Lucas 6:3-47

³Ti ni kachi Jesús jiin da: ―¿Xi tu ni ka kaꞌu kuɨtɨ ra tutu nasa ni saꞌa David na ɨɨn jinu ja ni jiꞌi da soko jiin taka chaa ni kanchuku jiin da nu?

⁴Ja ni kɨvɨ da ini veꞌe ii Yandios, ti ni kiꞌin da staa stila ii ja ni soko sutu nuu Yandios, ti ni yee da. Ti suni ni jaꞌa da nuu yɨvɨ kanchuku jiin da, ja tu kaꞌan nuu ley ja tu kuu kaji ɨnga yɨvɨ, chi maa ni maa sutu kuu ja yaji staa stila un ―ni kachi ya.

⁵Suni ni kachi ya jiin da: ―Ti ruꞌu, maa Seꞌe Yɨvɨ Ñuyɨvɨ, kuñaꞌnu ga ri ti taꞌu ri jniñu nuu kɨvɨ ndetatu jaꞌa―kachi ya.

⁶Ti ɨnga kɨvɨ ndetatu, ni kɨvɨ Jesús ini veñuꞌun Israel, ti ni xnaꞌan ya nuu yɨvɨ naa i. Ti yukan kande ɨɨn chaa ni ichi ndaꞌa kuaꞌa da.

⁷Ti chaa ka xnaꞌan ley jiin chaa fariseo, ka jito yuꞌu da Jesús ja nu saꞌa ya tajna chaa un nuu kɨvɨ ndetatu un, ti siaꞌan niꞌin da ichi ja kankuachi da jaꞌa ya.

⁸Ko maa ya chi ja jini ya ndoo ka ndoꞌo ini da naa da, ti ni kachi ya jiin chaa ni ichi ndaꞌa un: ―Ndokuɨñɨ ti kundichi ra maꞌñu jaꞌa―ni kachi ya. Ni ndokuɨñɨ chaa un ti ni jakuɨñɨ da maꞌñu un.

⁹Yukan na ti ni kachi Jesús jiin taka yɨvɨ un: ―Na kajnuꞌun ri ɨɨn jnuꞌun nuu ra naa ra: “¿Nau ɨɨn ja iyo vaꞌa ja saꞌa yo vijna kɨvɨ ndetatu nu? ¿Xi kuu saꞌa yo ja vaꞌa, xi vaꞌa ga saꞌa ndevaꞌa yo? ¿Kuu nama yo ɨɨn chaa kuꞌu un, xi kuaꞌa ini yo na kuū da nu”? ―ni kachi ya.

¹⁰Ti ni ndeꞌe vaꞌa Jesús nuu tendɨꞌɨ yɨvɨ un, ti ni kachi ya jiin chaa kuꞌu un: ―Skaa ndaꞌa ra ―ni kachi ya. Ti chaa un ni skaa da ndaꞌa da, ti hora ni, ni nduvaꞌa ndaꞌa da.

¹¹Ko sava yɨvɨ kaꞌiin un, ni ka kuɨtɨ xaan ini ja siaꞌan ni kuu, ti ni ka kejaꞌa ka ndajnuꞌun nasa saꞌa da ndonda da sɨkɨ Jesús.

¹²Ni kuu jaku kɨvɨ kuaꞌan Jesús undi yuku un ja kakantaꞌu ya, ti yukan ni kendo ya nɨ niñu ni jikantaꞌu ya nuu Yandios.

¹³Nu ni kundijin ɨnga kɨvɨ ti ni kana ya chaa ka skuaꞌa jiin ya, ti ni nakaji ya ndɨ uxi uu da, ja ni skonani ya da apóstol, chi kundiso jniñu da ja na kaꞌan da jnuꞌun ya.

¹⁴Ti chaa un ka kuu Simón ja ni skonani ya da Pedro, jiin ñani da Andrés; Jacobo jiin Juan; Felipe jiin Bartolomé;

¹⁵Mateo jiin Tomás; Jacobo, seꞌe yɨɨ Alfeo; Simón, chaa ni yɨꞌɨ jiin partido cananista;

¹⁶Judas, seꞌe yɨɨ Jacobo; jiin ɨnga Judas, ɨɨn chaa ñuu Cariote ja kuee ga ti ni nakuaꞌa da Jesús nuu yɨvɨ jito uꞌu da.

¹⁷Yukan na ti ni nūū Jesús xini yuku un jiin ndajaꞌa ya, ti ni jakuɨñɨ ya ɨɨn nduꞌva. Ti kuaꞌa xaan yɨvɨ ndañuu Judea, yɨvɨ ñuu Jerusalén jiin yɨvɨ vekoyo ichi yuꞌu mar Tiro jiin Sidón, ni ka kututu un ja ve kunsoꞌo jnuꞌun xnaꞌan Jesús, jiin suni ja na nduvaꞌa i jiin kueꞌe ka ndoꞌo i.

¹⁸Ti yɨvɨ ka ndoꞌo tachi xaan suni ni ka nduvaꞌa i.

¹⁹Ti tendɨꞌɨ yɨvɨ un ka kuni kueꞌe i saꞌma Jesús, chi jiin jniñu ndiso ya un saꞌa ya tajna tendɨꞌɨ yɨvɨ.

²⁰Yukan na ti ni ndeꞌe vaꞌa Jesús nuu ndajaꞌa ya ti ni kachi ya: ―Na kachi ri ja kandichi Yandios jiin roꞌo yɨvɨ ndaꞌu, chi jandaa kuu ja kɨvɨ ra ñuu nuu taꞌu ya jniñu.

²¹Kandichi Yandios jiin roꞌo ja ka jiꞌi soko vijna naa ra, chi jaa kɨvɨ ja kee ndendajnu ra naa ra. Kandichi Yandios jiin roꞌo ja vijna ka iyo ra jnukuiꞌya ini, chi ɨnga kɨvɨ ti kusɨɨ ini ra, ti kuaku ra na ra.

²²Kandichi Yandios jiin ra naa ra, chi koto uꞌu yɨvɨ roꞌo ti keniꞌin i roꞌo ichi fuera, kaꞌan ndevaꞌa i nuu ra, ti skexiko i roꞌo naa ra nanu ja ka kuu ra yɨvɨ ndevaꞌa ja sɨkɨ ruꞌu, maa Seꞌe Yɨvɨ Ñuyɨvɨ.

²³Ko kɨvɨ un ti ndusɨɨ ini ra, chi kusɨɨ xaan ini ra, chi kaꞌnu xaan koo taꞌu ra nuu andɨvɨ, chi suni siaꞌan ni ka saꞌa ndevaꞌa jnaꞌan da jiin chaa ni ka kuu profeta, ni ka kaꞌan jnuꞌun Yandios na janaꞌan.

²⁴Ko na ndaꞌu ga taka roꞌo chaa riku, chi vijna ni ga ka iyo sɨɨ ini ra.

²⁵Na ndaꞌu roꞌo naa ra ja ka iyo ndendajnu ra vijna, ko jaa kɨvɨ ja kuu ra soko. Na ndaꞌu ra naa ra, vijna chi ka jaku ra, ko jaa kɨvɨ ja ndukuiꞌya ini ra ti ndeꞌe ra.

²⁶Na ndaꞌu ra naa ra, chi kuajnuꞌun yɨvɨ roꞌo, chi siaꞌan ni ka jajnuꞌun i chaa ni ka xndoñaꞌan ja ka kuu da profeta, chaa ni ka kaꞌan jnuꞌun Yandios vasu tu ni kuu da, chi mani chaa ni ka xndoñaꞌan ni ka kuu da ―ni kachi ya.

²⁷Siin Jesús xndaku ya, ti ni kachi ya: ―Ko roꞌo naa ra kunsoꞌo jnuꞌun na kaꞌan ri. Kundaꞌu ini ti kaꞌan vaꞌa ra jiin yɨvɨ jito uꞌu roꞌo. Saꞌa ja vaꞌa ja kuu yɨvɨ ka saꞌa ndevaꞌa nuu ka kuɨtɨ ini i nuu ra.

²⁸Kaꞌan vaꞌa jiin yɨvɨ jikantaꞌu jaꞌa ra ja na jnaꞌan ra ɨɨn nundoꞌo. Kakantaꞌu nuu Yandios ja kuu yɨvɨ ka chakuachi sɨkɨ ra.

²⁹Koto kinjnaꞌan ra jiin yɨvɨ kani roꞌo, chi suꞌva nu ni kani ɨɨn nuu ra, ti kuaꞌa ɨnga nuu ra na kani tuku i. Nu ɨɨn yɨvɨ kuni kuisonchaa i saꞌma ra, sia na kiꞌin yɨvɨ un jiin, ti suni koto kinyɨɨ ra camisa ra, kuaꞌa na kiꞌin yɨvɨ un jiin.

³⁰Kuaꞌa nuu nuu yɨvɨ jikanuu nuu ra, ti nu ɨɨn yɨvɨ jisonchaa i ja ñavaꞌa ra, kuaꞌa ra kiꞌin, ti koto ma nandakan ga ra.

³¹Nu kuni ra ja na kaꞌan yɨñuꞌun yɨvɨ jiin ra, ti kava yɨñuꞌun tu maa ra nava na kaꞌan yɨñuꞌun yɨvɨ jiin ra.

³²Chi nu nɨnɨ yɨvɨ mani ra jiin kaꞌan vaꞌa ra, ¿Nau taꞌu ra iyo nusa? Chi undi chaa ka saꞌa ndevaꞌa ka saꞌa siaꞌan.

³³Ti nu nɨnɨ nuu yɨvɨ chindee roꞌo ni yukan chindee ra, ¿nau taꞌu ra iyo nusa? Chi undi chaa ka saꞌa ndevaꞌa ka saꞌa siaꞌan.

³⁴Ti nu kuaꞌa ra nɨnɨ nuu yɨvɨ jini ra ja kuu chunaa i nuu ra, ¿nau taꞌu ra iyo nusa? Chi undi chaa ka saꞌa ndevaꞌa, suni ka jaꞌa nuu nuu jnaꞌan da, chi jini da ja chunaa i nuu da.

³⁵Ko maa ra naa ra, kaꞌan vaꞌa jiin yɨvɨ ka jito uꞌu roꞌo, ti chindee yɨvɨ un. Kuaꞌa nuu nuu da, ti tu kuñukuu ini ra ja kakan ra yaꞌu nuu da. Chi nu siaꞌan saꞌa ra, ti iyo kuaꞌa taꞌu ra nuu Yandios, chi siaꞌan jaꞌa ra jandaa ja ka yɨꞌɨ ra jiin Yandios, ya kancha andɨvɨ. Chi maa ya vaꞌa ini ya jiin taka ni yɨvɨ, vasu ɨɨn yɨvɨ ja tu jini nakuantaꞌu nuu ya jiin yɨvɨ ndevaꞌa xaan.

³⁶Ja yukan kuu ja na kava ndaꞌu ini ra naa ra, siaꞌan nanu ñundaꞌu ini Tata ra Yandios ―ni kachi Jesús.

³⁷Siin Jesús xndaku ya, ti ni kachi ya: ―Koto kuu ichi ini ra nuu yɨvɨ ja kaꞌan ndoo ra. Chi nu siaꞌan na saꞌa ra, ti kankuachi Yandios sɨkɨ ra, ja suni siaꞌan kaa tu maa ra. Koto kankuachi ra jaꞌa yɨvɨ. Chi nu siaꞌan kaꞌan ra ti kankuachi Yandios sɨkɨ ra. Koto ma kachi ra ja ni jnaꞌnu ndatu ñanijnaꞌan ra. Chi nu siaꞌan na kaꞌan ra, ti kachi Yandios ja ni jnaꞌnu ndatu maa ra. Kuankaꞌnu ini nuu ñanijnaꞌan ra nava na kuankaꞌnu ini Yandios nuu ra.

³⁸Ti ansu nɨnɨ ja na kuankaꞌnu ini ra nuu ñanijnaꞌan ra, chi suni kuaꞌa savaꞌni ga ja nandɨꞌɨ da, ti maa Yandios na nakuaꞌa ya viꞌi ga nuu ra. Ti chikuaꞌa vaꞌa ya nuu ra nanu ni chikuaꞌa maa ra nuu ñanijnaꞌan ra undi na chitu ndɨɨ bolsa ra. Siaꞌan saꞌa ra, chi nu jiin kuꞌva un chikuaꞌa ra nava nandɨꞌɨ ñanijnaꞌan ra, ti suni siaꞌan na nachikuaꞌa Yandios nava nandɨꞌɨ tu roꞌo ―ni kachi Jesús.

³⁹Suni ni xnaꞌan Jesús ɨnga jnuꞌun nuu yɨvɨ un, ti ni kachi ya: ―Na kajnuꞌun ri nuu ra naa ra. ¿Xi kuu koxnuu ɨɨn chaa kuaa nuu ɨnga chaa kuaa ja nduku da ichi kiꞌin da nu? ¿Xi ansu ndɨnduu da nukoyo ɨɨn yau nu?

⁴⁰Yukan kuu ja kuu maa ra naa ra, nu ka kuu ra maestro ja xnaꞌan jnuꞌun Yandios nuu ɨnga yɨvɨ. Tu iyo ni ɨɨn ndajaꞌa ja ndu ɨɨn nuu jiin maestro da, chi xnakan na kutuꞌva da taka ja xnaꞌan maestro un. Yukan na ti sa ndu ɨɨn nuu da jiin maestro da.

⁴¹¡Suni na kajnuꞌun ri nuu ra! ¿Xi vatuni ja kaꞌan ndoo ra ja kuu ichi ini ra ndeꞌe ra ñanijnaꞌan ra, nu iyo ɨɨn kuachi i, vasu jakuu ga kaa tu maa ra jiin kuachi ra xino?

⁴²¿Xi vatuni ja kaꞌan ndoo ra sɨkɨ ñanijnaꞌan ra, ja kaꞌan vixi ra sɨkɨ da xino? Ndeꞌe naa kaa jniñu saꞌa ra, ti xaan yuji ra jiin kuachi un. Ko na kachi ri ja yɨvɨ ñaa xini kuu ra, ja tu jini ra ja xnakan ndeꞌe vaꞌa ra nasa kancha ra jiin kuachi ra, ti sa kuu kotonchaa ra kuachi lulu saꞌa ñanijnaꞌan ra ―kachi Jesús.

⁴³Siin Jesús xndaku ya nuu yɨvɨ un, ti ni kachi ya: ―Saꞌa yo nanu. Ja ka jini ra ja tu iyo ni ɨɨn yujnu vaꞌa ja kuaꞌa ndeꞌe kueꞌe, ni tu iyo ni ɨɨn yujnu kueꞌe ja kuaꞌa ndeꞌe vaꞌa.

⁴⁴Chi nakuni yo nau nuu taka yujnu kuu nu jini yo naa ndeꞌe kuaꞌa. Suni tu kuniꞌin yo tɨchɨ vixi xini nuꞌiñu xaan, xi kuniꞌin yo ndeꞌe tɨkaꞌya xini ɨɨn nuꞌiñu.

⁴⁵Siaꞌan kuu chaa vaꞌa, chi ndoꞌo ini da mani jniñu vaꞌa. Ti chaa ndevaꞌa un, mani jniñu kueꞌe ndoꞌo ini da. Ti yuꞌu da, chi kaꞌan nava ndoꞌo ini da ―kachi ya.

⁴⁶Yukan ti ni kachi Jesús nuu yɨvɨ kuaꞌa ni ka ndututu un: ―Nde kuaꞌa ra kachi jiin ri naa ra: “Niꞌin kuu jitoꞌo na, ti saña kuu seꞌe ni.” Vasu ka kaꞌan ra siaꞌan, ko tu ka jandatu ra jnuꞌun ri.

⁴⁷Ko vijna na xnaꞌan ri nasa kuu yɨvɨ vekoyo nuu ri, ja chunsoꞌo jnuꞌun kaꞌan ri, ti jandatu i jnuꞌun ri.