Acts 7:3-58

³Nipliutiplugich itna, ‘Unigḷugu nunan suli iḷatin aullaġiñ nunamun tikirvigitqukkamnun ilipnun.’

⁴Taatnaqhuni nunaŋatniñ Chaldea-ġmiut aullaġniqsuq Haran-mun iñuuniaġiaqhuni. Aasii kiŋuagun Abraham-ŋum aapaŋa tuquanikman tavrani Agaayyutim nuutinniġaa marrumuŋa nunamun nayukkaptiknun pakma.

⁵Taatnaqtiłhani tamaani Agaayyutim qaitchiŋitkaluaġniġaa Abraham iŋmaktillugu ilaanun tamanna nuna. Aglaan akiqsruġniġaa qaitchigisiñipḷugu pigiliutilugulu ilaanun suli kiŋuviaŋiñun, naagaunniiñ Abraham qitunġiuŋŋaan.

⁶Agaayyutim nipliutiniġaa itna, ‘Kiŋuviaġikkatin iñuuniaġisirut iglaaŋulutiŋ atlami nunami. Sumiuŋuruat nunurilugich savaktitaulutiŋ suli sisamani kavluutini ukiuni iłuaqqutitchiuŋiḷḷutiŋ.

⁷Aglaan anasiñŋuqsaġisigitka taapkua savaktaaġruqaqtuat iñugikkamnik. Kiŋuagun tamarruma iliŋich utiġutiŋ taivrumakŋa agaayumaaġvigiaqsiḷuŋa marrumani nunami.’ Taatna Agaayyutim uqautiniġaa.

⁸Agaayyutim akiqsruutikamiuŋ Abraham tiliñiġaa nalunaitŋutchiquplugich aŋutitiŋ. Taatnaqami qiñiqtitkaa tupiksrisukhuni Agaayyutim akiqsruutaiñik ilaanun. Tavra Isaac anipman Abraham-ŋum nalunaitŋutchiqmiñiġaa tallimat piŋayuatigun uvlut. Isaac-ŋum nalunaitŋutchiqmiñiġaa Jacob, ilaanli piñiġai qulit malġuk sivulliavut.

⁹“Aglaan taapkua sivulliaġuqtuat killuġiniġaat nukatchiaqtiŋ Joseph tunipḷuguasii savaktauviksraŋanun Egypt-mi. Aglaan Agaayyutim nayuġniġaa

¹⁰ikayuqługu iłuiḷḷiuġviŋmiunniiñ itman. Agaayyutim nakuaġiliutipkaġaa puqiisiqługulu. Taatnaqhuni Pharaoh-m umialgum Egypt-mi aŋalatiġuġniġaa Joseph iluqaanun Egypt-mun suli iŋmi tupiġmiñun.

¹¹Kiŋuagun niġisuŋnaqsiñiqsuq Egypt-mi Canaan-miḷu, taatna sivulliavut niġisuksiuliqhutiŋ.

¹²Aasiiñ Jacob tusaakami niqiksraqaqnipḷugu Egypt-mi ilaan sivulliavut tuyuġiqqaaġniġai tasamuŋa.

¹³Iḷaŋatni tasamuŋalgitmata Joseph iḷitchuġipkaġniqsuq iŋmiñik aniqatiumiñun, aasiiñ Pharaoh-m iḷitchuġiniġai Joseph-ŋum iḷai.

¹⁴Joseph-ŋum aapani Jacob aiyugaaġniġaa Egypt-muquplugu qitunġaqtuummaan. Taapkuaguuq iñugiaktiginiqsut piŋasukipiaq akimiamik.

¹⁵Tavra Jacob-ŋum qitunġani nuurrutiniġai Egypt-mun, tavraniasiiñ ilaalu sivulliavutlu tuquplutiŋ.

¹⁶Iliŋisa timiŋich iḷuviġiaqtaġniġaich Shechem-mun taivrumuŋa Abraham-ŋum tauqsiaġimakkaŋanun iḷuviġviksrauplugu iŋmiknun Hamor-m kiŋuviaŋiñiñ.

¹⁷“Tamauna Agaayyutim akiqsruutaa Abraham-mun atuumaaqsipman, kiŋuviaŋi iñugikkapta tavrani Egypt-mi iñugiaksiḷḷapiaġniqsut.

¹⁸Umiallitqiŋñiqsut atlamik tavrani naluruamik Joseph-mik.

¹⁹Taavruma umialgum kinniaqsiñiġai iñuvut suli nagliksaaqtitlugich sivulliavut, nunuripḷugitunniiñ igitqataqtitlugich aniqqamiurat tuquviksraŋatnun.

²⁰Taatnałhatniguuq Moses aniñiqsuq qiñiyunaqhuni, aasiiñ aŋayuqaakkiñ qaunagiplugu piŋasuni tatqiñi.

²¹Iriqsimalguiqł̣ugu kiŋunġani anipkaġniġaat. Taatna Pharao-m panian tiguaqługu iġñiġmisun pamiqsaġniġaa.

²²Ilaa iḷisaaqaġniqsuq iluqaagun Egypt-miut isumatuutaatigun, kamanaqsipḷugu uqałiġmiñi savaamiñiḷu.

²³“Aasiiñ malġukipiamik ukiunikkami Moses sivunniġñiqsuq takuqattaaġukługich Israel-aaġmiuqatiuni.

²⁴Tikitqammiqhuniḷu Egypt-miu aŋallaġluipman iḷaŋatnik tamatkua taatnaqhuni ikayuġiaġniġaa payyaksaqtuaq. Ikayuisaġniaqhuni tuqunniġaa taamna Egypt-miu.

²⁵Isumapluni aniqatiumiñun kaŋiqsimanasukniaqługu Agaayyutmun atułiksrani annautrił̣iksraŋagun iñuŋmiñik. Aglaan taapkua kaŋiqsimaŋiññiġaat.

²⁶Uvlutqikman qiñilgiññiqsuq Israel-aaġmiuŋnik aŋuyaktauŋnik. Ilaan iłuaqsisipkaġniagaqsiñiġik itnaqługik, ‘Ukuqtiik, aniqatigiiksutik! Qanuqhusik iliptiknun piyuutivisik?’

²⁷Aglaan iḷaqataaknik piyuutiruak piñuniġaa Moses itnaqługu, ‘Kisuunasugivichuvva? Aŋalatchiñiaqpich atanniqsuiñiaqhutinlu uvaptiknik?

²⁸Tuqutchuaqsiḷgitpiŋa taivrumatun Egypt-miutun tuqqutaptun ikpaksraq?’

²⁹Moses-ŋum tusaakamiuŋ taamna qimaŋniqsuq Egypt-miñ iñuuniagaqsipḷuniasii Midia-ġmiut nunaŋatni. Taapkunani malġuŋnik iġñiqaġniqsuq.

³⁰“Malġukipiami ukiuŋanikman isaġulgum sagviutiniġaa Moses ikualaraukun uqpikun iñuiḷaami qaniŋani iġġian Sinai-m.

³¹Moses-ŋum qiñiqamiuŋ atlayuaġiplugu utlaŋniġaa taamna uqpik qiñimmaġiksaaġukługu. Tavraasiiñ tusaaniġaa Agaayyutim uqautigikkaŋa,

³²‘Uvaŋa sivulliaqpich Abraham-ŋum Isaac-ŋumlu Jacob-ŋumlu Agaayyutaat.’ Moses tatavraullaŋniqsuq qiñiġnianġiqł̣uguunniiñ.

³³Agaayyutim nipliutiniġaa, ‘Aluġutikkiñ mattakkik, taamna qikaġviiñ Agaayyutim nunagigaa.

³⁴Iḷumun qiñiġniġiga pigiiḷipḷuni nagliksaaqtitaułhat iñuŋma Egypt-miittuat tusaaplugich minġuqtułhat, atqaqtuŋaasiiñ ikayuġiaġlugich. Pakma mauŋaġiñ, tuyuġigisigikpiñ Egypt-mun.’

³⁵“Taamna taimña Moses Israel-aaġmiuqataiñ ayakkaŋat itnaqługu, ‘Kia uvaptiknun sivulliuqtiġuqpatin atanniqsuitquplutin uvaptiknik?’ taimñauruq Agaayyutim tuyuġikkaŋa iliŋitñun sivulliuqtaulugu anniqsuityaquplugulu, ikayuqługu isaġulikun qiñikkaŋa ikualaruami uqpiŋmi.

³⁶Moses-ŋum annisiniġai Egypt-miñ. Iñiqtaqaqniqsuq quviqnaqtuanik suli atlayuaġnaqtuanik Egypt-miḷu, Kaviqsaami Taġiumiḷu suli iñuiḷaami malġukipiani ukiuni.

³⁷Taamna Moses nipliqsimaruaq Israel-aaġmiunun, ‘Agaayyutim sivuniksriqirimik tuyuġisigaasi atriḷugu tuyuqałłi uvamnik; taimña itkisiruq iḷapsitñiñ.’

³⁸Israel-aaġmiut katimałhatni iñuiḷaami iġġiani Sinai-m isaġulgum uqaqatiqaġniqsuq Moses-mik, aquagunaasiiñ Moses-ŋum uqautiplugich sivulliavut uqałiġnik akuqtuaġikkaŋitñik Agaayyutmiñ. Taimakŋaaglaan iḷitchuġirugut qanuq iñuuniałiksraptiknik.

³⁹Sivulliapta tupigiyumaŋiññiġaat, aglaan suqutigiŋitkaat aŋalatiqaqhutiŋ kimmutmikkun utiġukhutiŋ Egypt-mun.

⁴⁰Taatnaqhutiŋ Aaron uqautiniġaat, ‘Kiikaa, aanġurrisigut sivulliqsiksraptiknik, atakkii imña Moses annitrivut Egypt-miñ naluplugu sutilaaŋa.’

⁴¹Iliŋich iñiqsiñiqsut aanġuamik nuġġaqtun aasiiñ tuniḷḷaqtuaqsipḷutiŋ aanġuaġmiknun, quviasuutigiplugu iñiqtaġikkaqtiŋ argaŋmiknik.

⁴²Taatnaqmata Agaayyutim suqutigiŋisaallaŋniġai agaayuyumiñaqsipḷugich uvluġianun qiḷaŋmi, aglausimaruatun makpiġaaŋatni sivuniksriqirit itnaiḷipḷugu, ‘Israel-aaġmiuŋuruasii, malġukipiami ukiumi iñuiḷaami tuniḷḷaqtuqtusi agaayuvigigaluaqnaŋa.

⁴³Igliġutiniġiksi panapkaaqtuummaan aanġuaq Moloch suli atriŋa uvluġiaŋan aanġuaġikkapsi Raiphan. Tamatkuak aanġurrigigaasi iñiqtaġikkasi putqataġvigisrukługich. Taatnaġusi tuyuġigisigipsi uŋataanun Babylon.’

⁴⁴“Sivulliapta iñuiḷaami igliġutiniġaat panapkaaq. Taavrumuuna Agaayyun nayuutiruq akunġatni. Moses-ŋum iñiqtaġikkaŋa Agaayyutim pigisukkaŋatun, tuvraqługu iḷiktiġun iŋmi iḷisauttusiaŋatun.

⁴⁵Kiŋuvatigun sivulliapta akuqtuqługu taamna panapkaaq sivulliamikniñ igliġutiniġaat akiqsruutauruamun nunamun. Joshua-mlu iliŋisalu tigusiaġisaaqsiñiġaat nuna taipkunakŋa iñuŋniñ Agaayyutim uŋutaŋiñiñ, tavruŋaasii panapkaaq nappaqługu David-ŋum aŋalatiġułhanunaglaan.

⁴⁶Agaayyutim David nakuaġiginiġaa. Aasiiñ David-ŋum iŋiġniġaa Agaayyun nappaitḷasipḷuni tupiġmik ilaanun.

⁴⁷Kiisaimmaguuq Solomon nappaiñiqpuq taavrumiŋa tupiġmik, agaayyuvikpaŋmik.

⁴⁸Aglaan Agaayyun qutchiŋñiqsraqtuaq irviqaŋitkaluaqtuq tupiġmik iñuich nappakkaŋatnik, nipliqmatun Isaiah-m sivuniksriqirim itnaiḷipḷugu,

⁴⁹‘Agaayyun nipliqsuq, Qiḷak atanġuvigigiga aasii nuna tutmaġvigiplugu. Qanutchimikmi tupiġmik nappaiñayaqpisi uvamnun? Sumimi minġuiqsiaġviqaġisivik?

⁵⁰Iḷumun iñiqtaġimakkaġa supayaaq tamanna.’

⁵¹“Taipkunatitun pitchiġiiḷaurusi tiggakhusiḷu. Tusaasuŋitmiusi Agaayyutim uqałhanik naagasuli ukpiksrisuŋitmipḷusiunniiñ. Sivulliapsitun ilipsipsuuq ataramik akiḷḷiḷiqsuirusi Ipqitchuamik Irrutchimik.

⁵²Sivuniksriqiripayaat sivulliapsi nagliksaaqtinniġaat, tuqqutlugich Agaayyutim uqqiraqtaiñik uqaqtuanik iŋiḷġaan aggił̣iksraŋagun Agaayyutim nalaunŋaruaq savaktiksraŋa. Pakma ilipsi aatchuutigigiksi tuqqutluguasii.

⁵³Ilipsi akuqtuigaluaqhusi maliġutaksraq tumigiplugu isaġuliŋñi Agaayyutim qaisaŋanik naagasuli tupigiŋitkiksi.”

⁵⁴Iḷauruat uqaqsittaaqtitchirit naalaġnił̣iġmikni Stephen-mun qinnallapiaġniqsut. Qinnakpaitḷutiŋ iŋmiknununniiñ aŋalalguiḷiñiqsut.

⁵⁵Aglaan Stephen Ipqitchuam Irrutchim aŋalatlugu aaġluqhuni Agaayyutim qaumanġa qiñiġniġaa suli Jesus qikaqługu Agaayyutim taliqpiani.

⁵⁶Nipliġñiqsuq, “Ataŋii, qiñiġiga qiḷak aŋmaqługu suli Iġñiŋa Iñuum qikaqługu Agaayyutim taliqpiani.”

⁵⁷Tamatkua qulliŋich niprallaŋniqsut umikługich siuttatiŋ argaŋmiknik. Iluqaġmiŋ pitchaqługich

⁵⁸aasiiñ nunaaqqimiñ anitnamitruŋ miḷuqtuġataġniġaat uyaġaŋnik. Iḷisimariksraqtaat mattaġniġaich quppiġaatiŋ iḷipḷugich nukatpiamun atiligaamun Saul-mik qaunagitquplugich.