chiquivüch ri juis vinük ri quimolon-qui' riq'uin, jari' tok c'o c'a jun ixok chiri' chiquicojol, ri riq'uin ruchuk'a' xbech'o-pe, y xbij c'a: Ri te'ej ri xalan avichin chuvüch ri ruch'ulef y xaruq'uiytisaj riq'uin tz'umaj, jabel ruquicot, xbij ri ixok chin ri Jesús.
28 Y ri Jesús xbij: Más jabel quiquicot ri nye'ac'axan ri rutzij ri Dios y nquibün ronojel ri nbij ri rutzij rija', xbij ri Jesús.
29 Y tok ye juis c'a ri vinük ri nyetajin nquimol-apu-qui' chirij ri Jesús, xpu'u rija' xbij c'a cheque ri vinük ri': Ri vinük vocomi juis ye itzel y man yinquitakej tüj. Romari' tok ncajo' que yin ninbün jun milagro chiquivüch richin yinquitakej. Pero man ja tüj ri ncajo' rije' ri nbanatüj. Man quiri' tüj. Xaxe ri xbanatüj riq'uin ri jun achi ri xubini'aj Jonás, jun achi ri xk'alajrisan ri xbix chin roma ri Dios ojer can, xaxe ri' ri retal chuka' cheque rije'.
30 Ri xbanatüj riq'uin ri Jonás xuc'ut chiquivüch ri vinük ri xec'uje' ojer can chupan ri tinamit Nínive, que ja ri Dios takayon-pe richin. Y quiri' c'a chuka' yin ri xinalüx chi'icojol, ri ninc'ulachij yin nucusüs richin jun retal chiquivüch ri vinük vocomi.
31 Y tok napon c'a ri k'ij richin juicio, nban c'a juzgar chuka' pa quivi' ri vinük ri yec'o vocomi. Y nc'astüj c'a pe ri jun reina ri aj-Sabá y nbij c'a que man utz tüj xquibün ri vinük ri yec'o vocomi, que man nquitakej tüj. Roma tok xc'ase' ri jun reina ri', juis nüj xbiyin richin quiri' xrac'axaj-pe ri etamabül richin ri jun rey richin ri Israel, ri rubini'an Salomón. Y vocomi yinc'o yin ri más nuk'ij chuvüch ri rey Salomón ri xc'uje' ojer can, y xa man yinquitakej tüj ri vinük.
32 Y tok napon c'a chuka' ri k'ij richin juicio pa quivi' ri vinük ri yec'o vocomi, nyec'astüj c'a pe ri vinük aj-Nínive. Ri vinük ri' nquibij c'a que man utz tüj xquibün ri vinük ri yec'o vocomi, roma man xinquitakej tüj. Y ri vinük ri xec'uje' pa tinamit Nínive ri ojer can, xe xcac'axaj ri rutzij ri Dios ri xutzijoj ri Jonás cheque, jari' xquitzolij-pe quic'u'x riq'uin ri Dios. Y vocomi yinc'o yin ri más nuk'ij chuvüch ri Jonás, y xa man yinquitakej tüj ri vinük.
33 Y man jun vinük ri nutzij ta jun k'ak' y c'ateri' nuya' ape' ri man nk'alajin tüj pe ri k'ak', o nuya' ta chuxe' jun cajón. Man jun nbanun quiri'. Ri vinük ri nutzij jun k'ak', nutzekeba', richin quiri' sük nbün cheque ri nye'oc pa jay.
34 Y ri runak'-avüch chuka' nyec'atzin chave cachi'el ri k'ak'. Roma si ri runak'-avüch ye utz, rat ratc'o pa jun sük. Pero si ri runak'-avüch man ye utz tüj, rat ratc'o pa jun k'eku'n.
35 Roma c'a ri' tachajij ri ac'aslen, richin quiri' ri sük ri ruyo'on ri Dios pan avánima man tijalatüj, y nyek'alajin ta pe que xa pa k'eku'n chic ratc'o-vi. Man tabün quiri'.
36 Roma si ratc'o pa jun sük, man jun c'a vit retal tüj ri k'eku'n aviq'uin, y quiri' ncatzu'un-vi jabel. Re' junan vi c'a riq'uin tok tzijon jun k'ak' richin sük y jabel sük nk'alajin richin nbün sük chave.
37 Y tok ri Jesús xtane' c'a ka riq'uin ntzijon chiquivüch ri vinük, c'o c'a jun cheque ri achi'a' fariseos xbij chin ri Jesús que tubana' favor nbe ta ba' pa racho, richin nuc'ux jun ruvay. Y ri Jesús xbe na vi. Rija' xapon, y xbetz'uye' chuvüch mesa.
38 Y ri achi fariseo, xe' xuca'yej ri Jesús, roma xtz'uye-apu chuvüch mesa y man xuch'üj tüj ruk'a' cachi'el rubanic ruch'ajic quik'a' ri chilaben cheque conojel.
39 Y ri Ajaf Jesús xutz'et ri nunuc ri fariseo ri xoyon richin, y romari' xbij chin: Rix fariseos xa rix cachi'el ri lük ri jabel ch'ajch'oj rij y ri rupan xa tz'il-tz'il. Rix nic'ut c'a chiquivüch ri vinük que utz ri inojibül, pero pa tak ivánima man quiri' tüj, roma xa nojnük riq'uin elek', y nojnük riq'uin itzel.
40 Man jun bey rix tontos. ¿Man ivetaman tüj c'a que ri xbanun ri kach'acul, xbün chuka' pe jun kánima?
41 Roma c'a ri' rix xa ja ri ivánima tich'ajch'ojrisaj, richin quiri' tok ch'ajch'ojirnük chic ri ivánima, nalüx c'a pe iviq'uin que nye'ito' chuka' ri manak ruchajin, y nyixch'ajch'ojir c'a.
42 ¡Juya' ivüch rix fariseos! roma rix xaxe ri jubulüj tak k'ayis, ri ruda y ronojel quivüch ichaj ri ninuc. Roma nye'ivelesala' pa lajuj, y jun c'a chin ri' ri niya' chin ri Dios. Xaxe oc ri' ri nye'inuc. Y xa man nijo' tüj ri Dios, ni man rix choj tüj chuka' quiq'uin ri vinük. Y xa ja ta ri' ri más c'uluman ibanun, ja ta c'a ri nyixtajin chubanic.
43 ¡Juya' ivüch rix fariseos! roma ja oc ri nabey tak ch'acüt nye'icanola' pa tak jay ape' ntzijos-vi ri rutzij ri Dios, richin quiri' nbix que juis ik'ij. Y juis chuka' nka' chivüch ri quiyo'on rutzij ivüch pa bey ape' nyequimolo-vi-qui' ri vinük.
44 ¡Juya' ivüch chuka' rix etamanela' chin ri ley ri xuya' ri Dios richin ri Moisés y rix fariseos ri xa ca'i' ipalüj! roma xa rix cachi'el ri ulef ri c'o pari' jun camnük, man nk'alajin tüj, y ri vinük choj chic nyec'o-e pari'. Man quenaben tüj, y romari' man ye ch'ajch'oj tüj chic. Y rix quiri' ibanun, nibün cheque ri vinük que man ch'ajch'oj tüj chic chuvüch ri Dios roma ri itijonic y ic'aslen rix, y man nquinabej tüj, xbij ri Jesús.
45 Pero jun c'a cheque ri etamanela' chin ri ley ri xuya' ri Dios richin ri Moisés xbij chin ri Jesús: Maestro, xbij rija'. Tok rat nabij quiri', man xe tüj chic ri fariseos nye'ilon, xa nkujilon chuka' roj.
46 Y ri Jesús xbij c'a chin ri etamanel chin ri ley ri xuya' ri Dios richin ri Moisés ri': ¡Juya' ivüch chuka' rix ri etamanela' chin ri ley ri xuya' ri Dios richin ri Moisés! roma tok nye'itijoj ri vinük, niya' nimalüj tak aka'n chiquij, ri juis c'ayuf quic'uaxic. Ri aka'n ri' xaxe c'a chiquij ri vinük niya-vi y rix man nisiloj tüj jun vit ruvi-ik'a' richin nitz'om ta apu ri aka'n ri nibij que nc'atzinej que nquic'uaj ri vinük.
47 ¡Juya' ivüch rix etamanela' chin ri ley ri xuya' ri Dios richin ri Moisés! roma ja rix ri nyixchojmirsan ri tz'ak ape' ye mukul-vi ri achi'a' ri xek'alajrisan rutzij ri Dios ojer can, y rije' xa ja ri ixquin-imama' can ri xecamsan quichin.
48 Vocomi nk'alajin c'a que rix nka' chivüch ri itzel ri xequibanala' ri ixquin-imama' ri ojer can, roma ja rije' ri xecamsan ri achi'a' ri ye richin ri Dios, y rix nye'ichojmirsala' ri tz'ak ape' ye mukul-vi can.
49 Y roma chuka' ri' ri Dios, roma ri retaman, xbij: Nyentük c'a achi'a' quiq'uin ri nuvinak, achi'a' ri nyek'alajrisan ri tzij ri ninbij cheque, y nyentük chuka' apóstoles chiquicojol. Pero ri vinük yec'o c'a ri nyequicamsaj, y yec'o ri nquibün cheque richin nquic'usaj pokonül, xbij.
50 Romari', xbij ri Jesús, Ri Dios pa quivi' ri vinük ri yec'o vocomi nuya-vi ri quicamic ri achi'a' ri'. Y ntz'ucutuj-pe c'a pa rutz'uquic pe ri ruch'ulef.
51 Ntz'ucutuj-pe riq'uin ri rucamic ri achi xubini'aj Abel c'a riq'uin ri rucamic ri achi xubini'aj Zacarías. Y jari' ri xcamsüs chunakaj ri altar ri c'o chuvüch-racho ri Dios. Roma c'a ri' ninbij chive, que ri Dios pa quivi' ri vinük ri yec'o vocomi nuya-vi ri quicamic ri achi'a' ye rusamajela' rija'.
52 ¡Juya' ivüch rix etamanela' chin ri ley ri xuya' ri Dios richin ri Moisés! roma rix ivetaman achique rubanic richin que jun vinük ntoc richin ri Dios, pero rix man rix c'unük tüj richin ri Dios y chuka' nye'ik'üt ri vinük ri ncajo' nye'oc richin ri Dios.
53 Tok ri Jesús xbij ronojel ri', ri etamanela' chin ri ley ri xuya' ri Dios richin ri Moisés y ri achi'a' fariseos chuka', juis xcatüj coyoval chirij rija'. Y roma c'a ri' rije' ronojel c'a nquic'utula-apu chin ri Jesús xaxe richin nquinük.

San Lucas 11:21-53 in Ri utzilaj rutzij ri Dios pa kachʼabel

21 Ri Satanás anche'l jun achi ri can yalan ruchuk'a', y c'o ronojel ch'ich' riq'uin chi nuto-ri' roma nuchajij ri rocho. Ri achi re' can jabel-wi nuchajij ri rocho, y man jun nitiquier nimajo che ri c'o riq'uin.
22 Pero cuando noka jun ri c'o más ruchuk'a' chech raja', ja nich'acataj, y nimaj che ronojel ri c'o riq'uin chi nuto-ri' y can ruyo'n ránima riq'uin. Y ri jun ri c'o más ruchuk'a', yerujachala' ronojel ri xerulesaj-e che ri achi ri xuch'ec can.
23 Y romari', ri man wiq'uin ta ren nisamaj-wi, xa chuij ren nisamaj-wi. Y ri man nito'n ta wichi, xa jari' ri niyuju ronojel ri yenben ren, xcha' ri Jesús.
24 Cuando c'o jun itzel espíritu ntel-e pa ránima jun winak, ri itzel espíritu re' nucanoj anchi' nuxlan-wi pa tak lugar tz'iran y can chaki'j. Y cuando ri jun itzel espíritu re' nuna' chi can man jun uxlanen nril, nunojij-ka: Más utz yitzolaj chic pa ránima ri winak anchi' xinel-wi-pe.
25 Y cuando nitzolaj chic pe pa ránima ri winak anchi' elenak-wi-e, nril anche'l jun jay meson y banon can utz ru'onic.
26 Y ri itzel espíritu re' yeruc'om-pe je wuku' chic itzel tak espíritus ri más je itzel, y conojel ye'oc pa ránima ri winak. Y ri winak anchok riq'uin yebec'ue-wi ri itzel tak espíritus re', más peor nu'on ruc'aslen chech ri rubanon-pe na'ey.
27 Y cuando ri Jesús nutzijoj ri tzij re' chiquiwech q'uiy winak ri quimolon-qui' riq'uin, ja' cuando c'o jun ixok chiri' chiquicojol, riq'uin ruchuk'a' xbech'o'n-pe y xu'ij: Ri te'j ri xalan awichi chech-ulef y xatruq'uiytisaj riq'uin rutz'um (rume'), can tiquicot pa ruc'aslen, xcha' ri ixok che ri Jesús.
28 Y ri Jesús xu'ij: Más quiequicot pa quic'aslen ri yec'oxan rutzij ri Dios y niqui'en ronojel ri nu'ij ri rutzij raja', xcha' ri Jesús.
29 Y cuando q'uiy winak ri niquimol-apo-qui' chirij ri Jesús, xpe raja' xu'ij chique ri winak ri': Ri winak chi ri tiempo re' yalan je itzel y man jinquinimaj ta. Romari' niquijo' chi ren nin-en jun milagro chiquiwech chi jinquinimaj. Pero man ja' ta ri niquijo' reje' ri xtin-en. Xa can xe ri xbanataj riq'uin ri Jonás, ri jun achi ri xk'alajin ri x-ix che roma ri Dios ojer can, xe ri' ri retal ri c'o can chique reje'.
30 Ri xuc'ulumaj ri Jonás, xuc'ut chiquiwech ri winak ri xec'ue' ojer can chupa ri tenemit Nínive, chi can ja ri Dios takayon-pe richi. Y quiri' chuka' ren ri jin-kajinak-pe chicaj y xinalex chi'icojol, ri xtinc'ulumaj ren xticuses chi jun retal chiquiwech ri winak cami.
31 Y cuando xtapon ri k'ij chi ye'an juzgar conojel ri winak chi ri tiempo re', xticataj-pe ri jun reina ri aj-Sabá y xtu'ij chi can man utz ta xqui'en ri winak ri jec'o cami, roma man xquinimaj ta. Roma cuando xc'ase' ri jun reina ri', yalan naj xpe-wi chi xoruc'oxaj runo'j (runa'oj) ri Salomón, ri rey chi ri Israel. Y cami jinc'o ren ri c'o más nuk'ij chech ri rey Salomón ri xc'ue' ojer can, y xa man jinquinimaj ta ri winak.
32 Y cuando xtapon chuka' ri k'ij chi ye'an juzgar ri winak chi ri tiempo re', xquiec'astaj-pe ri winak aj-Nínive. Ri winak ri' xtiqui'ij chi can man utz ta xqui'en ri winak ri jec'o cami, roma man xinquinimaj ta. Y ri winak ri xec'ue' pa tenemit Nínive ri ojer can, can xe xquic'oxaj rutzij ri Dios ri xutzijoj ri Jonás chique, can ja' xquiya' can quimac y xqui'en ri nrojo' ri Dios. Y cami jinc'o ren ri c'o más nuk'ij chech ri Jonás, y xa man jinquinimaj ta ri winak, xcha' ri Jesús.
33 Y man jun winak nutzaj jun luz y nuya' anchi' man k'alaj ta, o nuya' ta chuxe' jun cajón. Man jun nibano quiri'. Jun ri nutzaj jun luz, chicaj nuya-wi chi quiri' yerusakrisaj ri ye'oc-apo pa jay.
34 Ri wechaj chuka' je anche'l jun luz. Roma xa ri iwech je utz, can jixc'o pa jun sakil. Pero xa ri iwech man je utz ta, can pa k'eku'm jixc'o-wi.
35 Romari' tibana' cuenta iwi', chi quiri' ri sakil ri ruyo'n ri Dios pa iwánima man xtijalataj ta y xtu'on jun k'eku'm.
36 Roma xa can jixc'o pa jun sakil, can manak-wi k'eku'm iwiq'uin, y quiri' can jixtzu'n-wi jabel. Re' can junan-wi riq'uin cuando tzajon jun luz chi nu'on sakil y jabel sakil nuya' chiwe.
37 Y cuando Jesús xtane-ka nitzijon chiquiwech ri winak, c'o jun chique ri achi'a' fariseos xu'ij che ri Jesús chi tu'ona' favor nibe ta juba' chirocho, chi nu'on jun wa'in. Y ri Jesús can xbe-wi. Raja' xapon y xch'oquie' chuchi' mesa.
38 Y ri achi fariseo, can anchique la xutzu' ri Jesús, roma xch'oquie-apo chuchi' mesa y man xuch'aj ta ruk'a' anche'l niqui'en conojel israelitas.
39 Y ri Ajaf Jesús xutzu' ri nunojij ri fariseo, y romari' xu'ij che: Rix fariseos xa jix anche'l ri lak ri jabel ch'ajch'oj quij pero ri quipa xa tz'il-tz'il. Rix can nic'ut chiquiwech ri winak chi utz ri niben, pero pa tak iwánima man quiri' ta, roma xa nojinak riq'uin elak', y nojinak riq'uin itzel tak ex.
40 Can jix nacanak. ¿Can man iweta'n ta c'a chi ri xbano ri kach'acul, xu'on chuka' jun kánima?
41 Romari' rix utz chi ja ri iwánima tich'ajch'ojij, chi quiri' cuando ch'ajch'oj chic ri iwánima, xtalex-pe iwiq'uin chi ye'ito' chuka' ri winak ri manak quibeyomal, y quiri' xquixch'ajch'ojir.
42 ¡Juya' (Juyu') iwech rix fariseos! roma hasta ri jubulaj tak k'ayis, ri ruda y ronojel quiwech ichaj ye'ich'up, y chitak-ba' chitak-ba' ye'ilesaj can chique chi ntoc i-diezmo chi niya' che ri Dios. Ronojel ri' can utz, pero imestan chi na'ey can nic'atzin chi utz niben quiq'uin ri winak y chi ye'ijo' anche'l nrojo' ri Dios. Can utz tibana' quiq'uin ri winak y can quie'ijo' anche'l nrojo' ri Dios, roma can jari' ri más nic'atzin; y c'ajari' quie'ibana' ri ch'aka chic ex.
43 ¡Juya' (Juyu') iwech rix fariseos! roma can ja ri na'ey tak ch'aquet ye'icanoj pa tak sinagogas, ri jay anchi' nitzijos-wi rutzij ri Dios, chi quiri' ni'ix chiwij chi yalan ik'ij. Y can yalan chuka' nika chiwech jix-an saludar anchi' niquimol-wi-qui' q'uiy winak.
44 ¡Juya' (Juyu') chuka' iwech rix maestros chi ri ley y rix fariseos roma can ca'i' ipalaj! Rix can jix anche'l ri jul anchi' je-mukun can caminaki'; roma cuando man ni'an ta chic ru'onic rui', man k'alaj ta chic xa c'o je-mukun chiri', romari' ri winak yek'ax pa ruwi'. Roma man quieta'n ta chi xa pa ruwi' jun caminak yek'ax-wi, xcha' ri Jesús.
45 Pero jun chique ri maestros chi ri ley xu'ij che ri Jesús: Maestro, xcha' raja'. Cuando ret na'ij quiri', man xe ta chic chique ri fariseos jach'o'n-wi, xa chuka' chake roj jach'o'n-wi.
46 Y ri Jesús xu'ij che ri maestro: ¡Juya' (Juyu') iwech rix chuka' ri maestros chi ri ley! roma cuando ye'itijoj ri winak, niya' nimalaj tak eka'n (aka'n) chiquij, ri yalan cuesta yec'uax. Ri eka'n (aka'n) ri' xe chiquij ri winak niya-wi y rix man nisiloj ta che jun rui-ik'a'.
47 ¡Juya' (Juyu') iwech rix maestros! roma rix niben ru'onic ri xan ri quichi ri panteón anchi' je-mukun-wi ri achi'a' ri xek'alajin rutzij ri Dios ojer can, y reje' xa ja ri iwati't-imama' ri xecamisan quichi.
48 Cami k'alaj chi rix can nika chiwech ri itzel tak ex ri xequi'en ri iwati't-imama' ri ojer can, roma ja reje' xecamisan ri rusamajel ri Dios, y rix niben ru'onic anchi' je-mukun-wi can.
49 Y romari' ri Dios reta'n xu'ij: Xquientak achi'a' quiq'uin ri nuwinak; achi'a' ri xquiek'alajin ri nutzij ri nin-ij chique, y xquientak chuka' apóstoles chiquicojol. Pero ri winak jec'o xquiequicamisaj, y jec'o ri xtiqui'en chique chi niqui'en sufrir, xcha'.
50 Romari' xu'ij ri Jesús, ri winak ri jec'o cami, ja reje' ri xtiquikalej ri quicamic ri achi'a' ri xecamises ojer can roma xquik'alajij rutzij ri Dios. Pa quiwi' reje' xtika-wi quicamic ri achi'a' ri', ri nitiquier-pe c'a pa ruticribel pe ri rech-ulef.
51 Nitiquier-pe riq'uin ri rucamic ri Abel c'a riq'uin ri rucamic ri Zacarías. Y jare' ri xcamises chucojol ri rocho ri Dios y ri altar ri c'o chech rocho ri Dios. Romari' nin-ij chiwe, chi ja ri winak ri jec'o cami, ja reje' ri xquiewakalen ri quicamic ri achi'a' je rusamajel ri Dios.
52 ¡Juya' (Juyu') iwech rix maestros chi ri ley! roma pa ik'a' rix c'o-wi ri no'j (na'oj), roma can iweta'n anchique modo jun winak ntoc richi ri Dios, pero rix xa man jix-oconak ta richi ri Dios y man nijo' ta chi ri winak ye'oc richi ri Dios.
53 Cuando ri Jesús xu'ij ronojel re', ri maestros chi ri ley y ri achi'a' fariseos yalan xcataj quiyowal. Y romari' reje' ronojel niquic'utuj-apo che ri Jesús xe chi niquinak.
San Lucas 11 in Ri utzilaj rutzij ri Dios pa kachʼabel

SAN LUCAS 11:21-53 in Ri c'ac'ac' Testamento pa kach'ab'al

21 Antok jun ache cꞌo altíra ruchukꞌaꞌ y cꞌo nojiel clases de armas riqꞌuin, can jaꞌal nuchajij ri ru-palacio. Y man jun nitiquir nalasan cha ri cꞌo riqꞌuin.
22 Pero antok nalka chic jun ri cꞌo más ruchukꞌaꞌ choch jajaꞌ, ja nicovin chirij, y nralasaj-el cha nojiel ri armas ri cꞌo riqꞌuin ri rucukubꞌan rucꞌuꞌx chirij. Y nutzꞌom rujachic ri xralasaj-el cha ri ache ri xuchꞌec.
23 Y ri man viqꞌuin ta inreꞌ nisamaj-ve, xa chuvij inreꞌ nisamaj-ve. Y ri man nitoꞌn ta vichin, xa jareꞌ ri nituru nojiel ri ncaꞌnꞌan inreꞌ, xchaꞌ ri Jesús.
24 Antok jun itziel espíritu ntiel-el pa ránima jun vinak, niꞌa pa tak lugar chakeꞌj, nucanuj pacheꞌ nuxlan-ve. Y antok man jun lugar niril, nuꞌej cꞌa: Más otz nquitzalaj chic pa ránima ri vinak pacheꞌ xiniel-ve-pa, nichaꞌ.
25 Y antok nalka, nalrilaꞌ incheꞌl jun jay masuon y jaꞌal bꞌanun adornar.
26 Y ri itziel espíritu reꞌ ncaꞌrucꞌam-pa i-siete (ivukuꞌ) chic itziel tak espíritus ri más i-itziel, y quinojiel ncaꞌuoc pa ránima ri vinak. Y ri vinak choj-iqꞌuin ncaꞌbꞌacꞌujie-ve ri itziel tak espíritus reꞌ, más peor nuꞌon ri rucꞌaslien choch ri rubꞌanun-pa naꞌay.
27 Y antok ri Jesús nutzijuoj ri tzij reꞌ chiquivach iqꞌuiy vinak ri quimaluon-quiꞌ riqꞌuin, jun ixok ri cꞌo chireꞌ chiquicajol, cof xchꞌoꞌ y xuꞌej: Can jaꞌal tiquicuot ri ixok ri xyoꞌn avichin ri choch-ulief y xuyaꞌ atzꞌun, xchaꞌ ri ixok cha ri Jesús.
28 Y ri Jesús xuꞌej: Can más jaꞌal caꞌquicuot ri ncaꞌcꞌaxan ri ruchꞌabꞌal ri Dios y niquiꞌan nojiel ri nuꞌej.
29 Y antok qꞌuiy vinak ri niquimol-apa-quiꞌ chirij ri Jesús, xpa jajaꞌ xuꞌej chica: Ri vinak richin ri tiempo vacame altíra i-itziel, rumareꞌ nicajoꞌ chi niꞌan jun señal chiquivach chi nquinquinimaj. Pero ri señal ri nicajoꞌ man xtiyoꞌx ta chica. Xa ja ri xbꞌanataj riqꞌuin ri Jonás, ri xcꞌujieꞌ ojier can tiempo, jareꞌ ri señal ri xtiyoꞌx chica.
30 Ruma incheꞌl xbꞌanataj riqꞌuin ri Jonás, xucꞌut chiquivach ri vinak ri xaꞌcꞌujieꞌ ojier can chupan ri tanamet Nínive, chi ja ri Dios takayuon-pa richin. Y quireꞌ jeꞌ ri xtukꞌasaj ri Xtak-pa chicaj chi xalax chiꞌicajol, xticusas richin jun señal chiquivach ri vinak vacame.
31 Y antok xtalka ri kꞌij richin ri juicio, xticꞌastaj-pa ri jun reina ri xuꞌon gobernar ri Sabá y xtuꞌej chi man otz ta xquiꞌan ri vinak ri icꞌo vacame. Ruma antok xcꞌasieꞌ ri jun reina reꞌ, altíra naj xpa-ve chi xalraꞌxaj runoꞌj ri rey Salomón. Y vacame incꞌo inreꞌ ri cꞌo más nukꞌij choch ri rey Salomón ri xcꞌujieꞌ ojier can.
32 Y antok xtalka ri kꞌij richin ri juicio, xcaꞌcꞌastaj-pa ri vinak aj-Nínive y xtiquiꞌej chi man otz ta xquiꞌan ri vinak ri icꞌo vacame, ruma man xquinimaj ta. Ri vinak aj-Nínive joꞌc xcaꞌxaj ri ruchꞌabꞌal ri Dios ri xutzijuoj ri Jonás chica, ja xtzalaj-pa cánima riqꞌuin ri Dios y xquiꞌan ri nrajoꞌ jajaꞌ. Y vacame incꞌo inreꞌ ri cꞌo más nukꞌij choch ri Jonás.
33 Man jun vinak nutzej jun lámpara y nuyaꞌ pacheꞌ man kꞌalaj ta, o nuyaꞌ ta chuxieꞌ jun cajuon. Jun ri nutzej jun lámpara, chicaj nuya-ve chi quireꞌ ri ncaꞌuoc pa jay jaꞌal niquitzꞌat ri sakil.
34 Ri anakꞌavach jareꞌ ri lámpara richin ri a-cuerpo. Antok ri anakꞌavach otz, nojiel jeꞌ ri a-cuerpo cꞌo pa sakil. Pero xa ri anakꞌavach man otz ta, nojiel ri a-cuerpo cꞌo pa kꞌakuꞌn.
35 Mareꞌ tatzꞌata-ka-aviꞌ chi ri sakil ri cꞌo pan avánima man kꞌakuꞌn ta.
36 Ruma xa nojiel ri a-cuerpo cꞌo pa sakil, can manak kꞌakuꞌn aviqꞌuin y quireꞌ ncatzuꞌn jaꞌal. Incheꞌl antok jun lámpara ncaruꞌon alumbrar y jaꞌal sakil nuyaꞌ.
37 Y antok ri Jesús xtanie-ka chi nitzijuon chiquivach ri vinak, cꞌo jun chiquivach ri achiꞌaꞌ fariseos xuꞌon rogar choch ri Jesús chi nivaꞌ riqꞌuin. Y antok ri Jesús xbꞌaka pa jay, ja xtzꞌuye-apa chirij ri mesa.
38 Y ri ache fariseo can xuꞌon extrañar-riꞌ antok xutzꞌat ri Jesús, chi man xuchꞌaj ta rukꞌaꞌ antes chi nivaꞌ.
39 Pero ri Ajaf Jesús xuꞌej cha: Ixreꞌ achiꞌaꞌ fariseos xa ix incheꞌl ri vaso y ri plato ri jaꞌal chꞌajuon quij pero ri quipan xa tzꞌil. Ri ivánima xa nojnak riqꞌuin alakꞌ y nojnak riqꞌuin itziel tak kax.
40 Ix-nacanak. ¿Man ivataꞌn ta cꞌa chi ri xbꞌano ri ka-cuerpo, xuꞌon jeꞌ ri kánima?
41 Rumareꞌ tiyaꞌ ri cꞌo iviqꞌuin chica ri man jun kax cꞌo quiqꞌuin, y quireꞌ nojiel xtiel sak.
42 ¡Juyeꞌ ivach ixreꞌ achiꞌaꞌ fariseos! Ixreꞌ ntiyaꞌ ri diezmo richin ri alvaviena, ri rura y nojiel quivach kꞌayis, pero xa man ntivajoꞌ ta ri Dios, ni man ix choj ta jeꞌ quiqꞌuin ri vinak. Jareꞌ ri más nicꞌatzin chi ntiꞌan, después tiyaꞌ ri i-diezmo.
43 ¡Juyeꞌ ivach ixreꞌ achiꞌaꞌ fariseos! ruma ja ri naꞌay tak chꞌacat ntivajoꞌ pa tak sinagogas. Y can altíra nika chivach chi nquixꞌan saludar ri pacheꞌ niquimol-ve-quiꞌ qꞌuiy vinak.
44 ¡Juyeꞌ ivach ixreꞌ achiꞌaꞌ escribas y ixreꞌ achiꞌaꞌ fariseos, ri xa caꞌyeꞌ ipalaj! ruma xa ix incheꞌl ri jul pacheꞌ i-mukun can ri quiminakiꞌ. Antok man kꞌalaj ta chic nitzꞌiet, ri vinak choj ncaꞌkꞌax paroꞌ ruma man cataꞌn ta chi xa paroꞌ jun quiminak ncaꞌkꞌax-ve, xchaꞌ ri Jesús.
45 Pero jun chiquivach ri maestros richin ri ley xuꞌej cha ri Jesús: Maestro, antok atreꞌ naꞌej quireꞌ, man joꞌc ta chica ri nicꞌaj naꞌej-ve, xa chika jeꞌ ojreꞌ naꞌej-ve.
46 Y ri Jesús xuꞌej cha ri ache reꞌ: ¡Juyeꞌ jeꞌ ivach ixreꞌ maestros richin ri ley! ruma antok nquiꞌtijuoj ri vinak, ntiyaꞌ nimaꞌk tak akaꞌn chiquij ri man ncaꞌtiquir ta niquicꞌuaj. Pero ixreꞌ nixta cha jun ruve-ikꞌaꞌ chi ntitzꞌom ta bꞌaꞌ.
47 ¡Juyeꞌ ivach, ruma nquiꞌchojmij ri panteones ri pacheꞌ i-mukun-ve ri profetas ri xaꞌcꞌujieꞌ ojier can tiempo, y ijejeꞌ xa ja ri ivateꞌt-imamaꞌ ri xaꞌquimisan quichin!
48 Vacame kꞌalaj chi ixreꞌ nika chivach ri itziel tak kax ri xaꞌquiꞌan ri ivateꞌt-imamaꞌ ri ojier can, ruma ijejeꞌ xaꞌquimisan ri profetas, y ixreꞌ nquixchojmin ri panteones ri pacheꞌ i-mukun-ve.
49 Y como ri Dios rataꞌn nojiel, mareꞌ xuꞌej: Xcaꞌntak profetas, y xcaꞌntak jeꞌ apóstoles chiquicajol. Pero icꞌo chiquivach ri xcaꞌquiquimisaj, y icꞌo ri xcaꞌquitarariej-el.
50 Rumareꞌ ri vinak ri icꞌo vacame, ijejeꞌ ri xcaꞌkalien ri quicamic quinojiel ri profetas ri xaꞌquimisas ojier can tiempo, xa-jan antok xtzꞌucutaj-pa ri roch-ulief.
51 Tiquirnak-pa riqꞌuin ri rucamic ri Abel, cꞌa riqꞌuin ri rucamic ri Zacarías, ri xquimisas chucajol ri altar y ri templo. Rumareꞌ niꞌej chiva, chi nojiel cꞌa ri camic reꞌ xticakaj ri vinak ri icꞌo chupan ri tiempo vacame.
52 ¡Juyeꞌ ivach ixreꞌ maestros richin ri ley! ruma pan ikꞌaꞌ ixreꞌ cꞌo-ve ri noꞌj, ruma ivataꞌn ri chica modo jun vinak ntuoc richin ri Dios, pero ixreꞌ xa man ix-acunak ta richin ri Dios y ri nicajoꞌ ncaꞌuoc richin ri Dios nquiꞌkꞌat.
53 Antok ri Jesús xuꞌej nojiel reꞌ, ri achiꞌaꞌ escribas y ri achiꞌaꞌ fariseos altíra xyacataj quiyoval. Y rumareꞌ ijejeꞌ qꞌuiy cꞌa kax niquicꞌutuj cha ri Jesús xa richin niquinak.

San Lucas 11:21-53 in Ri C'ac'ac' Testamento pa Kach'abel

21 Tek c'o jun achi ri can c'o ruchuk'a', y c'o ronojel ruwech camisabel riq'ui, ri achi ri' can jabel wi nuchajij ri rachoch, y majun ri xtelesan ta chare ronojel ri cosas ri yec'o pa rachoch.
22 Yac'a tek noc'ulun chic c'a jun achi ri más k'axnek ruchuk'a' que chuwech riya', nich'acatej ruma ri achi ri' y nelesex chare ronojel ri camisabel ri nucusaj ri can rucukuban ruc'u'x riq'ui. Y ri achi ri más c'o ruchuk'a', ronojel c'a ri cosas ri xerelesaj el nujachala' chique ri rachibil.
23 Y rumac'ari', achique c'a ri ma ruya'on ta ránima wuq'ui, xa can yiretzelaj wi c'a ri'. Y achique ri ma nito'o ta wuche (wixin), xa yari' ri niyojo ronojel ri yenben riyin.
24 Y tek jun itzel espíritu ntel el pa ránima jun winek, nucanoj uxlanen pa chaki'j tak lugar. Y tek nuna' chi majun uxlanen nril, nuch'ob ka: Quitzolin na chic pa ránima ri winek ri acuchi (achique) xinel wi pe, nicha' c'a.
25 Y tek ri itzel espíritu ri' nitzolin chic apo pa ránima ri winek, nril c'a ri ránima ri winek ri' achi'el jun jay ri majun c'o ta chupan, meson y wikon jabel.
26 Y c'ac'ari' tek ri itzel espíritu ri' yeberuc'ama' pe ye wuku' chic itzel tak espíritu ri más chi na ye itzel, y quinojel c'a ri' ye'oc pa ránima ri winek. Y ri winek achoj riq'ui yec'oje' wi ri itzel tak espíritu ri', más lawalo' nuben ri ruc'aslen que chuwech ri rubanon pa nabey mul.
27 Y tek ri Jesús ntajin c'a chubixic re tzij re' chiquiwech ri sibilaj ye q'uiy winek ri quimolon qui' riq'ui, yac'ari' tek c'o c'a jun ixok chiri' chiquicojol xurek pe ruchi', y xubij c'a: Jabel ruwaruk'ij ri te'ej ri xalan awuche (awixin) chuwech re ruwach'ulef y xaq'uiytisan riq'ui tz'umaj, xcha' ri ixok chare ri Jesús.
28 Yac'a ri Jesús xubij: Más jabel ruwaquik'ij ri ye'ac'axan y niquiben ronojel ri nubij ri ruch'abel ri Dios, xcha' ri Jesús.
29 Y tek can ye sibilaj q'uiy c'a ri winek ri yetajin niquimol apo qui' chrij ri Jesús, xpe Riya' xubij c'a chique ri winek ri': Ri winek ri yec'o re tiempo re' sibilaj ye itzel y ma niquinimaj ta ri nbij chique. Rumari' tek nicajo' chi riyin nben jun milagro chiquiwech riche (rixin) chi yinquinimaj. Pero ma ya ta c'a ri nicajo' riye' ri xtibanatej. Xa can xu (xe) wi c'a ri xbanatej riq'ui ri profeta Jonás, ri jun achi ri xk'alajsan ri ruch'abel ri Dios ojer ca, xaxu (xaxe wi) c'a ri' ri retal ri xtibanatej.
30 Ri xuc'ulwachij ri Jonás xuc'ut chiquiwech ri winek ri xec'oje' ojer ca chupan ri tinamit Nínive, chi can ya ri Dios takayon pe riche (rixin). Y queri' chuka' riyin ri C'ajolaxel ri xinalex chicojol, ri xtinc'ulwachij riyin xtucusex riche (rixin) jun retal chiquiwech ri winek ri yec'o wacami.
31 Y tek xtapon c'a ri k'ij riche (rixin) chi xtik'at tzij pa quiwi' ri winek ri yec'o re tiempo re', xtic'astej c'a pe ri jun reina ri xc'oje' ojer ca, ri xk'ato tzij pa ruwi' ri ruwach'ulef ri c'o pa sur y xtubij c'a chi ma utz ta xquiben ri winek ri yec'o re tiempo re'. Ruma tek xc'ase' ri jun reina ri', sibilaj nej xbiyin wi riche (rixin) chi xorac'axaj ri runa'oj ri jun rey riche (rixin) re Israel, ri xubini'aj Salomón. Y wacami yinc'o riyin ri más nim nuk'ij que chuwech ri rey Salomón ri xc'oje' ojer ca, y xa ma yinquinimaj ta ri winek, xcha' ri Jesús.
32 Y tek xtapon c'a ri k'ij riche (rixin) chi xtik'at tzij pa quiwi' ri winek ri yec'o re tiempo re', xquec'astej c'a pe ri winek aj Nínive y xtiquibij c'a chi ma utz ta xquiben ri winek ri yec'o re tiempo re'. Ruma ri winek ri xec'oje' pa tinamit Nínive ri ojer ca, can xu (xe) wi c'a xquic'axaj ri ruch'abel ri Dios ri xutzijoj ri Jonás chique, can yac'ari' tek xtzolin pe quic'u'x riq'ui ri Dios. Y wacami yinc'o riyin ri más nim nuk'ij que chuwech ri Jonás, y xa ma yinquinimaj ta ri winek, xcha' ri Jesús.
33 Y majun winek ri nutzij ta jun k'ak' y c'ac'ari' nuya' ta acuchi (achique) ri ma nik'alajin ta pe, o nuya' ta chuxe' jun almul. Ri winek ri nutzij jun k'ak', can c'o ruc'ojlibel ri acuchi (achique) nuya' wi riche (rixin) chi queri' niquitz'et quibey ri ye'oc apo pa jay.
34 Y ri runak' tak awech can yec'atzin c'a chawe, achi'el nic'atzin jun k'ak' riche (rixin) sakil. Ruma chi ri runak' tak awech wi ye utz, riyit yitc'o pa jun sakil. Yac'a wi ri runak' tak awech ma ye utz ta, riyit yitc'o pa jun k'eku'm.
35 Rumac'ari' tachajij ri ac'aslen, riche (rixin) chi queri' ri sakil ri ruya'on ri Dios pan awánima ma tijalatej ta, riche (rixin) chi man xa tibec'ulun pe chi xa pa k'eku'm chic yitc'o wi.
36 Ruma wi can yitc'o pa jun sakil, y wi can majun c'a retal ri k'eku'm awuq'ui, can yacowin wi c'a yatzu'un jabel achi'el tek tzijon jun k'ak' riche (rixin) sakil.
37 Y tek ri Jesús xtane' c'a ka riche (rixin) chi nitzijon chiquiwech ri winek, c'o c'a jun chique ri achi'a' fariseos xubij chare ri Jesús chi tubana' jun utzil nibe ta juba' ri pa rachoch, riche (rixin) chi nutij jun ruway. Y ri Jesús can xbe na wi. Riya' xapon, y xbetz'uye' ri pa mesa.
38 Y ri achi fariseo, can achique na xuna' tek xutz'et chi ri Jesús xtz'uye' apo pa mesa y ma xuch'ej ta ruk'a' achi'el rubanic ri niquiben riye'.
39 Y ri Ajaf Jesús xutz'et ri nuch'ob ri fariseo ri xsiq'uin (xoyon) riche (rixin), y rumari' xubij chare: Riyix fariseos xa yix achi'el lek ri jabel ch'ajch'oj rij y ri rupan xa tz'il. Riyix can nic'ut c'a chiquiwech ri winek chi utz ri ye'ibanala', yac'a ri pa tak iwánima xa ma que ta ri', ruma xa nojnek riq'ui alek', y nojnek riq'ui etzelal.
40 Riyix xa yix nacanek. ¿Can ma iwetaman ta c'a chi ri xbano re kach'acul, xuben chuka' ri kánima?
41 Rumari' ri rajawaxic chi niben riche (rixin) chi nik'alajin chi wi kitzij chi ch'ajch'oj ri iwánima, ya ri ticusaj ri c'o iwuq'ui riche (rixin) chi ye'ito' ri winek ri nic'atzin quito'ic. Y wi queri' niben, can xtik'alajin c'a chi yix ch'ajch'oj.
42 ¡Juyi' oc iwech riyix fariseos! Tek riyix niya' ri idiezmo can niya' wi ri k'ayis ri jubul ruxla' ri menta rubi', ri róra (ruda) y nic'aj quiwech ichaj. Pero yac'a ri ruchojmilal ri c'aslen, xa ma niben ta y ma niwajo' ta ri Dios. Y ya ta c'a ri' ri rajawaxic chi niben, y rajawaxic chuka' chi ma niya' ta ca ruya'ic ri idiezmo.
43 ¡Juyi' oc iwech riyix fariseos! ruma can ya oc ri nabey tak ch'aquet ye'icanola' ri pa tak jay ri kas nic'ut wi ri ruch'abel ri Dios, riche (rixin) chi queri' nibix chi riyix can c'o ik'ij. Y can más chuka' nika chiwech ri niya'ox (nya') ca rutzil tak iwech ri pa tak c'aybel.
44 ¡Juyi' oc iwech riyix aj tz'iba' y chuka' riyix fariseos ri xa ca'i' ipalej! ruma xa yix achi'el ri ulef ri c'o pa quiwi' ri caminaki'. Tek ri ulef ri' xa xq'uis yan ka y xa ma can ta nik'alajin chic, ri winek choj chic yek'ax el pa ruwi'. Can man c'a quetaman ta chi xa pa ruwi' jun caminek yek'ax wi el, xcha' ri Jesús.
45 Pero jun c'a chique ri achi'a' ri nik'axan ri nubij ri ley xubij chare ri Jesús: Tijonel, tek riyit nabij queri', ma xu (xe) ta wi chique ri fariseos nabij wi, xa can chake chuka' riyoj nabij wi, xcha' chare.
46 Y ri Jesús xubij c'a chare ri achi ri nik'axan ri nubij ri ley: ¡Juyi' oc chuka' iwech riyix! ruma nima'k tak ejka'n niyala' chiquikul ri winek ri can c'ayef (cuesta) quic'uaxic. Ri ejka'n ri' xaxu (xaxe) wi c'a chiquikul ri winek niya' wi, y riyix ni xa ta jun ti ruwi' ik'a' nisiloj riche (rixin) chi nic'uaj ta ri ejka'n ri nibij ri c'o chi niquic'uaj ri winek.
47 ¡Juyi' oc iwech riyix ri yixk'axan ri nubij ri ley! ruma riyix nibanala' ruchojmil ri panteón ri acuchi (achique) ye mukun wi ri profetas ri xek'alajsan ri ruch'abel ri Dios ojer ca, y riye' xa ye ri iwati't imama' ri xecamisan quiche (quixin).
48 Wacami nik'alajin c'a chi riyix can nika chiwech ri itzel ri xequibanala' ri iwati't imama' ojer, ruma ye riye' ri xecamisan ri ruprofetas ri Dios, y riyix nibanala' ruchojmil ri quipanteón ri profetas ri'.
49 Y rumac'ari' ri Dios, ri can retaman ronojel, xubij: Xquentek c'a profetas ri xquek'alajsan ri nuch'abel, y xquentek chuka' apóstoles chiquicojol. Pero yec'o c'a ri xquentek ri xquecamisex, y yec'o ri xtiban chique chi niquik'axaj tijoj pokonal pa quik'a' ri winek, xcha'.
50 Rumari', xubij ri Jesús, pa quiwi' c'a re winek ri yec'o re tiempo re', pa quiwi' c'a riye' xtuya' wi ri Dios rutojbalil ri quicamic quinojel ri profetas ri xek'alajsan ri ruch'abel ri Dios ojer ca, quinojel ri ye camisan ri winakirsan wi pe re ruwach'ulef.
51 Xuchop pe riq'ui tek xcamisex ri Abel y nbeq'uis c'a riq'ui tek xcamisex ri profeta Zacarías, ri xcamisex chunakajal ri altar ri c'o chuwarachoch ri Dios. Rumac'ari' nbij chiwe chi pa quiwi' re winek ri yec'o re tiempo re' xtuya' wi ri Dios rutojbalil ri quicamic quinojel ri profetas.
52 ¡Juyi' oc iwech riyix ri yixk'axan ri nubij ri ley! ruma chi riyix iwetaman achique rubaniquil riche (rixin) chi jun winek ntoc riche (rixin) ri Dios, yac'a riyix ma yix oconek ta riche (rixin) ri Dios y chuka' ye ik'aton ri winek ri nicajo' ye'oc riche (rixin) ri Dios.
53 Tek ri Jesús xubij ronojel re', ri aj tz'iba' y ri fariseos sibilaj xpe coyowal. Y rumac'ari' riye' ronojel c'a niquic'utuj apo chare ri Jesús xaxu (xaxe) wi riche (rixin) chi niquinek.

Lucas 11:21-53 in Re C'ac'a Testamento pa Kach'abal

21 Y tak c'o jun ache re camas ruchuk'a', y c'o ronojel rach ch'ich' riq'uin chin nuban ayoval, re ache re' can jabal-va nuchajij re rachoch, y man jun xtilek'an re cosas c'o riq'uin.
22 Pero tak ne'c'ulun chic jun ache re c'o más ruchuk'a' que chach reja', nich'acataj, y nilisas-a ronojel rach ch'ich' chin ayoval re c'o riq'uin, re anchok riq'uin rubanon-va confiar-ri'. C'are' re ache re c'o más ruchuk'a', nutz'am rujachic chiquivach re ruchibil.
23 Y mare', re vinak re man nrajo-ta nic'ue' viq'uin, xa riq'uin re Satanás nrajo' nic'ue-va. Y anchique vinak man nuban-ta re nusamaj, xa nuyoj re nusamaj.
24 Tak c'o jun itzel espíritu ndel-a riq'uin jun vinak, re itzel espíritu re' niba pa tak lugares re anche' manak vinak y manak ya', y chire' c'a nucanoj-va jun lugar chin nixulan. Y tak re jun itzel espíritu re' nuna' che man ak lugar nuvil chin nixulan, nunojij: Más otz yintzolaj chic anche' xinel-va-pa.
25 Y tak re itzel espíritu re' nitzolaj chic-apo pa ránma re vinak anche' elinak-va-a, no'rvila' re ránma re vinak re' ancha'l jun jay re meson rupan y jabal ruvekic banon.
26 Y c'are' re itzel espíritu re' ye'bo'rc'ama-pa je vuku' chic ruchibil itzel tak espíritu re más je itzel, y conojel re' ye'oc pa ránma re vinak. Y re vinak re anchok riq'uin ye'c'ue-va chic jun bey re itzel tak espíritu re', más c'ayef nuban re ruc'aslen que chach re xuban nabey.
27 Y tak re Jesús ntajin chubixic re' chiquivach conojel re vinak re quimalon-qui' riq'uin, jare' tak jun ixok re c'o chire' chiquicojol cof xbech'o-pa, y xubij: Otz-rubanoj re ixok re xyi'o avichin chach re ruch'ulef y xatruq'uiytisaj riq'uin tz'umaj, xcha' re ixok cha re Jesús.
28 Y re Jesús xubij: Más otz-quibanoj re niquic'axaj re ruch'abal re Dios y niquiban re nubij.
29 Y tak re Jesús xutz'at che camas je q'uiy vinak niquimol-apo-qui' chij, xpa re Jesús xubij chique re vinak re': Re vinak chupan re tiempo re' camas je mal tak vinak y man yinquinimaj-ta. Mare' can niquijo' che yen nimban jun señal chiquivach chin quire' yinquinimaj. Pero mana-ta re niquijo' reje' jare' re xtibanataj. Xa can xe re xbanataj riq'uin re jun ache re xubini'aj Jonás, re jun rusamajel re Dios re xc'ue' ajuer can re xbex profeta cha, xaxe re señal re' re niya' chique reje'.
30 Re xuc'alvachij re Jonás xuc'ut chiquivach re vinak re xe'c'ue' ajuer can chupan re tenemit Nínive, che can ja re Dios takayom-pa richin. Y quire' chuka' yen re xinalax chi'icojol, re xtinc'alvachij xticusas chin jun señal chiquivach re vinak vocame.
31 Y tak xtapon re k'ij tak re vinak xque'bapon chach re Dios chin xque'ban juzgar, xte'c'astaj-pa re jun ixok re xuban gobernar pa Sabá y xtubij che man otz-ta xquiban re vinak re jec'o vocame. Roma re tiempo tak xc'ue' re jun ixok re', camas naj xbiyin chin quire' xbo'rc'axaj y xbo'rtz'eta' re namalaj na'oj re c'o riq'uin re Rey Salomón. Y vocame yinc'o yen re c'o más nuk'ij que chach re Rey Salomón re xc'ue' ajuer can, y xa man yinquinimaj-ta re vinak.
32 Y tak xtapon chuka' re k'ij tak re Dios xque'ruban juzgar re vinak re jec'o vocame, xque'c'astaj-pa re vinak re xe'c'ue' ajuer can pa tenemit Nínive. Re vinak re' xtiquibij che man otz-ta xquiban re vinak re jec'o chupan re tiempo re', roma man xinquinimaj-ta, roma re vinak re xe'c'ue' pa tenemit Nínive, can xe xquic'axaj re ruch'abal re Dios re xutzijoj re Jonás chique, can jare' tak xquinimaj y xjalataj re quic'aslen chach re Dios. Y vocame yinc'o yen re c'o más nuk'ij que chach re Jonás, y xa man yinquinimaj-ta re vinak.
33 Y man jun vinak nibano che tak nutzaj jun lámpara nuya-ta-apo chuxe' jun cajón o nuvovaj-ta-apo. Re vinak re nutzaj jun lámpara, nutzekeba' chicaj, chin quire' sakil nuban pa jay tak ye'oc-apo re vinak.
34 Y re anak'avach can ye'oc chava ancha'l ndoc jun lámpara. Roma vo xa re anak'avach je otz, ronojel re a-cuerpo c'o pa sakil. Pero vo xa re anak'avach man je otz-ta, ronojel re a-cuerpo c'o pa k'oko'm.
35 Mare' tachajij re ac'aslen, chin quire' re sakil re ruyi'on re Dios pan avánma man tijalataj, y man chic tik'alajim-pa che c'a yatc'o pa k'oko'm.
36 Roma vo xa yatc'o pa sakil, can man yatc'o-ta pa k'oko'm, y quire' can yatzu'un-va jabal. Re' can junan-va riq'uin tak tzijon jun lámpara chin nusekresaj re anche' yatc'o-va y can pak'ij rubanon roma k'alaj ronojel.
37 Y tak re Jesús xtane-ka che tzij chiquivach re vinak, c'o jun chique re achi'a' fariseos xubij cha re Jesús che tubana' utzil niba-ta ba' charachoch, chin ne'va' riq'uin. Y re Jesús can xbo-va. Y tak xapon, xbetz'uye' chach mesa.
38 Y re ache fariseo, can anchique-la xutz'at re Jesús, roma xtz'uye-apo chach mesa y man xuch'aj-ta ruk'a' ancha'l re qui-costumbre re israelitas.
39 Y re Ajaf Jesús can rutaman re nunojij re ache fariseo, y mare' xubij cha: Yex fariseos xa yix ancha'l re lak re jabal ch'ajch'oj rij y re rupan can xak che tz'il. Yex can nic'ut chiquivach re vinak che camas otz re ibanabal, pero pa tak ivánma man quire-ta, roma xa nojnak riq'uin elak', y nojnak riq'uin ronojel rach etzelal.
40 Xa yix nacanak tak vinak, roma itaman che ja re Dios xbano re ka-cuerpo y chuka' reja' xbano re kánma.
41 Mare' yex xa ja re ivánma tich'ojersaj, chin quire' tak ch'ajch'oj chic re ivánma, xtalax c'a-pa iviq'uin che ye'to' re man jun cosa c'o quiq'uin, y xquixch'ojch'ojer.
42 ¡Tivok'ex ivach yex fariseos! roma yex xaxe re jubulaj tak k'ayis, ancha'l re hierbabuena y re ruda y ronojel quivach tico'n, jare' re ye'lisaj can tak ba' chin ndoc i-diezmo chin niya' cha re Dios, pero xa man nijo-ta re Dios, y man otz-ta ina'oj quiq'uin re vinak. Pero jare' re más otz-ta che niban nabey, y c'aja-ta re' niban re can yixtajin-va chubanic.
43 ¡Tivok'ex ivach yex fariseos! roma ja re nabey tak ch'acat ye'canola' re pa tak nema-jay re anche' nitzijos-va re ruch'abal re Dios re nibex sinagoga cha, chin quire' nibex che camas ik'ij. Y chuka' camas nika chivach che niya' ruxnokil-ivach pa tak q'uiybal, re anche' niquimol-va-qui'.
44 ¡Tivok'ex chuka' ivach yex achi'a' re itaman re ley kachin yoj re yoj israelitas y chuka' yex fariseos re ca'e' ipalaj! roma yex xa yix ancha'l re anche' je'mukun-va re anama'i', re man chic banon-ta quibanic y man chic k'alaj-ta che c'o mukun chire', y re vinak xa choj ye'k'ax pa rue', can man c'a quitaman-ta che xa pa rue' jun quiminak ye'k'ax-va, xcha' re Jesús.
45 Pero jun chique re achi'a' je'atamayon re ley quichin re israelitas, xubij cha re Jesús: Maestro, tak rat nabij quire', man xe-ta chic chique re fariseos nabij-va, xa can chibil chuka' chaka yoj nabij-va.
46 Y re Jesús xubij cha re ache re': ¡Tivok'ex chuka' ivach yex re itaman re ley! roma tak ye'tijoj re vinak, niya' namalaj tak ejka'n chiquij, re camas c'ayef quic'uaxic. Re ejka'n re' xaxe chiquij re vinak niya-va, y yex can man jun ch'et rue-ik'a' nisiloj chin niban y nic'uaj-ta re ejka'n re nibij che tiene que niquic'uaj re vinak.
47 ¡Tivok'ex ivach yex re itaman re ley! roma yex yix ancha'l re ivinak re xe'c'ue' ajuer can, xe'quiquimisala' re rusamajela' re Dios re xe'c'ue' ajuer can, re xbex profetas chique. Y ja quire' yex vocame nik'alajin che yix quire', roma ye'ibanala' rubanic re qui-panteón.
48 Vocame nik'alajin che yex yix ancha'l reje', roma nika chivach re xquibanala' chique re rusamajela' re Dios re xbex profetas chique.
49 Y mare' re Dios re c'o ronojel rach na'oj riq'uin xubij: Xque'ntak achi'a' quiq'uin re israelitas re nutenemit, achi'a' re xque'tzijon re ch'abal re nimbij chique, y chuka' xque'ntak apóstoles quiq'uin. Pero jec'o chique reje' re xque'quimisas, y chuka' xque'ya' pa tak tijoj-pokonal.
50 Mare' xubij re Jesús: Conojel re profetas re je'quimisam-pa tak xtiquir-pa re ruch'ulef, ja re vinak re jec'o vocame, jare' re xque'kalen re quicamic.
51 Nitiquir-pa riq'uin re rucamic re ache xubini'aj Abel c'a riq'uin re rucamic re ache xubini'aj Zacarías. Y ja Zacarías re' re xquimisas chunakaj re altar re c'o chach rachoch re Dios. Mare' nimbij chiva, che re Dios pa quive' re vinak re jec'o vocame xtuya-va re quicamic re achi'a' re xe'samaj pa ru-cuenta re Dios.
52 ¡Tivok'ex ivach yex achi'a' re itaman re ley! roma yex jabal itaman andex rubanic tak jun vinak ndoc rajc'ual re Dios, pero yex man yix-aconak-ta rajc'ual reja' y chuka' man niya-ta k'ij chique re vinak chin ye'oc-ta rajc'ual re Dios, astapa' re vinak niquijo' ye'oc rajc'ual reja'.
53 Tak re Jesús xubij ronojel re', re achi'a' re je'atamayon re ley quichin re israelitas y re achi'a' fariseos camas xpa quiyoval. Y mare' conojel reje' xquibanala' chic preguntas cha, xaxe chin niquinak.