Lipa Mundorumu Yema 27:9-39 in Umbu-Ungu

⁹ Wale awisili we omba pumba, Juda yomboma kere-langi naa nongo mi toringi walema kepe omba purumu-kulu kanu kalia-ingina sipima andorumu walema pora nirimu. ⸤Kalia-ingimanga pali poporome awili sepa torumu walema wendo ombá orumu kinia sipima pali naa andoringi kanumu.⸥ No paa awili sepa topa nondopa naa kelemba serimu-kulu Pollone ono liepi-liepi topa nimbale:

¹⁰ “Yema, ‘Kiniá púmulu liemu sipimu topa mélema pali ondopa, olio kepe nona wangopo kolomolonje.’ konopu lekero.” nirimu.

¹¹ Aku-na-kolo ami-ye awilimuni Pollo ungu nirimumu pilipa, lipa mokoli sepa, sipi pulu yemo kinia sipi kongono serimu yemo kinia olone niringili mele pilipale “Pamolo.” nirimu.

¹² “I koleana poporome tolemo kinia sipimu manda naa lemó lemba.” niringili kinia sipina moloringi yombo awisilini ninguli: “Manda, poporome awili u naa tokomo kinia Pinikisindu pamolo. Akuna pumulú kinia poporome awili sepa tomba walemanga sipimu manda akuna taltomolo.” niringi. Kolea Pinikis ⸤nomu suku-singina lierimu ma-kolea⸥ Kiritina lierimu taono se.

¹³ Pe poporome kanga sepa topa, sipimu manda taka lepa memba pumbá mele ningu kanokole “Manda pumulú.” ningu sipimu mengo puringi, kolea Kiriti nomu kelona purumulu.

¹⁴ Aku-na-kolo wale talo mele omba purumu kinia poporome paa awili se topa, sipimu nomuna kelepa topa memba sukundu purumu. Kanu poporomemonga imbi ⸤Giriki unguna⸥ “Yurakillo.” niringi. Walte walte nimba yunga walemo wendo orumu kinia torumu.

¹⁵ Poporome yando sipa topa enge nirimu-kulu pumulú purumulu mele manda naa serimu-kulu ‘Manda, olio we senga memba pupili.’ nimbu sipina ola we molorumulu.

¹⁶ Nomuna sukundu kolea kanga se lierimu, aku koleamonga imbimu Koda, akuna anju sipina pumbuli, sipi purumulumuni sipi kanga kundupa merimumu nondopo lipu ka sepo panjimulundu pererimulu.

¹⁷ Yemane sipi kanga kanumu sipi awilina kamu ola liku taltokole, sipi awilina purumulumu “Bultumba.” ningu ka marene sipimu makapu seko ka toko ingi siringi. ‘Poporomene sipimu kolea Apirika memba pumbá kinia olio tombanje.’ ningu mulu-serele wendo liku taltoko, ‘We pamili.’ niringi.

¹⁸ Sipimu poporomemone paa torumu-kulu opalikundu ‘Kamu kiri lembanje.’ ninguli méle-wale merimuluma liku nona mania-mania seringi.

¹⁹ Opalikundu sipi kongono seringi mélema sipi pulu yema onono liku mania-mania seringi.

²⁰ Wale awisili ena kepe kombokandi kepe mélse naa kanopo, poporome mindi paa awili sepa torumu kinia ‘Yombo se omba olio lipa tapondopa wendo naa limba. Olio sika kolomolo lémo.’ nimbu ulu se kelepo naa sepo we molorumulu.

²¹ Wale awisili yema kere-langi se naa nongo moloringi kinia ono moloringina Pollo ola gilipa nimbale: “Yema, “Olio kolea Kiriti anju molamolo.” nirindu mele pilipu lipu anju we molemolánje kiniá mindili nokomolo mele naa nombo, mélema naa topo eltolemolá.

²² Aku-na-kolo kiniá olio yombo se naa kolomolo kene konopu peanga leko molangi. Sipimu mindi kiri lemba.

²³ Nane nikirumunga pulumu niembo piliayo. Na Pulu Yemonga kendemande-yemo molopo alieli yunga kongonomo sendelio, kanu Pulu Yemonga angello se kiniá ipulieli na molonduna omba gilipa

²⁴ nimbale: “Pollo, mini-wale naa mundoyo. Romo Gapomano Ye Paa Awili Kumbina Sisamone nunga kotemo sika pilimbamonga nu nona naa puni. Nu kinia pea sipina pukumili yomboma kepe Pulu Yemone kondo kolopa ‘Nu pea konde molonge.’ nimu.” nimba angellomone nimu.

²⁵ Yema, Pulu Yemone nilimú mele nane pilipuli ‘Paa sika nilimú.’ nimbu kuru mondolio mele pilipuli, yuni kiniá nando nimu mele paa sika aku sipa sembá kene ono mini-wale naa munduku konopu peanga leko molai.

²⁶ Aku-sipa na-kolo sipimu nomuna sukundu lemó kolea senga kelona sika pumba tomba lémo.” nimba Pollone nirimu.

²⁷ Olio sipina purumulu kinia poporome topa molopili koro talo omba purumu kanu walemanga pali poporomemone mindi olio topa memba purumu kinia sipimu ye sene kongono naa sepili ‘Nomu-Kusa Eria’ niringina poporomemone manjipa topa memba purumu. Aku sipu purumulu kinia walte awi-amburumi sipimu mengo puringi yemane pilkuli, ‘Kiniá nondopo kolea senga pumulú ombamolo.’ ningu pilieringi.

²⁸ Aku siku ningu pilkuli niringimuni, manda manjeli kamo nona mania munduku kanoringi kinia teti sikis mita perimu kanoringi. Kanga-kolte purumulu kinia kelko manda manjeli kamo munduku kanoringi kinia tuwendi sepen mita perimu kanoringi.

²⁹ Akumu kanokole, ‘Olio kou lieli senga sipimuni memba pumbá kinia olio tombanje.’ ningu mini-wale mundukuli, ‘Sipimu we naa pupili.’ ningu méle umbuna seli kise kane moko toko sipi bulkundu nona mania mundukuli, ‘Ipulieli olio sipina naa topili, kolea welea tangopili.’ niringi.

³⁰ Sipi kongono seli yemane ‘Olio naa topili, sipimu mundupu kelepo pamili.’ ningu sipi kanga membo purumulumu liku nomuna mania mundoringi. Onone yombomando ninguli: “Sipimu naa pumba we liepili méle umbuna seli mare sipimunga kumbikundu moko topo nona mania mundamili.” ningu aku seringi-na-kolo kolo toko ono onono kiyongo ningu kowa pungíndu aku siku seringi.

³¹ Kanu-kinia Pollone ami-yema nokorumu yemo kinia ami-yema kinia onondo nimbale: “Sipi kongono seli yema pea sipina we naa molomulu liemu ono kinia sipina molemele yomboma pali kolonge lémo.” nirimu.

³² Aku nirimu-kulu pilkuli ami-yemane sipi kangamo moko toringi kama luni kari leko nona mania mundoringi.

³³ Kolea nondopa tangomba serimu, muni-kinia-u Pollone ‘Ono kere-langi nangi.’ nimba yombomando pali tondolo mundupa nimbale: “Koro talo ono kere-langi se mimi siku naa nongo mini-wale mindi munduku we moloringi.

³⁴ Aku manda naa sekemo kene akumunga nane ono tondolo mundupu nikiru: ‘Ono kere-langi nongo enge ningu molangi.’ nimbu nikiru. Ono selu kepe paa naa kolonge. Sipimu tomba kinia ononga kimbu ki penge-indi mélema kepe ungu se naa sembá.” nirimu.

³⁵ Aku nimbale nirimumuni, ⸤ ‘Ono mini-wale naa munduku, konopu peanga leko kere-langi nangi.’ nimbale⸥ kanoko molangi yu berete se lipa pike lepa Pulu Yemondo “Ange.” nimbale norumu.

³⁶ Aku serimu kinia yombomane kanokole ono konopu peanga leko kere-langi liku noringi.

³⁷ (Olio sipina molorumulu mele yombo tu anderete sependi sikis.)

³⁸ Ono kere-langi noringi olo serimu kinia rasi-witi wale we lierimuma ‘Sipimu umbuna naa sepili.’ ningu nona toko eltoringi.

³⁹ Kolea tangorumu kinia ono kolea se kanoringi-na-kolo kanoko imbi naa siringi. Ono no kelona kanoringi kinia sipimu manda pumba lemba kolea se kanoringi. Kanokole ‘Sipimu akuna manda pumba lembanje.’ ningu pilkuli niringimuni,

⁹ Wale awisili we omba pupe, Juda yemboma langi naa nongo mi toringi walema kepe omba purumu kulu kanu poniena sipime andorumu walema pora nirimu. ⸤Poniemanga pali poporome awili tepa torumu walema wendo ombá orumu kinie sipime pali naa andoringi kanumu.⸥ No paa awili tepa topa nondopa naa kelemba terimu kulu Pollone eno liepi liepi topalie nimbendo:

¹⁰ “Yema, ‘Kinié pumulu liemo sipimu topa melema pali ondopa, olio kepe no wangopo kolomolonje.’ konopu lekero.” nirimu.

¹¹ Nalo ami ye awilimuni Pollo ungu nirimumu pilipe, lipe su sipe, sipi pulu yemo kinie sipi kongono terimu yemo kinie elone niringili mele pilipelie “Pamolo.” nirimu.

¹² “I koleana poporome tolemo kinie sipimu manda naa lemo lemba.” niringili kinie sipine moloringi yembo awisilini ningendo: “Kapola, poporome awili ou naa tokomo kinie Pinikisindu pamolo. Akune pumolo kinie poporome awili tepa tomba walemanga sipimu manda akune nosimolo.” niringi. Kolea Pinikisi ⸤nomu suku singine lierimu ma kolea⸥ Kiritine lierimu taono te.

¹³ Pe poporome laye tepa topa, sipimu manda taka lipe memba pumbe mele ningu kanokolie “Manda pumolo.” ningu sipimu mengo puringi, kolea Kiriti nomu kélona purumulu.

¹⁴ Nalo wale talo mele omba purumu kinie poporome paa awili te topa, sipimu nomune kelepa topa meli sukundu purumu. Kanu poporomemonga imbi ⸤Giriki ungune⸥ “Yurakillo.” niringi. Walse walse nimbe yunge walemo wendo orumu kinie torumu.

¹⁵ Poporome yando sipe topa enge nirimu kulu pumolo purumulu mele manda naa terimu kulu ‘Kapola, olio we tenga memba pupili.’ nimbu sipine ola we molorumulu.

¹⁶ Nomune sukundu kolea kanga te lierimu, aku koleamonga imbimu Koda, akune anjo sipine pupulie, sipi purumulumuni sipi kanga kundupe merimumu nondopo lipu ka tepo panjimolondo pererimulu.

¹⁷ Yemane sipi keló kanumu sipi awiline kamu ola liku nosikulie, sipi awili purumulumu “Bulsumbe.” ningu ka marene sipimu makapu teko ka toko ingi siringi. ‘Poporomene sipimu kolea Apirika memba pumbe kinie olio tombanje.’ ningu mulu sele wendo liku nosiku, ‘We pamili.’ niringi.

¹⁸ Sipimu poporomene paa torumu kulu opalikundu ‘Kamu keri lembanje.’ ningulie mele wale merimulume liku nona manie manie teringi.

¹⁹ Opalikundu sipi kongono teringi melema sipi pulu yema enono liku manie manie teringi.

²⁰ Wale awisili ena kepe kombukandipi kepe melte naa kanopo, poporome mindi paa awili tepa torumu kinie ‘Yembo te omba olio lipe tapondopa wendo naa limbe. Olio sike kolomolo lemo.’ nimbu ulu te altopo naa tepo we molorumulu.

²¹ Wale awisili yema langi te naa nongo moloringi kinie eno moloringine Pollo ola angilipelie nimbendo: “Yema, “Olio kolea Kiriti anjo molamolo.” nirindu mele pilipu lipu anjo we molemelanje kinié mindili nokomolo mele naa nombo, melema naa topo ltelemela.

²² Nalo kinié olio yembo te naa kolomolo kene konopu waengo siku molangi. Sipimu mindi keri lemba.

²³ Nane nikirumunge pulumu niembo pilieyo. Na Pulu Yemonga kendemande yemo molopo alieli yunge kongonomo tendelio, kanu Pulu Yemonga angello te kinié ipulueli na molondune omba angilipelie

²⁴ nimbendo: “Pollo, mini-wale naa mundoyo. Romo Gapomano Ye Paa Awili Kumbine Sisamone nunge kotemo sike pilimbemonga nu nona naa puni. Nu kinie pea sipine pukumili yemboma kepe Pulu Yemone kondo kolopa ‘Nu pea konde molonge.’ nimu.” nimbe angellomone nimu.

²⁵ Yema, Pulu Yemone nilimo mele na pilipulie ‘Paa sike nilimo.’ nimbu tondolo mundupu pilio mele pilipulie, yuni kinié nando nimu mele paa sike aku sipe temba kene eno mini-wale naa munduku konopu waengo siku molai.

²⁶ Nalo sipimu nomune suku lemo kolea tenga kélona sike pupe tomba lemo.” nimbe Pollone nirimu.

²⁷ Olio sipine purumulu kinie poporome topa molopili koro talo omba purumu kanu walemanga pali poporomene mindi olio topa meli purumu kinie sipimu ye tene kongono naa tepili ‘Nomu Kusa Eria’ niringine poporomene manjipe topa meli purumu. Aku sipu purumulu kinie walse awi-burumi sipimu mengo puringi yemane pilkulie, ‘Kinié nondopo kolea tenga pumolo ombamolo.’ ningu pilieringi.

²⁸ Aku siku ningu pilkulie niringimuni, manda manjeli kamo nona manie munduku kanoringi kinie teti sikisi mita perimu kanoringi. Laye kolte purumulu kinie altoko manda manjeli kamo munduku kanoringi kinie tuwendi sepene mita perimu kanoringi.

²⁹ Akumu kanokolie, ‘Olio kou lieli tenga sipimuni memba pumbe kinie olio tombanje.’ ningu mini-wale mundukulie, ‘Sipimu we naa pupili.’ ningu mele umbune teli kise kane moko toko sipi bulkundu nona manie mundukulie, ‘Ipulueli olio sipine naa topili, kolea welea tangopili.’ niringi.

³⁰ Sipi kongono teli yemane ‘Olio naa topili, sipimu mundupu siye kolopo pamili.’ ningu sipi kanga membo purumulumu liku nomune manie mundoringi. Enone yembomando ningendo: “Sipimu naa pupe we liepili mele umbune teli mare sipimunge kumbikundu moko topo nona manie mundemili.” ningu aku teringi nalo kolo toko eno enono kiyengo ningu kowa pungendo aku siku teringi.

³¹ Kanu kinie Pollone ami yema nokorumu yemo kinie ami yema kinie enondo nimbendo: “Sipi kongono teli yema pea sipine we naa molomulu liemo eno kinie sipine molemele yemboma pali kolonge lemo.” nirimu.

³² Aku nirimu kulu pilkulie ami yemane sipi kangamo moko toringi kama louni karu leko nona manie mundoringi.

³³ Kolea nondopa tangomba terimu, muni kinie ou Pollone ‘Eno langi nangi.’ nimbe yembomando pali tondolo mundupelie nimbendo: “Koro talo eno langi te mimi siku naa nongo mini-wale mindi munduku we moloringi.

³⁴ Aku kapola naa tekemo kene akumunge nane eno tondolo mundupulie nikiru: ‘Eno langi nongo enge ningu molangi.’ nimbu nikiru. Eno telu kepe paa naa kolonge. Sipimu tomba kinie enonga kimbu ki penge-indi melema kepe ulu te naa temba.” nirimu.

³⁵ Aku nimbelie nirimumuni, ⸤‘Eno mini-wale naa munduku, konopu waengo siku langi nangi.’ nimbelie⸥ kanoko molangi yu berete te lipe pike lepa Pulu Yemondo “Ange.” nimbelie norumu.

³⁶ Aku terimu kinie yembomane kanokolie eno konopu waengo siku langi liku noringi.

³⁷ (Olio sipine molorumulu mele yembo tu anderete sependi sikisi.)

³⁸ Eno langi noringi olo terimu kinie rasi-witi wale we lierimume ‘Sipimu umbune naa tepili.’ ningu nona toko lteringi.

³⁹ Kolea tangorumu kinie eno kolea te kanoringi nalo kanoko imbi naa siringi. Eno no kélona kanoringi kinie sipimu manda pupe lemba kolea te kanoringi. Kanokolie ‘Sipimu akune manda pupe lembanje.’ ningu pilkulie niringimuni,

⁹ Wale aisili we omba pupe, Juda yamboma langi naa nongo mi toringi walema kepe omba purumuna kanu poniena sipime andorumu walema pora nirimu. ⸤Poniemanga pali poporome aili tepa torumu walema wendo ombá orumu kinie sipime pali naa andoringi kanumu.⸥ No paa aili tepa topa nondopa naa kelemba terimuna Pollone ene lepi lepi topalie nimbendo:

¹⁰ “Yema, ‘Kinié púmulu liemo sipimu topa melema pali ondo lepa, olio kepe no wangopo kolomolonje.’ konopu lekero.” nirimu.

¹¹ Nakolo ami ye ailimuni Pollo ungu nirimumu pilipe, lipe su sipe, sipi pulu yemo kinie sipi kongono terimu yemo kinie eltene niringili mele pilipelie “Pamolo.” nirimu.

¹² “I koleana poporome tolemo kinie sipimu manda naa lemo lemba.” niringili kinie sipine moloringi yambo aisilini ningindu: “Kapola, poporome aili ou naa tokomo kinie Pinikisindu pamolo. Akuna pumulú kinie poporome aili tepa tomba walemanga sipimu manda akuna nosimulú.” niringi. Kolea Pinikisi ⸤nomu suku singine lerimu ma kolea⸥ Kiritine lerimu taono te.

¹³ Pe poporome laye tepa topa, sipimu manda taka lepa memba pumbe mele ningu kanokolie “Manda pumulú.” ningu sipimu mengo puringi, kolea Kiriti nomu kélona purumulu.

¹⁴ Nakolo wale talo mele omba purumu kinie poporome paa aili te topa, sipimu nomuna kelepa topa memba sukundu purumu. Kanu poporomemonga imbi ⸤Giriki unguna⸥ “Yurakillo.” niringi. Walse walse nimbe yunge walemo wendo orumu kinie torumu.

¹⁵ Poporome yando sipe topa enge nirimuna pumulú purumulu mele manda naa terimuna ‘Kapola, olio we tenga memba pupili.’ nimbu sipine ola we molorumulu.

¹⁶ Nomuna sukundu kolea kanga te lerimu, aku koleamonga imbimu Koda, akuna anju sipine pupulie, sipi purumulumuni sipi kanga kundupe merimumu nondopo lipu ka tepo panjimulundu pererimulu.

¹⁷ Yemane sipi kanga kanumu sipi ailine kamu ola liku nosikulie, sipi aili purumulumu “Bulsumbe.” ningu ka marene sipimu makaye teko ka toko ingi siringi. ‘Poporomene sipimu kolea Apirika memba pumbe kinie olio tombanje.’ ningu mulu sele wendo liku nosiku, ‘We pamili.’ niringi.

¹⁸ Sipimu poporomene paa torumuna opalikundu ‘Kamu keri lembanje.’ ningulie mele wale merimuluma liku nona manie manie teringi.

¹⁹ Opalikundu sipi kongono teringi melema sipi pulu yema eneno liku manie manie teringi.

²⁰ Wale aisili ena kepe kombukandipi kepe melte naa kanopo, poporome mindi paa aili tepa torumu kinie ‘Yambo te omba olio lipe taponjipe wendo naa limbe. Olio sike kolomolo lemo.’ nimbu ulu te altopo naa tepo we molorumulu.

²¹ Wale aisili yema langi te naa nongo moloringi kinie ene moloringine Pollo ola angilipelie nimbendo: “Yema, “Olio kolea Kiriti anju molamolo.” nirindu mele pilipu lipu anju we molemelkanje kinié mindili nokomolo mele naa nombo, melema naa topo ele telemelka.

²² Nakolo kinié olio yambo te naa kolomolo kene konopu wayongo siku molangi. Sipimu mindi keri lemba.

²³ Nane nikirumunge pulumu niembo pilieyo. Na Pulu Yemonga kendemande yemo molopo alieli yunge kongonomo tenjilio, kanu Pulu Yemonga angello te kinié ipulueli na molonduna omba angilipelie

²⁴ nimbendo: “Pollo, mini wale naa munduyo. Romo Gapomano Ye Paa Aili Kumbine Sisamone nunge kotemo sike pilimbemonga nu nona naa puni. Nu kinie pea sipine pukumili yamboma kepe Pulu Yemone kondo kolopa ‘nu pea konde molonge.’ nimu.” nimbe angellomone nimu.

²⁵ Yema, Pulu Yemone nilimo mele na pilipulie ‘Paa sike nilimo.’ nimbu tondolo mundupu pilio mele pilipulie,* yuni kinié nando nimu mele paa sike aku sipe temba kene ene mini wale naa munduku konopu wayongo siku molai.

²⁶ Nakolo sipimu nomuna suku lemo kolea tenga kélona sike pupe tomba lemo.” nimbe Pollone nirimu.

²⁷ Olio sipine purumulu kinie poporome topa molopili koro talo omba purumu kanu walemanga pali poporomene mindi olio topa memba purumu kinie sipimu ye tene kongono naa tepili ‘Nomu Kusa Eria’ niringine poporomene manjipe topa memba purumu. Aku sipu purumulu kinie walse ai burumi sipimu mengo puringi yemane pilkulie, ‘Kinié nondopo kolea tenga pumulú ombamolo.’ ningu piliringi.

²⁸ Aku siku ningu pilkulie niringimuni, manda manjili kamo nona manie munduku kanoringi kinie teti sikisi mita* perimu kanoringi. Laye kolte purumulu kinie altoko manda manjili kamo munduku kanoringi kinie tuwendi sepene mita** perimu kanoringi.

²⁹ Akumu kanokolie, ‘Olio kou leli tenga sipimuni memba pumbe kinie olio tombanje.’ ningu mini wale mundukulie, ‘Sipimu we naa pupili.’ ningu mele umbuni teli kise kane moko toko sipi bulkundu nona manie mundukulie, ‘Ipulueli olio sipine naa topili, kolea welea tangopili.’ niringi.

³⁰ Sipi kongono teli yemane ‘Olio naa topili, sipimu mundupu kelepo pamili.’ ningu sipi kanga membo purumulumu liku nomuna manie munduringi. Enene yambomando ningindu: “Sipimu naa pupe we lepili mele umbuni teli mare sipimunge kumbikundu moko topo nona manie mundemili.” ningu aku teringi nakolo kolo toko ene eneno kiyongo ningu kowa pungindu aku siku teringi.

³¹ Kanu kinie Pollone ami yema nokorumu yemo kinie ami yema kinie enendo nimbendo: “Sipi kongono teli yema pea sipine we naa molomulu liemo ene kinie sipine molemele yamboma pali kolonge lemo.” nirimu.

³² Aku nirimuna pilkulie ami yemane sipi kangamo moko toringi kama louni karu lelko nona manie munduringi.

³³ Kolea nondopa tangomba terimu, muni kinie ou Pollone ‘Ene langi nangi.’ nimbe yambomando pali tondolo mundupelie nimbendo: “Koro talo ene langi te mimi siku naa nongo mini wale mindi munduku we moloringi.

³⁴ Aku kapola naa tekemo kene akumunge nane ene tondolo mundupulie nikiru: ‘Ene langi nongo enge ningu molangi.’ nimbu nikiru. Ene telu kepe paa naa kolonge. Sipimu tomba kinie enenga kimbu ki penge indi melema kepe ulu te naa temba.” nirimu.

³⁵ Aku nimbelie nirimumuni, ⸤‘Ene mini wale naa munduku, konopu wayongo siku langi nangi.’ nimbelie⸥ kanoko molangi yu berete te lipe pike lepa Pulu Yemondo “Ange.” nimbelie norumu.

³⁶ Aku terimu kinie yambomane kanokolie ene konopu wayongo siku langi liku noringi.

³⁷ (Olio sipine molorumulu mele yambo tu anderete sependi sikisi.)*

³⁸ Ene langi noringi olo terimu kinie rasi witi wale we lerimuma ‘Sipimu umbuni naa tepili.’ ningu nona toko ele teringi.

³⁹ Kolea tangorumu kinie ene kolea te kanoringi nakolo kanoko imbi naa siringi. Ene no kélona kanoringi kinie sipimu manda pupe lemba kolea te kanoringi. Kanokolie ‘Sipimu akuna manda pupe lembanje.’ ningu pilkulie niringimuni,