Arúke 22:2-51

²uyátárai-monoq-wayukagaraq ámáan-aimma yirááti-wayukagaraq Îtumma ikamínónaqtaba abáá-uraamanibo aarawaatí yáaqa ikátaae.

³ánibo Tááqtaama Yúqtaatini áyáqnobaq pékaima óq-awiqa Itikááriotie. wemá tiyááka umá abapaké kaayaq-íyápó-ánnábíkéné.

⁴ánibo wemá Yúqtaatima uréna uyátárai-monoq-wayukagaraq anó-monoq-naupake kawáá-wáyúkágáráq watáama téna Îtumma mamá yeqtí iyáápi maránín-aimma mó-tiraiye.

⁵miráitata yemá yimuqá kémareta yaímma-moneqa Yúqtaatimma amínón-aimma téite urááe.

⁶ánibo yeqtí yáaraq Yúqtaatima kanaaráré timátuwena Îtumma awíqma iyáápi maránín-aqtaba abáá-uraiye. taíbaq aarawaamá Îtute íma yagaroqtamá máiyana-awaatare téna awé uráiye.

⁷aokaq-kánáámá yammá paá irabí agamá naí-kánáámá pááq uráiye. mi-kánááráqá mórama tipi-típi-naateqa ikaméwaone.

⁸miráitana Îtuma Pítaayaa Yóáanemma timáyíkáitata óyana maará-tima-yimikaiye: “kenákámá uréka kótámaki-kanaaraq-aawaqa móma yokaa íyataa naano.” téna tiráiye.

⁹ánibo yenákámá maará-tiraaye: “kerátámá náakaraq aáwaq mó-yokaa óyúyô?” téta tirááye.

¹⁰ánibo Îtuma maará-tima-yimikaiye: “ítáakao. kenákámá anó-marupaqa Yérútáárebaq uyáberaiyana móra-nakoma anó-tawebi nommá yaqména kéinarake aapaqá kenákámá timónáí-nakama kenákámá min-nákóní anaaé waqmé wíyana wemá ko peraínna-naupaq ko péráákao.

¹¹min naakóní aboámmá maará téka timá ámekao: “yirááti-nakoma eqtábá maará-tiye. ‘ketí iyápó-annate kótámaki-aawaqa nánúnnama umá aráqmata-namma náanaq wáiyo? tiyé téka timá ámekao.’

¹²mirá tíyana yanaa móra amá aráqmatama anón-namma aáwaqa naí-yáárégáráq abíqtátágáráq wái-namma tiráátíno. miráinaka kenákámá min-náúpáq kótámaki-aawaqa mamá yokaa okao.” téna Îtuma tiráiye.

¹³ánibo min-nákámá uréta Îtuma tiníq umá aónatuweta yenákámá kótámaki-aawaqa yokaa urááye.

¹⁴kanaamá pááq umágitata Îtuma wení iyápó-annagaraq yaareráq máqe-uraae.

¹⁵ánibo Îtuma maará-tima-yimikaiye: “kemmá keráwáqtábá ôriq umá tíkáipoaq kótámaki-aawaqa áqnáabaq keráwátê nátuweq anaaékaqa tíqa í-yátááqá mayánúne.

¹⁶kemá keráwáqá kétima-timune. kemá kótámaki-aawaqa ókaraq íma nanúnamanibo kótámaki-kanaagoni awaaméqá pááq ínna-yupaama Áánûqtuma yabíkái-marupaqa ókaraq nánúne.” téna Îtuma tiráiye.

¹⁷ánibo Îtuma móra-kaapuma maténa Áánûqtukaq ‘tíkáiye’ timátuwena maará-tiraiye: “keráwáqá maaminnáma matéraq yaímma timakaq oro.

¹⁸kemá keráwáqá kétima-timune. wááéni-nomma ókaraq íma nánúnamanibo Áánûqtuma yabíkái-qtataakoma pááq íni-kanaaraqa wááéni-nomma ókaraq nánúne.” téna Îtuma tiráiye.

¹⁹ánibo keqnáámmá Îtuma yammá maténa Áánûqtukaq ‘tíkáiye’ timátuwena mapámma yímítuwena Îtuma maará-tiraiye: “maannáma ketúmiye. keráwáqtábáé téq kétimune. keráwáqá mirá kéeraq keqtábá túyánámmá ítáaro.” téna Îtuma tiráiye.

²⁰anaaékaqa yemá nátuweta keqnáámmá wááéni-nokaraq káápuma maténa maará-tiraiye: “maa-káápúmá Áánûqtuni aúgemma anón-anon-aimma timá kéyarutikaitana ketí naaenápó mamá káraapaiye. miráitana ketí naaegómá keráwáqtábá kátigiye.

²¹miráimanibo aónaaro. paá-tubi maránî-nakoma ketê aáwaqa naí-yááréráq máiye.

²²owé. Waayúkagoni Áráaqa naayóbáqá Áánûqtuma timákárain-amma waránéna kéiye. miráimanibo min-nákóma kemmá mamá namuro-wáyúkátí iyáápimmo maránî-nakoma anómma táí-meyamma wemá mayániye.” téna Îtuma tiráiye.

²³Îtuma mirá-timatuwaitata iyápó-annama yeíyáá wenita-wenita kéeta “náawaq mirán-ááímmá tarôq íníyô?” tirááe.

²⁴ánibo iyápó-annama móra aamá téite kéeta náawabi yeqtí aúkáapimma uyátá-maqma anómma máiye téta téite kéowana

²⁵Îtuma maará-tima-yimikaiye: “káqon-anna-wayukati anó-kinimma wení akoqnáárake waayúkama yabíqyíkarena maami uyátáraa-kayukama ‘waayúkati aanábóé’ téta yenamáárîq yetábá kéte.

²⁶miráinaq keráwátê móraiq íuraiye. ímiye. keráwáqtí aúkáapimma uyátá-maqma anó-nakoma paá-nakoraa umá maíno. áqnáabariq umá maínna-nakoma wemá paá kaayóq-nákáá umá maíno.

²⁷náawaq uyátá-maqma anómma máiyo? aáwaqa naíráqô mái-narabi mayaí-nákómá aáwaqa ikámmena máma ámínarabiyo? min-náqá aáwaqa naíráqô maraq mái-nakoma wemíye. miráimanibo kemá keráwáqtí aúkáapi kaayóq-nákóráá umá máune.

²⁸taíbaq-kanaama kekáq táí-yataakoma pááq kéitaq keráwáqá ketê máqe uréq kemmá íma tiyúkaane.

²⁹ketibomá Áánûqtuma wé yabíkái-maruqtaba náápaamma kemmá tímikainiq umá keráwáqá móraiq umá kétimune.

³⁰annaékaqa kemá yabíkáuna-marupaqa aáwaqa naí-yááréráq máeq aáwaqa néq nommá néq ínoe. ánibo keráwáqá náápaakaraq-abitataraq maéq Ítíráaeobake tiyááka umá kaayaq-ánná-wáyúkátí aamá ítama yainaí-wáyúkámá mánoe.” téna Îtuma tiráiye.

³¹Pítaamma Îtuma timá ámikaiye: “Tááímonio, Tááímonio, emá itaao. Tááqtaama keráwáqá makaténa ítama aónéna itana Áánûqtuma ‘mirá-uwo’ timá ámikaiye.

³²kemá Áánûqtukaq nunamummá tiráunaboana áwáqnaa ínana ení itáíq-itaiq-yataakoma íma puíniye. anaaékaqa emá yauwéqma kekáq yéma kanaaráq enabáqâwaayuma mamá akoqnáá umáyikaao.” téna Îtuma tiráiye.

³³ánibo Pítaama maará-tima-amikaiye: “uyátáraana-nako, kemá etê ánná-naupaq ónáae téq yokaa kéune. kemá etê puyónáae téq yokaa kéune.” téna Pítaama Îtumma timá ámikaiye.

³⁴ánibo Îtuma maará-tiraiye: “Pítaao, kemá emmá kétimamune. íbêq-nokaamma kokórigoma áama ítirainaa emá té ‘kemá Îtumma íaonaraune’ té kaumobáq tinóne.” téna Îtuma tiráiye.

³⁵maa-márábíké ummaa-yátááqá yeráwákáq pááq ínitanapoana Îtuma maará-tima-yimikaiye: “naayóbáqá kemá móra-aukapaq keráwáqá timátikaunaq uráamma keráwáqá kápi-unamma anó-unamma títauq-anaakaraqa íma mamé uráamma mi-kánááráqá móra-yataaqtabama uráanabi íyabiyo?” téna ítama aónaraiye. ánibo yemá yauwéqma maará-tiraae: “ímiye.” téta tirááe.

³⁶miráitana Îtuma maará téna timá yímikaiye: “íbêqa móra-nakoma kápi-unamma makénama paá mayaíno. anón-unamma makénama paá mayaíno. ánibo móra-nakoma tokóru-yakaa-puma ímo makénama wení kúberai-unamma mamá waayúkama kéyimena minnárake móneqa maténa mórama tokóru-yakaa-puma mayaíno.

³⁷Áánûqtuni agamatá-kánnáágómá keqtábá maará kétiye. ‘otaa-káyúkábí ákaraae.’ tiráiniq umá maamin-áíkómá kekáqô pááq ína-yaqtaaqtabama áraimma pááq éna arammá iyaíno. owé. máqten-aimma keqtábá timá agatáan-aikoma íbêqa arammá iyáné iyé.” téna Îtuma tiráiye.

³⁸ánibo yemá maará-tiraae: “uyátáraana-nako, emá aónaao. ketáámá tokóru-yakaa-puma kaayaqá matokáunatae.” téta tirááe. ánibo Îtuma yauwéqma maará-tima-yimikaiye: “kínna kanaaráqíye.” téna tiráiye.

³⁹Îtuma máápaq kumá yaúbarena aati-aatimá mirá éwainiq umá Óríbêti-anuraq uráiye. ánibo wení iyápó-annama anaaé waqmé urááe.

⁴⁰min-áúkápáq iréna Îtuma wení iyápó-annama maará-tima-yimikaiye: “keráwáqá Áánûqtukaq nunamummá kétiyana keráwáqá makáqma aónai-yataakoma keráwáqá íma makáqma aónáíno.” téna tiráiye.

⁴¹mikáké Îtuma mirá-timatuwena wení iyápó-annama iyuwéna pááqyamma abákákáá uráiye. mibáq araayutaúmmá aténa nunamummá téna maará-tiraiye.

⁴²“ketiboó, emmá akáinaama kemmá tíqa í-yátááqá káápubikema ketôpake paábaq matuwaao. ááqibo ketí túyánámmá íma waréaq enaúyánámmá waraao.” téna Îtuma nunamupí tiráiye.

⁴³ánibo mórama Áánûqtunopake kaqtó-naqa kukéna Îtumma mamá akoqnáá umákaraiye.

⁴⁴Îtuma áúnobaq maqmá aónaimma ôriq umá ummaa yamágitana nunamummá akoqnáá umá kétitana áúnobakemma imutigómá naaegóráá nommá auména marabí kuqturáiye.

⁴⁵nunamummá timátuwena itó-uma wení iyápó-annama máápaq uráiye. ánibo uréna aónaimma yemá yú waguráawana yimónaraiye. yeráwáqtí íyákoma ummaa yamágitataboata yúmá wagurááe.

⁴⁶ánibo Îtuma maará-tima-yimikaiye: “nôraq itaráq keráwáqá túmá wagurááô? keráwáqá itó-urera keráwáqá makáqma aónai-yataakoma makáqma aónaiyaba Áánûqtukaq nunamummá tero.” téna Îtuma tiráiye.

⁴⁷Îtuma aamá kétena máitata taíbaq-wayukama Yúqtaatini anaaé irááe. min-náqá Yúqtaati wemá minnâ tiyááka umá kaayaq-íyápó-ánnábíkénápóana wemá Îtuni-amakaq iréna ámôqnanena uráiye.

⁴⁸miráimanibo Îtuma maará-tima-amikaiye: “Yúqtaatio, Waayúkagoni Áráaqa paá-aubi maré á/môqnane kéono?” téna Îtuma tiráiye.

⁴⁹iyápó-annama Îtute máqeo-kayukama mi-qtátááqá áaimma átáma pááq íné immá aónatuweta maará-tiraae: “uyátáraana-nako, tokóru-yakaa-purake maami-káyúkámá yíkamonunataabiyo?” téta tirááe.

⁵⁰ánibo iyápó-annati aúkáapike móra-nakoma uyátárai-monoq-nakoni mayaí-náqá ikákena ayáánurapake aáqa áaipike agáutukaimanibo

⁵¹Îtuma minnâ aónatuwena maará-tiraiye: “ímira uwo.” téna tiráiye. ánibo Îtuma min-nákóní aákaq ayáámma ánékuitana min-áárárákómá keqnáámmá íráqôniq uráiye.